МАҚОЛАЛАР

Кишилик жамиятида ҳар доим сиёсий тузумнинг алмашинуви натижасида юз берган ўзгаришлар моҳиятини одамларга тушунтиришда матбуот муҳим роль ўйнаган. XIX аср охири – XX аср бошларида Туркистонда фаолият олиб борган жадид маърифатпарварлари фаолиятида ҳам газета ва журналлар муҳим аҳамият касб этди. Туркистонда мустамлакачи маъмурият газеталарнинг узоқ муддат фаолият олиб боришига тўсқинлик …

Тарихий манбаларнинг гувоҳлик беришича, IX-X асрларда Ўрта Осиё шаҳарларида бозор иқтисодий ихтисослашиб, профессионал машғулотга айланган ва XV асрнинг охири XVI асрлар орасида янада ривожланган.  Аввало шуни таъкидлаш жоизки, ўзбекларда бозорга бориб савдо-сотиқ қилишни «бозор-ўчар қилиш» дейилади. Шу ўринда савол туғилади: бозор дегани савдо қилинадиган жой эканлиги маълум, лекин ўчар дегани …

ХIX асрнинг иккинчи ярми – XX аср бошида Бухоро амирлиги шаҳар ва қишлоқларида тўқимачилик, заргарлик, мисгарлик, темирчилик, чўянгарлик, чармгарлик, этикдўзлик, маҳсидўзлик, кавушдўзлик, кулолчилик, бешиксозлик, сандиқсозлик каби юзга яқин ҳунармандчилик соҳалари бўлган. Уларда минглаб уста ҳунармандлар аҳолининг кундалик турмушида зарур бўлган турли-туман маҳсулотларни тайёрлаб, халқимизнинг турмуш даражасини юксалишига, Бухоро амирлигининг жаҳон …

Ушбу мақолада темурийлар сулоласининг етук намояндаси, давлат арбоби ва йирик олим Мирзо Улуғбекнинг аниқ ва гуманитар фанлар ривожига қўшган ҳиссаси ҳақида маълумот берилади. Хусусан, алломанинг жаҳонда кенг эътироф этилгани, мамлакатнинг сиёсий ва иқтисодий ҳаётини бошқариш билан бир қаторда илмий фаолият билан шуғуллангани, илмий-фалсафий тафаккурни ривожлантиргани, шунингдек, фалсафа, тарих, мантиқ, астрономия, …

Бир ҳадис шарҳи Ҳақиқий мусулмон қўшнисига эътиборли бўлиб, унинг ҳақ-ҳуқуқларини адо этади. Динимиз қўшнига яхшиликни савоб ва фазилатли амаллардан, ёмонлик қилишни эса гуноҳ қилиб белгилаб қўйган. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قِيلَ لِلنَّبِيِّ : يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ فُلَانَةً تَقُومُ اللَّيْلَ، وَتَصُومُ النَّهَارَ ، وَتَفْعَلُ، وَتَصَدَّقُ، وَتُؤْذِي جِيرَانَهَا بِلِسَانِهَا. فَقَالَ رَسُولُ …

Исломнинг Марказий Осиёга ёйилиши минтақа тарихида туб бурилиш ясади. Шариат аҳкомларига асосланган араб халифалиги бошқарув тизимининг минтақага кириб келиши ўзбек давлатчилигининг кейинги даврлардаги ривожланишига  катта таъсир кўрсатди. VIII-XII асрлар давомида ислом аҳкомларини ўзига сингдириб борган Марказий Осиёдаги бошқарув тизими миллий давлатчилик тарихининг муҳим сегментларидан бирига айланди. Ислом Марказий Осиёдаги бошқарув …

Россия империяси Ўрта Осиё хонликларини босиб олгач, бу ерда ўзининг бошқарув усулини жорий этди. Туркистондаги рус ҳукумати қарор ва буйруқларини халқга етказиш мақсадида ўлкада газета чоп эта бошлади. Мана шундай дастлабки газета 1870 йилда чоп этилган «Туркистанские ведомости» эди [10:8]. Газета дастлаб ҳукуматнинг қарор ва буйруқларини эълон қилиш билан шуғулланган …

Амир Темур ва темурийлар даврида Мовароуннаҳр ва Хуросонда, хусусан, пойтахт Самарқандда фан ва маданиятнинг янгидан туғилиши, таълим тизимининг ривожланиши Амир Темур ва унинг набиралари Муҳаммад Султон ва Мирзо Улуғбек номи билан боғлиқ. Улар илм-фан соҳасини ҳамиша қўллаб-қувватлаган. Шарқ ўлкаларида таълим тизими ва унинг босқичлари бизгача етиб келган манбалар асосида қатор …

(Бир ҳадис шарҳи) Динимиз одамларнинг ёши ва ҳолатидан қатъи назар, уларга яхшилик қилиш, ҳурмат ва эҳтиром кўрсатишга чақиради. Ҳуқуқларини ҳимоя қилишга ундайди. Албатта, бу бизнинг инсонийлик бурчимиз бўлиши зарур. Айниқса, қуввати кетиб, атрофдагиларнинг ёрдамига кўпроқ муҳтож бўлиб қолган кексаларимизга, кўмак сўрамаса-да, ёрдам беришга шошилишимиз лозим. عَنْ زَرْبِىٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ …

1921 йилда Туркистон маориф комиссарлиги қошидаги «Билим» илмий ҳайъати ўз таркибида Шокиржон Раҳимий, Булат Солиев, Абдурауф Фитрат, Ғулом Зафарий, Абдусаттор Мўминий бўлган гуруҳ билан бирга Бухоро ҳудудида илмий текшириш ишларини олиб бориш учун ижодий сафар уюштиради. Бу сафарнинг айнан Бухоро вилояти ва шаҳрига уюштирилишида адиб Фитратнинг таъсири бор деб тахмин …