МАҚОЛАЛАР

Бугунги кунда юзага келаётган глобал ижтимоий муаммоларни ҳал қилиш зарурати ислом динининг тарқалиши ва турли халқларнинг уни қабул қилиши тенденциясини ўрганишни муҳим вазифа қилиб қўймоқда. Ислом дини ва у кириб келган минтақада қарор топган умуминсоний қадриятлар ва анъаналардаги ўхшаш жиҳатлар, бу ҳудуддаги этник гуруҳларнинг ўзаро бағрикенглик ва келишув асосида тинч-тотув …

Таълим ва тарбиянинг шаклланишида оила ва мактаб алоҳида ўринга эга. Миллий тарбия халқнинг тарихий тажрибаси асосида вужудга келиб, ёш авлод мафкуравий онгини шакллантиришга қаратилган анъана, эътиқод ва урф-одатлар тизимида намоён бўлади. Шунинг учун халқимизнинг илмий-маданий тарихини ўрганиш муаммоси ҳозирги даврнинг долзарб масалаларидан бири ҳисобланмоқда. XIX асрда давом этган сиёсий келишмовчиликлар …

Тазкиралар[1] туркий ва мусулмон оламида, хусусан, Туркия, Турон ва Эрон заминида турли тарихий даврларда яшаб ўтган шоирлар ва уларнинг шеърлари жамланган мажмуа сифатида доимо қадрланган ва махсус йўналиш сифатида ривожланиб келган. Тазкиралар Ўрта Осиёда ҳам кўп асрлик тарихга эга, уларнинг катта қисми шоирларнинг ижодига бағишланган бўлса-да, орасида олимлар, ҳукмдорлар, диний …

Бугун бутун дунё оила институти инқирозига, хусусан, никоҳлар беқарорлиги, ажрашишлар сони ортиши, никоҳсиз туғилишлар кўпайиши, оилавий ҳаёт ва фарзанд тарбиясига тоқатсизлик каби муаммоларга тўқнаш келяпти. Олимлар бундай муаммолар миллатнинг маънавий таназзулига сабаб бўлиши мумкинлигини илмий жиҳатдан асослади. Бу борада Абдурауф Фитрат: “Ҳар бир миллатнинг саодати ва иззати шу халқнинг ички …

Тарихий ҳақиқатлар ҳеч қачон изсиз йўқолиб кетмайди. Улар авлодлар онгида ривоятлар шаклида давом этади. Ана шундай тарихий ҳақиқатлардан бири қадимги Хоразм давлатчилигининг тарихи ва аҳолисининг этник таркиби билан боғлиқ бўлиб, улар бизгача Абу Райҳон Берунийнинг “Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар” асари орқали етиб келган. Олимнинг ёзишича, қадимги Хоразмнинг ўзлаштирилиши македониялик Искандаргача, …

Ўзбек давлатчилигига бағишланган илмий ишларда давлат, маъмурий [10:454] идора ва бошқарув тизими бўйича маълум даражада тадқиқотлар олиб борилган [3:143;368:71]. Хива хонлигидаги унвон ва мансаблар, мансаб эгаларининг сиёсий, ижтимоий, иқтисодий мавқеи каби масалаларнинг баъзи жиҳатлари Н.Н.Муравьёв, А.А.Семёнов, А.Вамбери, Н.Веселовский, В.В.Бартольд, П.П.Иванов, А.Болтаев, М.Йўлдошев, Қ.Мунировнинг ишларида ўз аксини топган. Муаллифлар бу масалани …

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадиси мубораклари динда Қуръони каримдан кейинги манба ҳисобланади. Ҳадислар Қуръон оятларини тафсир қилади, шарҳлайди, умумий ҳукмларни хослайди. Шундай муҳим манбани унинг саҳиҳлиги, аниқлигига таъсир қилувчи омиллардан ҳимоя қилиш жуда масъулиятли вазифадир. Ҳадис илмида ҳадиснинг энг муҳим таркибий қисми ҳисобланган ровийлар занжири, яъни санадни танқидий ўрганишга катта …

Самарқанд шаҳри ўзининг қадимийлиги ва бетакрорлиги билан ажралиб туради. У ўзининг салкам уч минг йиллик тарихини ўзида мужассамлаштирган. Ўз тарихининг турли йилларида бунёд этилган муҳташам бинолар шаҳар кўринишига зеб бағишлайди. Ана шундай муҳташам иншоотлардан бири Улуғбек мадрасасидир. У ўзининг маҳобатлилиги, ноёб меъморий хусусияти, бой қурилиши ва таъмирлаш тарихи билан ажралиб …

Маълумки, диний бағрикенгликни таъминлаш, уни қонуний асосларини мустаҳкамлаш ҳар бир мамлакат учун долзарб ҳисобланади. Ўзбекистон кўп конфессияли мамлакат бўлиб, унда истиқомат қиладиган 130 дан ортиқ миллат ва элат вакиллари 16 конфессияга амал қилади. Шу сабабдан, турли дин вакиллари ўртасида ўзаро ҳурмат руҳини қарор топтириш Ўзбекистон учун ҳам муҳим аҳамиятга эга. …

Парвардигори олам бир-бирини тушунсин, бир-бирига ёрдами тегсин ва аҳил яшасин деб, инсонларни бир-бирига дўст-биродар қилиб қўйди. Инсон ҳаётида чин дўстларнинг кўп бўлиши унинг бахтидир. Бунда инсоннинг гўзал одоби ва комил ахлоқи муҳим ўрин тутади. Пайғамбар алайҳиссалом Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳуга: “Эй Абу Ҳурайра! Гўзал ахлоқли, чиройли одобли бўлгин”, дедилар. Абу …