МАҚОЛАЛАР

Олтинчи дарс. Илм олиш одоби Эй ўғлим! Тетиклик ва жидду жаҳд билан илм талабига киришгин. Вақтингга эътиборли бўлгинки, сен манфаат олмаган бирор сонияси ўтиб кетмасин.  Эй ўғлим! Устозингни дарс пайтида тинглашдан олдин ўтиладиган мавзуни ўзинг яхшилаб мутолаа қилиб ол. Бирор масала ноаниқ бўлиб қолса, дўстларингдан сўрашдан тортинма. Чунки, биргаликда тушунганнинг …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг шоҳ асари бўлмиш “Саҳиҳул Бухорий” тўпламидаги ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Инсон аҳли оиласига нафақа қилиш ҳақидаги ривоятлар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган масалаларни кўриб чиқсак. Абу Масъуд Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи …

   Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн Муғийра ибн Бардизбаҳ. Бошқа бир ривоятда – Баздузбаҳ. Бухороча бу сўзнинг маъноси – деҳқон.    Абу Абдуллоҳ 194 йил шаввол ойида таваллуд топганлар.    Ёшлик пайтларида Муҳаммад ибн Исмоилнинг кўзлари кўрмай қолди. Оналари тушларида Иброҳим алайҳиссаломни кўрдилар. Иброҳим алайҳиссалом айтдилар: “Эй …

Тарихдан маълумки, буюк муҳаддисларимизга таъна қилувчи, ҳадис ва суннатга нисбатан оммада шубҳа уйғотувчи тоифалар турли даврда турли номлар билан ўз имзоларини қўйишга иштиёқманд бўлган. Уларнинг аксарияти, асосан, Имом Бухорий ва “Ал-Жомеъ ас-саҳиҳ” асарига нисбатан ғаразли ҳаракатда бўлгани ва бугунги кунда ҳам мазкур иллат дунёнинг турли бурчакларида кўриниш бераётгани ҳеч кимга …

Имом Бухорий ўз “Саҳиҳ”ида амаллар дебочаси ҳисобланган ният тўғрисидаги ҳадисни келтирганидан сўнг, ният ва амалларни ислоҳ қилиш учун асосий восита бўлган “ваҳий” тўғрисидаги ҳадисларни баён этган. حدثنا عبد الله بن يوسف قال: أخبرنا مالك عن هشام بن عروة عن أبيه عن عائشة أم المؤمنين رضى الله تعالى عنها أن الحارث …

Кўпчилик ислом олимлари мана шу фикрни тасдиқлайди. Улар ўз сўзига қуйидагиларни далил қилади: Қуръони каримда Аллоҳ таоло: “Улар ер юзида сайр қилмайдиларми?! Уларда англайдиган қалблар ёки эшитадиган қулоқлар бўларди. Аслида кўзлар кўр бўлмайди. Лекин кўкраклардаги қалблар кўр бўлади”[1], дейди. Шу оятга биноан илмнинг маъдани қалб эканига иттифоқ қилинган. Қалб илмнинг …

Ким ансорларнинг даражасини, исломни қўллаб-қувватлаш, ёйиш ва илк мусулмонларга кўрсатган ёрдамини, дин йўлидаги фидойилигини билиб, англаб, уларни яхши кўрса, бу унинг имонли эканига далилдир.  Ансор – “ёрдам берувчи” дегани бўлиб, асли мадиналик мусулмонлардир. Улар Пайғамбаримиз алайҳиссалом бошчилигидаги Маккадан кўчиб келган муҳожирларга уйи, мол-мулки ва қарамоғидагилар билан ёрдам берган кишилардир. .«عَنْ …

Имом Бухорий ҳаёти ва илмий мероси олимлар, тадқиқотчилар ва шарқшунослар томонидан кенг ўрганилиб келмоқда. Юртимизда ҳам буюк муҳаддиснинг маънавий мероси ва ибратли ҳаёти жадаллик билан тадқиқ этилмоқда. Буюк ватандошимиз ҳадис илмининг султони Имом Бухорийнинг ҳаёти ва бой илмий-маънавий меросини ўрганар эканмиз, унинг дунёқараши, ички олами ғоят ибратли ва кўп жиҳатлари …

Бугунги кунда ислом тарихи ва ҳадисшуносликка қизиқиш тобора ортмоқда. Бунда кейинги йилларда ислом илмларининг олтин даврида яшаб ижод қилган алломалар меросини ўрганишга кенг йўл очилгани муҳим омил бўлмоқда.   Ислом дини таълимотини ўрганиш, суннат ва ҳадисни тўплашда Мовароуннаҳрда яшаб ижод этган етук муҳаддис, тафсир, ҳадис каби фанлар асосчиларидан бири Имом …

Бешинчи дарс. Дўстларнинг ҳақлари. Эй ўғлим! Мана энди чин ўқувчига айландинг. Таълим олиш чоғингда энди ёнингда дўстларинг ҳам бўлади. Улар сенинг ўртоғинг ва ҳамсуҳбатларингдир. Бирортасига озор бериш ва ёмон муомала қилишдан сақланмоғинг лозим. Эй ўғлим! Дарсда ўтирар экансан, ёнингдаги дўстингни сиқиб қўйма, балки қулай жойлашиб ўтириши учун жойни кенгайтир. Чунки …