Калом илми атамаси – диний ақидавий ғоя ва мафкураларни ишончли далилларга таяниб ўрганмоққа айтилади. Яъни ишончли саҳиҳ нақлий ва ақлий-мантиқий далиллар асосида диний эътиқодга доир соғлом ақидавий маълумотларни ўзлаштиришдан иборатдир. Уламолар калом илмига турли хил таъриф берганлар. Аҳмад Ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад Валалий Микносий ўзининг “Фалсафату-т-тавҳид ав-ашрафу-л-мақосид” номли китобида: “У …
БатафсилБилим ва заковат ила мақсад сари
Эзгу тараққиёт сари қадам ташлаётган жамиятимизда илм-фан ривожи йўлида кенг шароитлар яратиб берилмоқда. Таълим тизими ва кадрлар тайёрлаш соҳасида ўз қадриятларимизга таянган ҳолда, ривожланган давлатларда синовидан ўтган услублар таълимда кенг жорий этилмоқда. Ўзбекистон таълим тизимида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳозирда жаҳонда ҳам катта эътибор билан эътироф этилмоқда. Албатта, ҳар бир давлатнинг …
БатафсилМОТУРИДИЙЛИК ВА ҲАНАФИЙЛИК РИШТАСИ
Мотуридийлик таълимотининг асосчиси Имом Мотуридий ҳозирги Ўзбекистоннинг Самарқанд шаҳрида яшаб фаолият юритган. Ҳанафийликка ихтисослашган Имом Мотуридий таълимоти Имом Абу Ҳанифанинг ақидавий қарашларини ривожлантира олди ва юзага келган муаммоларни ақл ва идрок билан ҳал қилишга ҳаракат қилди. Алломанинг издошлари ҳам фиқҳда Абу Ҳанифанинг, эътиқодда эса Имом Мотуридийнинг қарашларини тарғиб этишди. Аммо …
БатафсилЭЪТИҚОД ЭРКИНЛИГИ — ДУНЁВИЙ ДАВЛАТ АСОСИ
Бугун юртимизда эътиқод эркинлиги, ҳақиқий миллий қадриятлар, улардаги динийлик ва дунёвийлик нисбати қандай бўлиши лозимлиги тўғрисида турли-туман фикрлар билдирилмоқда. Ўзбекистонни ислом республикасига айлантириш, турмуш тарзини, ижтимоий муносабатларини шариат талабларига мослаштириш тарафдорлари ҳам йўқ эмас. Ўз турмушини онгли ташкил этиш, турли режалар тузиш, орзу-ҳавасларига кўнгли ва тафаккурига мос яшашга, комилликка интилиш …
БатафсилШафоат ва унинг турлари
Бизларни Ўзининг Ҳабибига уммат қилган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин. Шафоатларидан умидвор бўладиганимиз Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳис саломга салавотлар бўлсин. Қуйида дуоларда ҳаммамиз сўрайдиганимиз шафоат ва унинг турлари ҳақида бироз тўхталиб ўтамиз. Шафоат нима, кимлар шафоат қилади, кимлар шафоат қилинади каби саволларга имкон қадар жавоб топишга ҳаракат қиламиз. Аввало шафоат ақида …
БатафсилКОНСТИТУЦИЯ – БОШ ҚОМУСИМИЗ
Конституция – давлатнинг Асосий Қонуни. Унда давлат ва жамиятнинг ҳуқуқий тамойиллари аксини топади. Конституция бу – жамиятнинг умумий ҳуқуқий модели бўлиб, барча қонунчилик унга айнан мос келиши лозим. Давлатнинг бошқа бирор бир ҳуқуқий актлари Конституцияга зид бўлмаслиги шарт. “Конституция” сўзи лотинча сўздан олинган бўлиб, “ўрнатиш, белгилаш, тасдиқлаш, тузук” маъноларини билдиради. …
БатафсилКонституциямиз – маънавий меросимиз қалқони
Шоён диққатга сазовор бўлган бир жиҳат – бу, Ўзбекистон Республикасининг Конституциясида мамлакат фуқаролари учун зарур бўлган барча ҳуқуқлар аниқ қилиб белгилаб берилганлигидир. Конститутциянинг қатор-қатор бўлим ва бобларида бунинг учун кафолат далиллари мавжуд. Мисол учун, Конституциянинг Инсон ва фуқароларнинг асосий ҳуқуқлари, эркинликлари ва бурчлари белгилаб берилган иккинчи бўлимини олиб қарайлик. Ушбу …
БатафсилТафсир илмининг ёзилиш тарихи
Тафсир илми исломнинг аввалида барча дин илмлари сингари оғиздан оғизга ўтиш орқали ўрганилган. Ҳадислар саҳоба ва тобиъийнлар орасида бир-бирига оғзаки ўтгани сингари, тафсир ҳам шу тахлид нақл қилинган. Ислом илмларининг ёзилиши том маънода ҳижрий иккинчи асрдан бошланган бўлсада, ундан олдин айрим саҳоба ва тобиъийнлар ўзлари мустақил равишда ҳадисларни ёзиб юрганлар. …
БатафсилБолада китобга меҳр уйғотишнинг амалий услублари
Инсоният Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида саводсизликни бутунлай тугатишга қаратилган илк кампаниянинг шоҳиди бўлди. Ўшанда Пайғамбар алайҳиссалом Бадр жангида асир тушган мушрикларлардан ҳар бирига ўнта мусулмонга ўқиш ва ёзишни таълим беришни уларнинг асирликдан озод бўлишлари учун ягона бадал қилиб белгиладилар. Ўз навбатида ўқиш ва ёзишни ўрганиб олган мусулмонлар ҳам ўзларининг …
БатафсилҚуръони карим – илоҳий маърифат йўлидир
Аллоҳ таоло Қуръони каримни инсонларга маърифат йўлида энг олий дастур сифатида эътироф этди. “Албатта, бу Қуръон энг тўғри йўлга ҳидоят қилур ва яхши амалларни қиладиган мўминларга катта ажр-мукофот борлигини(нг) хуш хабар(ини) берур”[1]. Ислом динининг асл моҳияти ҳам инсонларга илм-маърифат улашишдир. Инсонларнинг манфаатларини рўёбга чиқариш – Ислом шариатининг олий мақсадидир. Аллоҳ таоло …
Батафсил