МАҚОЛАЛАР

XII-XV асрларда Мовароуннаҳр минтақасида фиқҳ илми мисли кўрилмаган тарзда ривожланди. Ижтимоий ва шаръий кодексларни ўзида мужассам этган фиқҳга доир кўплаб асарлар дунёга келдики, улар ҳозирга қадар ўз аҳамиятини йўқотмаган. Ҳатто аҳолиси бошқа динга эътиқод қилувчи мамлакатлар ҳам ўз давлатчилик қонунларини шакллантиришда ана шу фиқҳий асарлардан андазалар олди.  Кичик ёки Иккинчи …

Бутун дунёда илмий жамоатчиликнинг олдида турган долзарб масалалардан бири – бу экологик барқарорлик ва хавфсизликни таъминлаш билан боғлиқ тадқиқотларни янада кенг кўламда олиб боришдан иборат. Зеро, бугунги кунда барқарор экологик вазиятни, атроф-муҳит мусаффолигини сақлаш ва табиий ресурслардан оқилона фойдаланишнинг муҳим субъектив омили бўлган экологик онгни шакллантириш, ривожлантириш ва юксалтириш, шунингдек …

Маълумки, фалсафа ижтимоий онг шаклларидан биридир. Бу шакл борлиқ тўғрисида, унда инсоннинг ўрни қандай экани, табиат ва жамиятнинг ривожланиш қонуниятлари ҳақида маълумот беради. У инсонларнинг дунёқарашини аниқлашга имконият яратади. Шундай экан, фалсафанинг борлиқ ҳақидаги таълимоти ўта муҳим ва долзарбдир. Файласуфларнинг ҳеч бири борлиқ тушунчасини четлаб ўтмаган. Ҳар бири ўзининг борлиқ …

Ирфоний билимлар валий ва орифга қалб (кўнгил), фаросат, басират (ботиний нигоҳ), илҳом, кашф орқали тўғридан-тўғри Аллоҳнинг даргоҳидан берилган. Ориф ва валий хушхулқлиги ва гўзал ахлоқи, юзидан нур ёғилиб туриши, нафси устидан ҳоким бўлиб, бошқаларнинг озорини эътирозсиз қабул қилиши, барчага меҳр-шафқат кўрсатиши билан ажралиб турган. Кашф-каромат, ғайритабиий одатлар кўрсатиш тасаввуф шайхларининг …

Мовароуннаҳрда калом илмининг ривожланишида, шубҳасиз буюк мутакаллим Абу Мансур Мотуридийнинг (ваф. 333/944 й.) ўрни ниҳоятда катта бўлган. У яшаган даврга келиб (IX асрнинг охири – X асрнинг биринчи ярми) ислом динида пайдо бўла бошлаган турли гуруҳ ва фирқаларнинг сони кўпайиб кетган эди. Бу ҳол имон-эътиқод масалаларида кўплаб ихтилофларни келтириб чиқарди. Шундай …

Мустақиллик йилларида таълим-тарбиянинг сифати ва самарадорлигини замон талаблари даражасига кўтариш давлат сиёсатининг устувор йўналишига айланди. Таълим тизими янгиланишлар, ривожланган демократик ҳуқуқий давлат қуриш жараёнлари билан ҳамоҳанг тарзда тараққий этиб бормоқда. Бўлажак тарих ўқитувчиларининг касбий методик тайёргарлигини такомиллаштиришда замонавий билимлар билан бирга, Имом Бухорийнинг ҳаёти ва фаолияти, унинг илмий меросини ўрганиш …

Биринчи Президентимиз Ислом Каримов “Юксак маънавият – енгилмас куч” асарида: “Инсон қалбининг қувончи қайғусини, эзгулик ва ҳаёт мазмунини Навоийдек теран ифода этган шоир жаҳон адабиёти тарихида камдан-кам топилади. Она тилига муҳаббат, унинг беқиёс бойлиги ва буюклигини англаш туйғуси ҳам бизнинг онгу шууримиз, юрагимизга аввало Навоий асарлари билан кириб келади. Биз …

“Ёлғончиликдан сақланинглар, чунки у ёмонлик билан бирга дўзахда бўлади”. Ҳадисдан. Жамият сарвари инсоннинг табиатида ижобий ва салбий хулқий сифатлар мавжуд бўлади. Одам доимо ўзидаги ижобий хулқий фазилатларни асраш, салбий хулқий одатларидан сақланишга интилади. Кишилардаги энг салбий хулқий одатлардан бири ёлғончилик ҳисобланади. Инсон ҳар қандай фикрнинг нотўғрилигини билгани ҳолда тасвирлаши ёлғон …

Инсоният тамаддуни бу ер юзидаги турли халқлар, миллатлар, элатларнинг миллий маданий меросидан иборат яхлит бир-бутунликдир. Бунда ҳар бир миллийлик ўз ранглари, жозибаси билан бутунликни безайди, ўзининг беназир ўрнини кўз ўнгимизда тўлдириб туради. Бугунги куннинг эҳтиёжи эса инсоният тараққиётининг янги ва юксак босқичига йўқотишсиз, хатоларсиз кўтарилиш экан, бу жараён айнан мана …

Мовароуннаҳрнинг икки йирик муҳаддиси Исҳоқ ибн Роҳавайҳ билан Имом Бухорий ўртасидаги илиқ муносабат, устоз ва шогирдлик узоқ йиллар давом этган. Имом Бухорий тиришқоқлиги, билимга чанқоқлиги ва ҳофизасининг кенглиги билан устозларини ҳайрон қолдирган. Кўплаб муҳаддислар ривоят қилган ҳадисларни ёд билиши унинг истеъдоди юксаклигидан далолат беради. Устози Исҳоқ ибн Роҳавайҳ унга саҳиҳ …