МАҚОЛАЛАР

Муҳаддислар ҳадис тўпламларини ёзиш жараёнида ҳадисларни турли мавзуларга бўлиб чиқиб, ўз китобларига киритган. Натижада кўплаб ҳадис тўпламлари вужудга келган. Ҳадис тўпламлари орасида «сунан» номи билан юритиладиган асарлар алоҳида аҳамиятга эга. Сунан сўзи саннат сўзининг кўплиги бўлиб, одатлар, анъаналар ва ривоятлар маъноларини билдиради. Ҳадис тўплами тури сифатида бундай асарларда аҳком ҳадислар …

(1-қисм)Бухоро ҳунармандлари тўқиган матолар илк ўрта асрлардаёқ машҳур бўлиб, Амир Темур ва темурийлар даврида ҳам бу матонинг шуҳрати пасаймаган. Занданича матосининг Европа мамлакатларига тарқалиши ҳақида маълумотлар сақланиб қолган бўлиб, тарихий адабиётларда бу матони XIV-XV асрларда оддий аҳолининг сотиб олишга молиявий аҳволи йўл қўймагани билан боғлиқ маълумотлар мавжуд. Жумладан, Тевтон диний-рицарлик …

Амир Темур ва темурийлар даврида Мовароуннаҳр сиёсий-иқтисодий, маданий жиҳатдан гуллаб-яшнади. Мамлакат ривожи ва халқ фаровонлиги учун Амир Темур ҳунармандлик ва савдо-сотиқ ишларига, айниқса, катта аҳамият қаратганди. Айнан ҳунармандлар ва савдо аҳлининг қўллаб-қувватлашлари Амир Темурнинг ҳокимият тепасига келишида муҳим омил бўлиб хизмат қилган. Соҳибқирон сиёсатини унинг авлодлари ҳам давом эттириб, Самарқанд, …

(1-қисм) Қуръони каримда тамсилларни ташбеҳ усулида келтириш ҳам унинг хусусиятларидан бири бўлган ва арабларни лол қолдирган. Чунки, тамсилий ташбеҳда ҳодиса ҳам, ифода ҳам очиқ-ойдин кўриниб туради ва уни эшитган одам гап нима ҳақда кетаётганини дарров тўлалигича фаҳмлайди. Масалан: مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ …

Ҳижоз ўлкасида араб тили назм ва насрда жило топиб, бозорларда, кўчаларда, карвонсарой ва одам гавжум бўладиган бошқа жойларда ўзининг тароватини намойиш қилиб турган бир даврда Аллоҳ ўзининг охирги Пайғамбари (С.А.В.)га араб шоирларини беллашувга чақириб ожиз қолдирган китоби – Қуръони каримни нозил қилган. Қуръони Карим Аллоҳнинг ҳузуридан Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга …

(1-қисм)Амир Шоҳмурод даврида мактаб ва мадрасалардаги таълим жараёни тартибга солинган ва улар устидан назорат кучайтирилган. Мактабларда барча болаларни саводини чиқариш учун қамраб олишга алоҳида эътибор қаратилган. Мадрасаларда ҳисоб, ўқиш, ёзиш, форс ва араб тиллари грамматикаси ҳамда диний билимларни чуқур ўргатиш йўлга қўйилган. Талабаларга мадраса вақфлари ҳисобидан стипендиялар жорий қилиниши ва …

Дунё давлатлари иқтисодий тараққиёт, сиёсий барқарорлик ва маданий етукликка эришишнинг асосий тамойили илм-фанни ривожлантириш эканини англаган ҳолда шу соҳага алоҳида эътибор қаратади ва ҳомийлик қилади. 1756-1920 йилларда Бухоро амирлигини бошқарган манғитлар салтанатида ҳам илм-фан ва маданият давлат сиёсати даражасида қараладиган соҳалардан бири эди. Бухоро амирлигида фан ва маориф ҳамда маданий …

Имом Бухорий Қуръони карим қироатида аниқликни мустаҳкамлаш мақсадида ҳам кўп ҳадис жамлаган. Хусусан, «Яратишнинг ибтидоси китоби»даги Нуҳ алайҳиссаломга бағишланган бобда қуйидаги ҳадис келтирилади [4-жилд, 424]: Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳамманинг қироатидек “Фа ҳал мим-муддакир” (فَهَلْ مِنْ مُدَّكِّرْ) деб ўқиганлар”. Оятдаги “муддакир” “зикр” сўзидан ясалгани учун …

“Саҳиҳул Бухорий” асарига кўп таъриф берилган. Тадқиқотчи олим, умуман, ҳар қандай даҳо аввал жуда юқори илмий-ижодий мартабага эришади, барча довонлардан ошиб ўтгач эса унинг номининг ўзи мартабага айланади. Масалан, Навоийни “халқ шоири” десак, у зотни қуйига тушириб юборган бўлиб қоламиз, Эйнштейнни академик атасак ҳам шундай. Бундай инсонлар ҳеч қандай мартабага …