ҲАДИС

Кеча ва кундуз улуғ неъматлардир. Инсон кечаси ухлаб дам олади, кундузи тирикчилик қилади. Аллоҳ таоло айтади: ﴿وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا﴾ Уйқунгизни (баданингиз ва асабларингиз учун) ором қилдик. ﴿وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا﴾ Кечани либос қилдик. ﴿وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا﴾ Кундузни эса, тирикчилик вақти қилдик[1]. Бошқа ояти каримада эса бундай дейди: ﴿وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ …

Бир ҳадис шарҳи Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадислари ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Инсон ўзига тўғри келмайдиган, ярашмайдиган, фойда бермайдиган нарсаларни тарк этиши унинг дини гўзаллигининг аломати эканлиги ҳақидаги ҳадислар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган одоб-ахлоққа оид масалаларни кўриб чиқсак. Абу …

Исломда овқатланишда бўлгани каби сув ичишда ҳам бир қанча одоблар  жорий қилинган. Бунда, албатта, фақат фойдани кўзлаш ва зарарни қайтариш мақсад қилинган. Бу одоблар ҳозирги гигиена қоидаларига мос келиб, уларга риоя этилса, инсон сув ичиб роҳатланади ва саломатлигини мустаҳкамлайди. Қуръони каримда Аллоҳ таоло жаннат таомларидан егувчи ва ичувчи саодатманд бандаларни …

Ислом дини инсон ҳаётидаги ҳар бир ишга аҳамият қаратган. Шулардан бири овқатланиш одобидир. Бунинг энг олийси  неъматга шукр қилиш ҳисобланади.  Аллоҳ таоло бу дунёда инсонни турли хил ҳалол таом ва ичимликлар билан ризқлантирган. Бу ризқларнинг доимий ва зиёда бўлиши учун Раззоққа (ризқ берувчига) шукр қилиш бандалик бурчи ҳисобланади. Аллоҳ таоло …

Ўзбек халқининг азалий ахлоқий қадриятларидан бири меҳмоннавозликдир. Ислом дини келиб, бу фазилатли ишга кўрк қўшди. Келган инсон Аллоҳ таолонинг меҳмони ҳисобланиб, ташрифи учун савоб ва муайян даражага эришади. У иззат-икром, яхшилик ва тақдирланишга лойиқдир. Чунки меҳмон мезбоннинг хонадонига барака олиб киради, унинг гуноҳини кетказади ва зиёфат савобига эриштиради.  Меҳмонни эъзозлаш, …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг шоҳ асари бўлмиш “Саҳиҳул Бухорий” тўпламидаги ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Ўзи яхши кўрган нарсани дўстига ҳам раво кўриш ҳақидаги ривоятлар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган ҳақиқий мўминга тегишли масалаларни кўриб чиқсак. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят …

Қуръони каримда дин ишларидан айримлари очиқ-ойдин баён қилинган бўлса, айримлари Пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳадислари орқали ёритиб берилган. Аллоҳ таоло: “Сизга эса одамларга нозил қилинган (маълумотлар)ни баён (тафсир) қилиб беришингиз учун ва тафаккур қилсинлар, деб бу зикрни (Қуръонни) нозил қилдик” (Наҳл сураси, 44-оят), деб таъкидлаган. Демак, Қуръони каримни Аллоҳ таоло ирода қилганидек …

Бир ҳадис шарҳи Ислом одамлар ҳаёти гўзал, жамият тинч-осойишта бўлиши учун муайян чегараларни белгилаган. Бу чекловларни бузганлар атрофдагиларга салбий таъсир ўтказиши баробарида, ўзига ҳам зулм қилган бўлади. Чегарани бузмасликнинг энг яхши йўли эса унга яқин йўламасликдир. Бунинг таърифини Пайғамбар алайҳиссалом чиройли тарзда келтирганлар. عَنْ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ …

Бир ҳадис шарҳи Ўзбек халқи азалдан меҳмондўстлиги, ширинсўзлиги ва самимияти билан машҳур. Қайси бир хонадонга кирманг, уй соҳиби таниса-танимаса бир пиёла чой таклиф қилади. Халқ орасида “Меҳмон – отангдек улуғ” деган ҳикматли сўз ҳам бежиз айтилмаган. Бунинг замирида улкан маъно яширинган. Алломаларимизнинг ҳадис илмига доир асарларини мутолаа қилганда меҳмонни иззат-икром …

Бир ҳадис шарҳи Ростгўйлик энг улуғ хулқ ва қадри баланд хислатлардан биридир. У дунё-ю охиратда саодат ва нажотга эришиш воситаларидан ҳисобланади. Ростгўйликнинг аҳамияти, юксак даражаси ва таъсирининг катталиги туфайли Аллоҳ таоло бандаларни унга ундади ва: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾ “Эй имон келтирганлар! Аллоҳдан қўрқингиз ва …