МАҚОЛАЛАР

Имом Бухорий ўз “Саҳиҳ”ида амаллар дебочаси ҳисобланган ният тўғрисидаги ҳадисни келтирганидан сўнг, ният ва амалларни ислоҳ қилиш учун асосий восита бўлган “ваҳий” тўғрисидаги ҳадисларни баён этган. حدثنا عبد الله بن يوسف قال: أخبرنا مالك عن هشام بن عروة عن أبيه عن عائشة أم المؤمنين رضى الله تعالى عنها أن الحارث …

Кўпчилик ислом олимлари мана шу фикрни тасдиқлайди. Улар ўз сўзига қуйидагиларни далил қилади: Қуръони каримда Аллоҳ таоло: “Улар ер юзида сайр қилмайдиларми?! Уларда англайдиган қалблар ёки эшитадиган қулоқлар бўларди. Аслида кўзлар кўр бўлмайди. Лекин кўкраклардаги қалблар кўр бўлади”[1], дейди. Шу оятга биноан илмнинг маъдани қалб эканига иттифоқ қилинган. Қалб илмнинг …

Ким ансорларнинг даражасини, исломни қўллаб-қувватлаш, ёйиш ва илк мусулмонларга кўрсатган ёрдамини, дин йўлидаги фидойилигини билиб, англаб, уларни яхши кўрса, бу унинг имонли эканига далилдир.  Ансор – “ёрдам берувчи” дегани бўлиб, асли мадиналик мусулмонлардир. Улар Пайғамбаримиз алайҳиссалом бошчилигидаги Маккадан кўчиб келган муҳожирларга уйи, мол-мулки ва қарамоғидагилар билан ёрдам берган кишилардир. .«عَنْ …

Имом Бухорий ҳаёти ва илмий мероси олимлар, тадқиқотчилар ва шарқшунослар томонидан кенг ўрганилиб келмоқда. Юртимизда ҳам буюк муҳаддиснинг маънавий мероси ва ибратли ҳаёти жадаллик билан тадқиқ этилмоқда. Буюк ватандошимиз ҳадис илмининг султони Имом Бухорийнинг ҳаёти ва бой илмий-маънавий меросини ўрганар эканмиз, унинг дунёқараши, ички олами ғоят ибратли ва кўп жиҳатлари …

Бугунги кунда ислом тарихи ва ҳадисшуносликка қизиқиш тобора ортмоқда. Бунда кейинги йилларда ислом илмларининг олтин даврида яшаб ижод қилган алломалар меросини ўрганишга кенг йўл очилгани муҳим омил бўлмоқда.   Ислом дини таълимотини ўрганиш, суннат ва ҳадисни тўплашда Мовароуннаҳрда яшаб ижод этган етук муҳаддис, тафсир, ҳадис каби фанлар асосчиларидан бири Имом …

Бешинчи дарс. Дўстларнинг ҳақлари. Эй ўғлим! Мана энди чин ўқувчига айландинг. Таълим олиш чоғингда энди ёнингда дўстларинг ҳам бўлади. Улар сенинг ўртоғинг ва ҳамсуҳбатларингдир. Бирортасига озор бериш ва ёмон муомала қилишдан сақланмоғинг лозим. Эй ўғлим! Дарсда ўтирар экансан, ёнингдаги дўстингни сиқиб қўйма, балки қулай жойлашиб ўтириши учун жойни кенгайтир. Чунки …

Бир ҳадис шарҳи  Ҳаёт инсонга туҳфа этилган энг катта неъмат ва имкониятдир. Шундай экан, ҳаётлик вақтида бу имкониятдан оқилона фойдаланиб умрининг охирига қадар хайрли амалларни кўп-кўп қилиши керак. У вафот этдими, энди унинг учун имкониятлар эшиги ёпилади. Лекин шундай амаллар ҳам борки, инсон вафотидан сўнг унинг савоби қиёматга қадар етиб …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” тўпламида келган ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Яхшилик қилиш ҳақидаги ҳадислар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган одоб-ахлоққа оид масалаларни кўриб чиқсак. Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бир …

Ҳозирги кунда дунёдаги кўплаб мамлакатлар қатори, мусулмон ўлкаларида ҳам фаҳш ишлар кучайиб, кенг ёйилиб бормоқда. Унинг олдини олиш эса долзарб муаммо бўлиб қолмоқда. Ислом дини бундай шайтоний иллатлардан қаттиқ қайтаради. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ …

Илм-маърифатга эришиш учун инсониятга берилган воситалар орасида энг аҳамиятлиси ақлдир. Чунки инсон эшитган, кўрган ёки  ўқиган нарсаларини фақатгина ақл воситасида тушуна олади. Демак, ақл ўзи нима эканини билиш муҳим. Кўпчилик олимларнинг фикрига кўра, ақл инсон жисмига бириктирилган, аммо танадан ҳисобланмайдиган, нурдан яратилган мустақил мавжудот ҳисобланади. Луғат олимлари: “ақл” сўзи “туя …