АЛЛОМАЛАР

Марказий Осиёда тасаввуф намояндлари, уларнинг бой маънавий мероси ва бевосита тариқат вакиллари номи билан юритиладиган зиёратгоҳлар тарихини ўрганиш аҳамиятлидир. Марказий Осиёда нақшбандия-мужаддидия тариқатида фаолият кўрсатган кўплаб тасаввуф муршидлари орасида таниқли шоир Сўфи Оллоҳёр ва унинг шогирдлари силсиласи мазкур ҳудудда муҳим ўрин тутганлиги ҳамда уларнинг тарихи борасида изланишлар олиб бориш зарурлиги …

Ўрта асрларда Шарқда, йиллар ўтиб Ғарбда илм-фан ривожланишига улкан ҳисса қўшган қомусий алломалардан бири Мирзо Улуғбек – Муҳаммад Тарағай саналади. Муҳаммад Тарағай Шоҳрух Мирзонинг тўнғич ўғли бўлиб, Амир Темурнинг ҳарбий “беш йиллик юриш”(1392-1396й) Ироқдаги Мордин қалъасини қамал қилиш чоғида пайтида 1394 йилнинг 22 март Эроннинг ғарбидаги Султония шаҳрида туғилган. Тарихчи …

Сўз Муҳаммад Амин Даҳбедий зиёратгоҳи Самарқанддаги машҳур Махдуми Аъзам Даҳбедий зиёратгоҳ мажмуасида жойлашганлиги унинг тарихи хали хануз илмий тадқиқотчилар томонидан деярли ўрганилмаганлиги эътиборни тортди. Муҳаммад Амин Даҳбедий ҳаёти ва фаолияти дастлаб тарихчи олим Комилхон Каттаев тадқиқотларида[1] ёритилган бўлса, кейинчалик Хайдархон Юлдашходжаев томонидан олиб борилган илмий изланишида[2] ҳам кўриш мумкин.   Муҳаммад …

Бу табаррук диёрдан қанчадан қанча буюк зотлар, олиму уламолар, сиёсатчи ва саркардалар етишиб чиққани, умумбашарий цивилизация ва маданиятнинг узвий қисмига айланиб кетган дунёвий ва диний илмларнинг, айниқса, ислом дини билан боғлиқ билимларнинг тарихан энг юқори босқичга кўтарилишида она юртимизда туғилиб камолга етган улуғ алломаларнинг хизматлари беқиёс экани бизга улкан ифтиҳор …

Алломанинг тўлиқ исми Нуриддин Али Ибн Султон Муҳаммад Маккий Ҳанафий бўлиб, «Ал-Қорий» кунияси билан машҳурдир. «Ал-Қорий» номининг унга берилишига сабаб, у Қуръони каримни турли қироатларда ўқиш бўйича пешқадамлардан бўлган. Шунинг учун ал-Қорий номи билан шуҳрат қозонган[1: 21]. Ҳофиз Саййид Абдулҳай Китоний (ваф. 1381/1961й.) ўзининг «ат-Таротиб ал-идория ва-л-амалот ва-с-синоот ва-л-матожир ва …

Шарқдаги араб-мусулмон фалсафаси деб номланувчи улкан фалсафий тизимнинг асосчиси ва ҳақли равишдаги энг йирик вакили шубҳасиз Абу Наср Форобийдир. У ислом дини ўзининг ибтидоий шаклидан ўтиб, навқиронлик даврига кирган бир паллада яшаб ижод қилган. Сиёсат ва бошқарув соҳасидаги баҳслар, мазҳаблар ўртасида вужудга келди. Бу баҳслардан-да мураккаброқ ва ўткирроқ мавзу – …

Абдулқодир Жийлоний ҳаёти ва фаолияти тўғрисида хорижий мутахассис олимлар томонидан, умуман тасаввуф таълимотлари, тариқатлар тарихи уларнинг ривожланиш географияси ва моҳияти хусусида қатор тадқиқотлар эълон қилинган. Хусусан, Муҳаммад Доро Шукуҳ, Усмон Турар [7] каби олимлар томонидан олиб борилган монографик тадқиқотлар тасаввуф таълимотининг ирфоний, диний-фалсафий моҳиятига қаратилган бўлиб, маълум даражада мавзу доирасидаги …

Тарих – ўтмишда яшаган халқларнинг ҳаёти ва уларнинг ривожланиш давомида содир бўлган этник ўзгаришлари, воқеа – ҳодисалар, уларнинг турмуш тарзи, этнографияси, ижтимоий, иқтисодий муносабатлари ҳамда цивилизация тараққиёти поғонасида давлатчиликдаги тутган ўрни ва маданияти ўрганиладиган фан ҳисобланади. Ҳар бир миллатни тарихини ёритиб, ўрганишда манбалар орқали талқин қилиш муҳим аҳамият касб этади. …