Home / МАҚОЛАЛАР (page 42)

МАҚОЛАЛАР

VIII/XIV- XII/XVIII АСРЛАРДА «АЛ-КУТУБ АС-СИТТА» ТЎПЛАМИНИНГ ЖАМЛАНИШИ

Ислом динида Қуръони каримдан кейин турувчи иккинчи ишончли манба бу — ҳадиси шарифлар ҳисобланади. Ҳадислар ҳижрий учинчи асрда алоҳида илм сифатида шаклланди ҳамда айнан ушбу асрда ҳадис соҳасига оид ишончли китоблар ёзилди. Мана шундай ишончли китобларни жамлаган тўпламлардан бири «ал-Кутуб ас-ситта» эди. VIII/XIV аср бошларида, «Сунани Ибн Можжа»ни ўз ичига …

Батафсил

ҚУРЪОНИ КАРИМ ОЯТЛАРИ ТАРКИБИДА ВАЗИФАДОШ ГАП БЎЛАКЛАРИНИНГ ЖОЙЛАШУВИДАГИ ЎЗИГА ХОСЛИКЛАР

 Қуръони карим оятлари таркибидаги калималарнинг жойлашув тартибида муфассир уламолар аҳамият бериб ўрганган, илмий асосларга таянган кўплаб жиҳатлар бор. Ана шундай жиҳатлардан бири турли оятлар матнида вазифадош гап бўлаклари – уюшиқ бўлаклар ҳамда изоҳловчи ва изоҳланмишнинг истеъмолида тартиблар алмашинуви кузатилади. Одатда тилшунослар ушбу ҳолатни барча тиллардаги каби урғу қаратиш эътиборидан амалга …

Батафсил

МАРКАЗИЙ ОСИЁДА МАДРАСАЛАРНИНГ ПАЙДО БЎЛИШ ТАРИХИ

Ўрта асрларда араблар томонидан Яқин Шарқ, Шимолий ва Шарқий Африка, Марказий Осиё ҳудудлари қўлга киритилиб, ўзлари билан бу ерларга ислом динини олиб кирди. Ислом динини бундай катта ҳудудда тарқатишнинг бирдан бир самарали йўли бу исломни ўргатиш тизимини шакллантириш бўлган. Шу сабабли диний таълим муассасалари шакллана бошлади. Бу вазифани илк даврлардан …

Батафсил

ХОРАЗМ МАЪМУН АКАДЕМИЯСИ АЛЛОМАЛАРИНИНГ АНИҚ ВА ТАБИИЙ ФАНЛАР РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ

Дунё илмий-фалсафий  мeроси тараққиётида қомусий алломаларнинг маърифий, фалсафий, табиий-илмий таълимотлари, хусусан, дунёни билиш,  табиат, олам ва одам, инсон ижтимоий моҳиятига оид қарашлари доирасида фундаментал тадқиқотлар олиб борилмоқда[1]. Жумладан, дунё тамаддунига салмоқли ҳисса қўшган мутафаккирлар илмий меросидаги оламнинг яралиши, яратувчи ва инсон, коинот, табиат, ижтимоий ҳаёт ҳақидаги таълимотнинг илмий жиҳатларини тадқиқ …

Батафсил

БАҲОУДДИН НАҚШБАНД ОЛАМ ВА ОДАМ  ҲАҚИДА (“АВРОД” АСАРИ АСОСИДА)

Нақшбандга оид маълумотларда: “Ҳазрат Хожанинг “Ҳаётнома” манзумаси ва “Далил ул ошиқийн” унвонила тасаввуфга доир бир китоби бордир”[1] деб ёзилган. Шунингдек: “Баҳоуддин Нақшбанднинг “Аврод”идан (таъкид бизники Г.Н.) ва халифаси Порсо тарафидан ёзилган “Рисолаи қудсия” ва бошқа таржимаи ҳол билан боғлиқ манбалардан ташқари ҳеч қандай асарлари учрамаяпти”[2] деган маълумот мавжуд. Тадқиқотларимиз давомида …

