HADIS

Bir hadis sharhi Goʻzal xulq sogʻlom jamiyatning tamal toshi hisoblanadi. Uning ahamiyatini faqat feʼl-atvori buzilgan va moʻminlar orasida yomon gaplar yoyilishini xohlaydiganlar inkor etadi. Islom yaxshi xulqli boʻlishga chaqiradi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam odamlarning eng goʻzal xulqlisi edilar. U zot Qurʼon axloqi bilan sifatlangandilar. Sahobalar u zotning hidoyati, salobati va …

Sadaqai joriya – inson vafotidan keyin ham uzluksiz ajru savobi yetib turadigan ezgu amaldir. Boshqacha aytganda, kishi bu dunyoni tark etganidan keyin ham nomai aʼmoliga savob yozilib turishiga sabab boʻladigan oʻziga xos investitsiya. Sadaqai joriyaning fazilati va ahamiyati koʻplab hadislarda zikr qilingan. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ …

(Bir hadis sharhi) Dinimiz inson shaxsiyatini shakllantirishda aqlga tayanish, odamlarga koʻr-koʻrona taqlid qilmaslik, har bir chaqiriqqa ergashib ketavermay mulohaza bilan ish koʻrishni muhim omillardan deb biladi.  عَنْ حُذَيْفَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ «‏ لاَ تَكُونُوا إِمَّعَةً تَقُولُونَ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَحْسَنَّا وَإِنْ ظَلَمُوا ظَلَمْنَا وَلَكِنْ وَطِّنُوا …

Qarindoshlik rishtasi – bu insonlarni bir-biriga yaqin qilib turadigan, ularni bir oila, bir jamoa qilib birlashtiradigan muhim aloqadir. Uning ahamiyati beqiyos boʻlib, insonlar hayotida muhim oʻrin tutadi va ularning shaxsiy, ijtimoiy va maʼnaviy rivojlanishiga katta taʼsir koʻrsatadi. Qarindoshlar deganda, avvalambor, ota-ona, farzandlar, aka-ukalar, opa singillar va boshqa yaqin xesh-aqrabo tushuniladi. …

Mamlakatimizda Qurʼon, hadis, aqida, fiqh, tasavvuf kabi islom ilmlariga oid qimmatli asarlar taʼlif etgan ulugʻ ajdodlarimiz ilmiy merosini oʻrganish yangi bosqichga chiqdi. Bunda Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari va Islom sivilizatsiyasi markazining tashkil etilgani muhim ahamiyatga ega boʻldi. Qayd etish kerakki, shu vaqtgacha allomalarimiz asarlari yakka …

Bugungi kunda ilm rivojlanib, bilim olish vositalari koʻpaydi, ulardan turli uslub va maqsadlarda foydalanish ham keng ommalashdi. Ushbu vositalardan ustozsiz, tushunib-tushunmay maʼlumot olayotganlar ham koʻpayib ketdi. Xususan, diniy masalalarda, yanada aniqroq aytsak, aqidaviy va fiqhiy masalalarda boshqa mazhab yo oqimlar maʼlumotlarini, dalil va hukmlarini oʻqib, koʻr-koʻrona unga amal qilish anchagina …

Paygʻambarlar nubuvvat sifatlaridan tashqari, ularga ergashish va oʻrnak boʻlish uchun inson sifatidagi xususiyatlarga ham egadirlar. Bu insoniy oʻziga xoslik bilan keladigan masʼuliyatlardan biri esa turmush tarzlarini idora qilishdir. Alloh yuborgan paygʻambarlarning ham turmushlarini taʼminlashlari uchun kasb-hunarlari boʻlgan. Bir nechta misol keltirsak: Idris (a.s.) tikuvchilik[1], Hud (a.s.) va Solih (a.s.) savdo …

Inson boshqalarga muhtoj boʻlmasligi va rizqini taʼminlashi uchun halol mehnat qilishi va biror kasb-hunarga ega boʻlishi kerak. Biz ham oʻz tadqiqotimizda yashagan asrlarida hadis ilmi bilan shugʻullangan baʼzi muhaddislarning kundalik hayotda qanday hunar bilan shugʻullanib rizq topganlari haqida maʼlumot berishga harakat qildik. Tadqiqotimiz maqsadi kasbga ega boʻlgan muhaddislarni maqtash yoki …

(Bir hadis sharhi) Dinimiz inson shaxsiyatini shakllantirishda aqlga tayanish, odamlarga koʻr-koʻrona taqlid qilmaslik, har bir chaqiriqqa ergashib ketavermay mulohaza bilan ish koʻrishni muhim omillardan deb biladi.  عَنْ حُذَيْفَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ «‏ لاَ تَكُونُوا إِمَّعَةً تَقُولُونَ إِنْ أَحْسَنَ النَّاسُ أَحْسَنَّا وَإِنْ ظَلَمُوا ظَلَمْنَا وَلَكِنْ وَطِّنُوا …

Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning muborak hadislari har bir musulmon uchun Qurʼoni karim oyatlari kabi muhim ahamiyatga ega. Ammo hadislarni toʻgʻri tarjima qilish, maʼnosini tahlil qilib, mohiyatini toʻgʻri tushunishga hammaning ham ilmiy salohiyati yetarli emas. Shu sababli ota-bobolarimiz sharʼiy masalalarga doir yechimlarni oyat va hadislardan mustaqil ravishda oʻzlari olishga intilmagan. Aksincha, …