АЛЛОМАЛАР

Уламолардан бир тоифа борки, илми ва дунёқараши кенг бўлгани сабабли ёзган асарлари илм-маърифатнинг турфа-турфа соҳаларини қамраб олади. Абдулҳай Лакнавий ҳам турли фанларга оид кўплаб асар ёзган. Бу унинг илми ва иқтидори кенглиги, ақл-заковати ва мақомининг улуғлигидан гувоҳлик беради. Аллома қолдирган илмий мерос илмни жамлаш, таҳқиқ ва таҳрир қилингани билан бошқа …

Мовароуннаҳр исломий мероси ўз соҳасининг ҳар бир йўналишида мумтоз даражага етганлиги барчага маълум. Аммо бу борадаги янгидан-янги жиҳатларни кашф этиш бугунги кунимизгача давом этмоқда ва аниқки, келажакда ҳам кенг кўламда давом этади. Замонавий тадқиқотлар доимий тарзда унинг асарларидаги янги қирраларини кашф этишда давом этаётган юртимизнинг жаҳонга машҳур олимларидан бири Абу …

IX-XII асрлар Шарқда илм-фан юксак даражада ривожлангани боис Шарқ Ренессанси деб эътироф этилган. Айниқса, ўша даврларда юртимизнинг кўҳна ва қадимий Хоразм, Бухоро, Самарқанд, Кеш, Насаф, Термиз, Шош, Фарғона, Афшона, Замахшар, Соғарж, Дабусия каби шаҳар ва қишлоқлари илм-фан ва маданият ўчоғи ҳисобланган. Шу боис, у жойлардан етишиб чиққан алломалар ўзининг илмий …

Мулла Али ал-Қори XVI асрнинг энг етук алломаларидан бўлиб, муҳаддис, фақиҳ, усул олими, муфассир, мутакаллим, мутасаввиф, тарихчи, қироат, мунозара, луғат ва наҳв олими ва адиб, ўз асрининг тенгсиз намоёндаси ҳисобланади. У кишининг исми Али, отасининг исми Султон Муҳаммад бўлган. Ҳиротда туғилгани учун “Ҳиравий”, Маккада истиқомат қилгани учун Маккий нисбалари билан …

Абу Ҳафс Умар Насафий ўз даврининг буюк уламолари, ўз юртининг пешқадамларидан илм олган. Алломанинг устозлари ҳақиқатдан ҳам асрининг энг илмли ва етук олимлари эдилар. Бу ҳақда «Ҳидоя» асарининг муаллифи қуйидагича ёзади: Нажмиддин Умар Насафийнинг шундай деганини эшитганман: «Мен беш юз эллик шайхдан ҳадис ривоят қилдим». Шунингдек, Марғиноний аллома устозларининг исмларини …

Абдулкарим Самъонийнинг ҳадис илми таълим методологиясига бағишланган “Адабул имло вал истимло” асарида асосан устоз-шогирдга тегишли одоблар, таълим бериш ва олиш услублари ҳақида маълумотлар келтирилган. Аввалги мақолада мумлий – ҳадис ривоят қилувчи шайхнинг одоблари ҳақида маълумот берилган эди. Бу сафар мустамлий – ҳадис ёзиб олувчи талабанинг одоблари ҳақида сўз боради. “Адабул …

Ушбу мақолада ислом илмлари, хусусан, аҳли сунна ақида мактабларидан саналувчи мотуридийлик таълимоти ривожига ўз ҳиссасини қўшган ғазналик икки олим ҳақида сўз юритилади. Булар Жамолуддин Ғазнавий ва Сирожуддин Ғазнавийлардир. Булардан, Жамолуддин Аҳмад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Ғазнавий (ваф. 593/1197). Олимнинг ҳаёти ҳақида кўп маълумот сақланиб қолмаган. Машҳур ҳанафий фақиҳи Косоний ва …

Маълумки, яшаб турган муҳити кишининг жамиятда ўз ўрнини топишида, ҳаётдаги интилиш ва мақсадларини белгилашида катта ўрин тутади. Айниқса, Аллоҳ йўлига ҳаётини бағишлаган илм аҳллари, фазилат соҳиблари, яхшилик эгалари учун ижтимоий муҳит алоҳида аҳамият касб этади. Чунки, улар бу дунёда фақат Аллоҳ таолонинг розилигини истаб ҳаракат қилади. Гувоҳмизки, улар ҳамма вақт …

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев Тошкент шаҳрининг қадимий ва мўътабар маскани – Ҳастимом даҳасида барпо этилаётган Ислом цивилизацияси маркази биноси билан танишиб, унинг асосий пештоғини қуришда Самарқанддаги Улуғбек мадрасасидан андоза олиш кераклиги ҳақида ғоят муҳим таклифни илгари сурдилар. Ушбу таклифнинг тарихий аҳамиятини англаш учун султон Улуғбек ҳаёти ва илмий меросини чуқур …