Батафсил

ДИНИЙ БАҒРИКЕНГЛИК – ТИНЧЛИК АСОСИ        

Бағрикенглик ўзбек халқи маънавияти ва маданиятининг ажралмас қисми ҳисобланади. Юртимизда нафақат ижтимоий-иқтисодий, сиёсий соҳалар, балки заминимизда истиқомат қилиб келаётган турли миллат ва элатлар ўртасида дўстлик ришталарини янада мустаҳкамлаш, диний бағрикенглик тамойилларини қарор топтиришга ҳам алоҳида эътибор қаратиб келинади. Бу, айни пайтда Ўзбекистоннинг барча соҳадаги ислоҳотларида ҳам ўз аксини топган. Хусусан, …

Батафсил

ҚИММАТБАҲО ТОШЛАР ЗАКОТИ (Мовароуннаҳр фиқҳ манбалари асосида)

Закот луғатда ўсиш, поклаш маъносини англатади. Шаръий истилоҳда эса, махсус молларда вожиб бўлган ҳақни махсус кўринишда адо қилишга закот деяди. Закотнинг вожиб бўлишига кишининг мусулмон, оқил, балоғатга етган, моли нисобга етган ҳамда унинг қўлида бир йил айланган бўлиши шарт қилинади. [1, 2\4. 2, 2\372] Закот мусулмонларга фарз қилинган амаллардан биридир. …

Батафсил

“АЛ-МАНОР” – УСУЛ УЛ-ФИҚҲГА ОИД НОДИР МАНБА

Усул ул-фиқҳ фани далиллар ва ҳукмларга оид фан бўлгани боис, бу илмни тўлақонли англаш кишидан катта моҳирликни талаб қилганлиги сабабидан бу фанга оид асарларни мужтаҳид уламоларгина ёзишган. Маълумки, ҳанафий мазҳаби бўйича усул ал-фиқҳ илми Мовароуннаҳрда бир неча босқичларда ривожланган. Фахр ул-ислом Баздавий ва Шамсул-аимма Сарахсийлар ҳанафий мазҳабининг бу илмни энг …

Батафсил

ЭШИТГАН НАРСАСИНИ ГАПИРАВЕРИШИ КИШИНИНГ ГУНОҲКОР БЎЛИШИГА КИФОЯ

Инсон бу дунёда жисмонан соғлом бўлиб яшаши учун сув ва ҳавога қанчалик муҳтож бўлса, маънан миллий қадриятларга, маърифатга шунчалик эҳтиёж сезади.  Бу қадриятларнинг, маърифатнинг илдизи Ислом таълимоти билан суғорилган бўлса, икки карра саодатдир! Аксинча бўлса, қашшоқликдан бошқа нарса эмас. Сўнгги пайтларда интернет сайтларида, ижтимоий тармоқларда, босма нашрларда тарқатилаётган хабарлар, мақолаларни ўқиб, кишининг ҳайрати ошади. «Ўргимчак тўри» шунчалар ривожландики, фикрингиз бўғзингиздан товуш бўлиб чиқар-чиқмас, бутун дунёга тарқалиб кетяпти. Бу – яхши, …

Батафсил

АЛИХОНТЎРА СОҒУНИЙНИНГ ИЛМИЙ МЕРОСИНИ ЎРГАНИШДАГИ ИЛМИЙ ЁНДАШУВЛАР

Алихонтўра Соғунийнинг ҳаёт йўли, олиб борган фаолиятлари ва асарлари хусусидаги маълумотлар бир қанча илмий ишларда мавжуд бўлиб, шулардан дастлабки тўлиқ маълумотлар унинг ўғли Қутлуғхон Шокиров – Эдиқут томонидан берилган. У 1992 йил “Шарқ юлдузи” журналида нашр этилган “Икки Туркистон ғурури” номли мақоласи орқали отаси ҳақида кенг жамоатчиликка маълумот бера бошлаган[1]. …

Батафсил