МАҚОЛАЛАР

Муснад деб, луғатда ердан кўтарилган ва сатҳдан баланд нарсага айтилади. Истилоҳда эса, муҳаддислар уни икки хил маънода талқин қилган: Биринчиси муснад ҳадиснинг ровийларнинг занжири, деб таърифланади. Чунки муснад бу ўринда ровийларни боғлайдиган нақлдир. Бу ибора асосан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга нисбат берилганда ишлатилади. Гарчи, ровий ўзидан олдинги ровийдан тинглаганини баён …

Жаноби Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: «Икки неъмат борки, кўпчилик инсонлар унинг қадрига етмайдилар. Улар – сиҳат-саломатлик ва хотиржамликдир», – дедилар» (Имом Бухорий ривоятлари).  Бир куни “Пайғамбарларнинг отаси” бобомиз Иброҳим алайҳиссалом сўрадилар: – Эй, Парвардигори олам! Дард кимдан? Аллоҳ таоло: – Мендан, – деди. Иброҳим алайҳиссалом яна сўрадилар: – Даво кимдан? Аллоҳ таоло яна: – Мендан, – …

Имом Бухорийнинг энг муҳим ва машҳур асари “Ал-Жомеъ ас- саҳиҳ” асаридир. Бу асарнинг тўлиқ номи “ал-Жомеъ ал-муснад ас-саҳиҳ ал-мухтасар мин умурил Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ва сунаниҳи ва айямиҳи” деб номлаган. Асар ҳадис илмида ва мусулмонлар орасида қисқача “ал-Жомеъ ас-саҳиҳ”, аксар ҳолларда эса “Саҳиҳул Бухорий” номи билан машҳур экани маълум. …

Ислом оламида кенг тарқалган ва кўпчилик мусулмонлар эргашувчи фиқҳий мактаблардан бўлган ҳанафий мазҳабининг яхлит мазҳаб сифатида шаклланиши, мазҳабга доир фатволарни жамлаб сараланиши ва бугунги кунгача етиб келишида Имоми Аъзамнинг хос шогирди Муҳаммад Шайбонийнинг хизмат катта. Имом Муҳаммад ҳанафий мазҳабининг забардаст фақиҳларидан бири бўлиб, ўз асарлари билан ҳанафийликни тизимлаштириш ва ёйишда …

 “Нафақат ёшлар, балки бутун жамиятимиз аъзоларининг билими, савиясини ошириш учун аввало илм-маърифат, юксак маънавият керак. Илм йўқ жойда қолоқлик, жаҳолат ва албатта, тўғри йўлдан адашиш бўлади. Шавкат Мирзиёев[1] Ислом  фалсафасида ақида ва калом  илмининг султони сифатида  шарафланган  буюк мутакаллим  Абу Мансур Мотуридийнинг шахсияти ҳамда ул зот томонидан яратилган диний-фалсафий мерос …

Бугунги кунда инсон қалби ва онги учун курашнинг янгидан янги усул ва воситалари кўпайиб бормоқда. Айниқса, бу борада диндан ниқоб сифатида фойдаланишга уринишлар ривожланиб бораётгани ташвишланарли ҳол. Хусусан, диний эътиқодий тушунчаларни нотўғри талқин этиш орқали дунёнинг турли минтақаларида босқинчилик, қўпорувчилик ва террорчилик ҳаракатларини содир этиш ҳолатлари авж олиб бормоқда. Бу …

Ҳинд сарзаминида яшаб, “Сунан Термизий”га шарҳ ёзган буюк муҳаддис, ҳанафий мазҳабидаги улуғ мужтаҳид Анваршоҳ Кашмирий (1875-1933)нинг ҳадисларни ўрганиш ва ўргатишдаги беқиёс хизматлари бор. Аллома ҳадисларни шарҳлашда қандай йўллар, усуллар қўллаганини  ўрганадиган бўлсак, алломанинг бу борада ўзига хос услуби ва хусусиятлари борлигини гувоҳи бўламиз. Ҳадисларни ўта моҳирлик билан шарҳлашдаги бундай хусусиятларни …

                                        Самарқанд сайқали рўйи замин аст… “Мусулмонлик – тўғриликдир, мусулмон – ҳақдир” (Асқар Маҳкам)           Абу Мансур Мотуридий ҳақида ушбу манзумани ёзишга журъат қилганимизда, аввалига, бул табаррук зотга берилган баҳолар – зукко замондошлари, шогирдлари томонидан айтилган таърифлар бир муддат ҳайратлантирди, асир қилди, лол этди, рости… “Тўғри йўлга бошловчи имом!” …

Ҳижрий III аср умум ислом илмлари, хусусан, набавий суннати илмларининг гуллаб-яшнаган даври ҳисобланади. Бу даврда илм талабида сафар қилиш ва ҳадис ровийларини ўрганиш илми фаоллашиб, ҳадисларни ёзиб бориш янада кенгайди. Уммат суянган ва ислом манбалари деб эътибор берилган “муснад”, олти саҳиҳ китоблар туркумига кирувчи “сиҳоҳ” ва “сунан” асарлари юзага келди. …

Ҳар бир гўзал ахлоқ ва чиройли тарбия ўз эгасини бахт-саодатга етаклайди. Улар инсонни шараф, фазилат ва юксак мақом сари бошлайди. Бу хусусда бир қанча ҳадислар бор. Хусусан, Ҳоким Оиша онамиздан  ривоят қилади: “Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Яхши хулқлар ўнтадир. У нарса кишида бўлиб, ўғлида бўлмаслиги, ўғилда бўлиб, отада бўлмаслиги эҳтимол. …