АЛЛОМАЛАР

Шайх Абу Мансур Мотуридий сунний эътиқодидаги икки йирик таълимотлардан бири бўлмиш, Мотуридия таълимотининг асосчиларидан ҳисобланади. Унинг тўлиқ исми Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Ҳанафий Мотуридий Самарқандийдир. Буюк мутафаккир калом имоми ва фикҳ олими, тахминан 870 йилда ҳозирги Самарқанд яқинидаги Мотурид қишлоғида туғилиб, 944 йилда вафот этган. У Самарқанднинг Чокардиза қабристонига …

Айни вақтда Марказий Осиёда яшаб, ижод этган ислом тамаддуни ва жаҳон цивилизацияси тараққиётига катта ҳисса қўшган олимлар ва мутафаккирларнинг ҳаёти ва маънавий меросини ўрганиш, тадқиқ этиш ва уларни жамоатчиликка кенг етказиш масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилган ва жадал ислоҳатлар олиб борилаётган йўналишлардан бири бўлиб, айни шу вазифаларни амалга ошириш мақсадида …

Абу Бакр Зайнуддин Розийнинг нодир асарларидан бири “Туҳфату-л-мулук” (“Ҳукмдорларга совға”) асари бўлиб, уни ҳанафий мазҳаби йўналишда яратилган кенг қамровли манбалардан бири сифатида баҳолаш мумкин. Зеро, унда шариат аҳкомлари ёритилиши баробарида барча замонларда ҳам актуал бўлиб қолган муаммоли масалалар ечими келтирилиши жараёнида бу каби ҳолатларга ҳам муайян даражада баҳо берилган. “Туҳфату-л-мулук” …

“Насафий алломаларлар ҳаёти ва илмий меросини тўлиқ ўрганиб, жойларда кенг тарғиб этишимиз лозим бўлади. Ёшларимизга биз қандай улуғ боболаримиз ўтганлигини етказиб берсак, уларнинг маънавий бойлиги ошади. Шунингдек, улуғ олим ва мутафаккир боболаримиз маънавий меросини халқимиз, айниқса, ёшларимиз онгига синдирсак, уларга муносиб бўлиб ва улардан ўрнак олиб яшашига жуда катта ижобий …

Самарқандлик машҳур алломанинг исми Наср ибн Муҳаммад ибн Иброҳим Хаттоб Самарқандий Тусий Балхий бўлиб, бошқа бир хабарда Наср ибн Муҳаммад ибн Аҳмад (ёки Муҳаммад) ибн Иброҳим Самарқандий бўлиб ҳам келган[1]. У кишининг лақаби Ал-Фақиҳ бўлиб, мана шу лақаби билан машҳурдир. Абу Лайс Самарқандийнинг бундай лақабланиши унинг фиқҳ илмида улуғ мартабага …

Мовароуннаҳрда илм-фан араблар кириб келганидан то XIII аср мўғуллар истилосигача бўлган беш асрлик даврда юксак даражада ривожланди ва дунё маданияти тараққиётига катта ҳисса қўшди. IX асрга келиб Ўрта Осиё араб халифалигидан мустақилликка эришди ва бу ерда Сомонийлар (819-1005), Қорахонийлар (999-1211), Хоразмшоҳлар (995-1194), Ғазнавийлар, Салжуқийлар каби мустақил давлатлар вужудга келди. Бу …

Туркистонда жадидчилик ҳаракатининг йирик вакилларидан бири Саидаҳмад Ҳасанхўжа ўғли Сиддиқий — Ажзий 1864 йилда Самарқанд вилоятининг Жомбой тумани Ҳалвойи қишлоғида ҳунарманд оиласида таваллуд топди. Унинг аждодлари асли туркистонлик хўжалардан бўлиб, ХV асрнинг ўрталарида ҳукмронлик қилган Абу Саид Мирзо даврида Самарқандга кўчиб келган эди. Бўлажак мутафаккирнинг ёшлигида отаси Ҳасанхўжанинг вафотидан сўнг …

Муҳаммадшариф Сўфизода 1880-йилда Чуст шаҳрида ҳунарманд оиласида туғилди. Унинг отаси масжидда сўфилик қилган ва пичоқчи-ҳунарманд бўлган. Онаси Зайнаб хола ўғлининг илм-маърифатли бўлишига қаттиқ ҳаракат қилади ва уни дастлаб маҳалладаги анча ўқимишли ҳисобланган Манзура отинга топширади, кейин Муҳаммадшариф ўқишни маҳалла мактабида давом эттиради. Муҳаммадшариф 1890-йилларнинг ўрталаридан Қўқон мадрасаларининг бирида ўқий бошлайди. …

Олимлар билан илмий мунозаралари: Абдулҳай Лакнавий замондош уламолар билан дўстона яқин муносабатда бўлганлар. Бир қанча уламолар билан илмий баҳслар бўлиб ўтган бўлса ҳам, бу тортишувларнинг барчаси илм устига қурилган мунозаралар бўлиб, асло бир-бирларига нисбатан адоватга сабаб бўлмаган. Бунга қуйидаги мисол яққол далилдир. Ўша даврнинг машҳур муҳаддис олимлардан Шайх Муҳаммад Башириддин …