АЛЛОМАЛАР

Муҳаддислар имоми, ҳадис илмида мўминларнинг амири, ҳофиз, фақиҳ, муаррих ва мутафаккирнинг тўлиқ исми шарифи – Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн Муғийра ибн Бардазбеҳ Жуъфий. Имом Бухорий 194/810 йил 21 июлда (шаввол ойининг 13-кунида жума намозидан кейин) Бухорода таваллуд топган. Алломанинг исми Муҳаммад, куняси Абу Абдуллоҳ, насаби Муҳаммад …

Мавлоно Алоуддин усмонийлар салтанатида ҳам дунёвий, ҳам диний илмларни ривожлантирувчи маърифий марказ ташкил этишга киришади. Самарқандда эгаллаган билимлари ва тажрибасига таянган ҳолда шогирдларга илм ўргата бошлайди. Унинг мадрасасида илмнинг турли соҳаларини ривожлантиришга кенг йўл очилади. У кезлари Истанбулда математика ва астрономияни Али Қушчидек мукаммал биладиган олимлар кам эди. Шу сабабли …

Мавлоно Алоуддин Али ибн Муҳаммад Али-Қушчи Самарқандий (1403-1474) нафақат Улуғбек академиясининг кенжа вакили, Мирзо Улуғбек (1394-1449)нинг севимли шогирди, балки мазкур илм даргоҳи ютуқларини Европа ва бутун жаҳонга ёйган мутафаккирдир. Али Қушчи – иккинчи Шарқ ренессансининг етук математик ва астроном олими, ўз даврининг Батлимуси (Шарқ Птоломейи)[1] деган юксак унвонга сазовор бўлган …

Хоразмшоҳлар саройидаги фозиллар уйида табобат илми билан шуғулланган олимлардан бири Абу Иброҳим Исмоил ибн Ҳасан Журжонийдир. У 1045 йилда Журжон (Каспий денгизи жанубида жойлашган шаҳар)да таваллуд топган. Журжоний 1111 йилда Хоразмшоҳлар пойтахти Гурганжга кўчиб то умрининг охиригача шу ерда яшаган. Хоразмшоҳлар саройида шифокор табиб бўлиб ишлаш билан бирга сарой қошидаги …

(ваф.286/899) Аллома Хуросоннинг Марваррўз ва Ҳирот орасидаги Бағшўр (Бағ) шаҳрида туғилган ва шу ернинг номи билан Бағовий нисбасини олган. Тўлиқ исми Абу Ҳасан Али ибн Абдулазиз Марзубон Бағовий. У дастлаб  Бағшўр шаҳридаги уламолардан,  кейинчалик Басра, Бағдод, Шом каби ўлкалардаги машҳур муҳаддислардан таҳсил олган. Али ибн Абдулазиз Бағовий илм талабидаги сафарларидан …

Али ибн Ҳажар хуросонлик уч буюк муҳаддис имомлардан бири бўлиб, 771 йил Хуросонда таваллуд топган. Унинг тўлиқ исми Абулҳасан Али ибн Ҳажар ибн Ияс Саъдий Марвазий. Дастлабки таълимни отаси Ҳажар ибн Ияс ва марвлик алломалардан олади. Сўнг Ҳижоз, Ироқ, Дамашқ, Куфа, Бағдод каби ўлка, мамлакат, ва шаҳарларга бориб, таҳсилини давом …

(ваф.543/1149) Бухорий нисбаси билан тарихда қолган шахслардан бири шоир Амиқ Бухорийдир. Алломанинг тўлиқ исми Абу Нажиб Шиҳобиддин Амиқ Бухорий. У дастлабки илмни Бухородаги уламолардан таҳсил олган. Фалсафа, математика, астрономия ва адабиётнинг етук билимдони бўлган. Амиқ Бухорий 1068 йил Самарқандга боради. Нуктадон шоир бу ерда Қорахоний хонларидан Ҳизрхон (1080-1081 й) саройида …

Муфассир, фақиҳ, муҳаддис (ваф. 317/929) Аллома Абулқосим Бағовий 829 йили Бағдод шаҳрида туғилган бўлиб, унинг тўлиқ исми Абулқосим Абдуллоҳ ибн Муҳаммад ибн Абдулазиз Бағовий. Абулқосим Бағовийнинг ёшлиги бобоси Аҳмад ибн Маниъ ва амакиси Али ибн Абдулазиз Бағовийларнинг илмий мажлисларида ўтган. Бобоси шогирдларига ҳадис илмидан дарс ўтган пайтида у ҳам дастлабки …

ҳадис ва фақиҳ аллома (ваф.425/1034) Абу Бакр Барқоний 948 йил Хоразм яқинида жойлашган Барқон шаҳрида туғилган. Алломанинг тўлиқ исми Абу Бакр Аҳмад ибн Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Хоразмий Барқоний. У дастлаб таълимни шаҳридаги олимлардан олган. Ҳадис илмига иштиёқи юқори бўлган аллома Бағдод, Журжон, Ҳирот, Исфара, Нишопур, Марв, Дамашқ, ва Миср …

Хуросонлик ҳадис ҳофизи (ваф. 244/858) Аҳмад ибн Маниъ Хуросоннинг Бағшўр шаҳридан бўлиб, Бағовий нисбати билан машҳур бўлган. Алломанинг тўлиқ исми Абу Жаъфар Аҳмад ибн Маниъ ибн Абдураҳмон Бағовий. У машҳур муфассир ва муҳаддис аллома Абулқосим Абдуллоҳнинг она томондан бобоси бўлган. Аҳмад ибн Маниъ дастлабки таълимни Хуросондаги Сўфён ибн Уйайна, Абу …