МАҚОЛА

Ислом оламида кўп асрлардан буён фаолият юритиб келаётган ҳанафий, шофеъий, ҳанбалий ва моликий мазҳабларининг ҳақ эканига мусулмон олимлари ижмо қилган. Улар мазкур мазҳабларнинг фатволари Қуръон ва суннатга таянишини бир овоздан тасдиқлаган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизларга икки нарсани қолдиряпман. Уларни маҳкам тутсангиз, ҳаргиз адашмайсиз. Бири Аллоҳнинг китоби, иккинчиси менинг суннатимдир», …

(Бир ҳадис шарҳи) Динимиз инсон шахсиятини шакллантиришда ақлга таяниш, одамларга кўр-кўрона тақлид қилмаслик, ҳар бир чақириққа эргашиб кетавермай мулоҳаза билан иш кўришни муҳим омиллардан деб билади.  عَنْ حُذَيْفَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ «‏ لاَ تَكُونُوا إِمَّعَةً تَقُولُونَ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَحْسَنَّا وَإِنْ ظَلَمُوا ظَلَمْنَا وَلَكِنْ وَطِّنُوا …

Ихтилоф луғатда “ҳар хиллик” деган маънони англатади. Шаръий истилоҳда эса мужтаҳидларнинг бирор фиқҳий масалада ҳар хил қарашлари тушунилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шуни назарда тутиб: “Олимларнинг ихтилофи умматим учун раҳматдир”, деганлар.  Ислом оламида мазҳаб (барча фиқҳий масалаларнинг ечими жамлаган дастур)лар тўрттадан ошмайди. Улар ҳанафий, шофеъий, моликий ва ҳанбалий мазҳабларидир. Мана …

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадислари ҳар бир мусулмон учун Қуръони карим оятлари каби муҳим аҳамиятга эга. Аммо ҳадисларни тўғри таржима қилиш, маъносини таҳлил қилиб, моҳиятини тўғри тушунишга ҳамманинг ҳам илмий салоҳияти етарли эмас. Шу сабабли ота-боболаримиз шаръий масалаларга доир ечимларни оят ва ҳадислардан мустақил равишда ўзлари олишга интилмаган. Аксинча, …

Айни вақтда бутун оламнинг тинчини бузаётган энг асосий иллатлар бошида экология ҳам, вируслар ҳам, иқтисодий бўҳронлар ҳам эмас, балки терроризм ва экстремизм туради. Шу сабабли кўплаб бегуноҳ инсонлар қони тўкилиб, одамлар ҳаётдан бевақт кўз юммоқда, юртлар вайронага айланиб, минглаб инсонлар бошпанасидан маҳрум бўлмоқда. Инсониятнинг бахтли келажаги, Ер юзини обод этиш …

“Ҳижрат” сўзи луғатда “тарк этмоқ” маъносини англатади. Шаръий истилоҳда эса, мусулмон одамнинг жони ва динини асраш учун ватанини тарк этиши тушунилади. Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” асаридаги биринчи ҳадисда бу маъно очиқ ифодаланган.  Умар ибн Хаттобдан ривоят қилинади:  “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бундай деганларини эшитдим: “Албатта, амаллар ниятларга боғлиқдир ва …

Ислом тарихига назар солинса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврида ҳам, саҳобаи киромлар даврида ҳам “Аллоҳ таоло осмондами, ердами?” деган саволга ўрин йўқ эди. Чунки мусулмонлар Аллоҳ таолони Қуръон ва ҳадис асосида танир эди. Кейинги салаф уламолар ҳам эътиқоддан чалғитувчи ақидавий масалаларни оммага кўтариб чиқишдан ўзларини сақлаган. Тавҳидга оид масалаларда илмсиз …

Аллоҳ таоло бандаларига қурби етмайдиган нарсани буюриб, кейин уларни қийнаб қўйишни асло истамайди. Банда кучи етмайдиган нарсага ўзини мажбурлаши ҳам аҳли сунна валжамоа ақидасига зид амал ҳисобланади. Аллоҳ таоло бандаларига уларнинг имконият ва тоқати етадиган нарсаларни буюрган. Илоҳий амрларнинг ҳаммаси банданинг қурби етадиган даражада бўлиб, инсонни мушкул аҳволга солиб қўядиган …

Очиқ тан олиш керак, бугун биз илм-фанда номусулмон мамлакатлар анча илгарилаб кетган замонда яшамоқдамиз. Ҳар лаҳза фойдаланиб келаётганимиз қўл телефонидан беминнат хизмат қилаётган автомобилгача – барча-барчаси ана шу мусулмон бўлмаган инсонлар илмий ютуқларининг самараси, десак, хато қилмаган бўламиз. Аслида юқори технологиялар назариясининг асоси – муайян қонуниятлар асосида сонларни кетма-кет тартиблаш, …

Мушаббиҳа ва карромийлар: “Аллоҳ таоло Арш устини макон тутган. У бошқа жисмларга ўхшамаган бир жисмдир. Бунга Аллоҳ таолонинг: ﴿الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى﴾ “Раҳмон Аршга истиво қилди”[1], деган сўзи далилдир”, дейди. Уларга бундай деймиз: “Бу ўринда “истиво” сўзи “истийло” (эга бўлиш) маъносида тушунилади”. Уларнинг: “У жисмдир”, деган сўзини эса Аллоҳ таолонинг: …