МАҚОЛАЛАР

Муқаддас саналган миллий ва диний қадриятларимиз асосини инсон қалбини поклаш ва ислоҳ этишга, комил инсонни тарбиялашга қаратилган эзгу ғоялар ташкил этади. Айни бу жиҳат аллома ва мутафаккирларимиз илмий мероси учун ҳам хосдир. Буюк мутафаккир Абу Райҳон Беруний (973-1048) ўзининг “Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар” асарида инсонга хос одатларни  яхши ва ёмонга …

Маънавий ва диний қадриятларимиз тарихан уйғун ҳолда ривожланиб такомиллашиб борган.  Айниқса, маънавий қадриятлар ривожида анъанавий исломнинг ўзига хос ўрни бор. Инсоний фазилатларнинг энг юқори чўққиси, шубҳасиз, одоб дурдоналаридир. Хусусан, бугунги кунда комил инсонни камол топтиришда маънавий қадриятларнинг аҳамияти беқиёс.  Бу борада, миллатимизнинг маънавий қадриятлари ҳақида гап кетганда узоқ асрлар қаърида …

Буюк Ипак йўлининг марказий тармоқлари Самарқанд Суғди орқали ўтгани боис марказий Суғдда жойлашган Дабусия шаҳри қадимда халқаро савдо-сотиқ муносабатларида муҳим ўрин тутган. Дабусияда нафақат савдо-сотиқ, балки меъморлик, ҳунармандлик, тўқимачилик, кулоллик ва деҳқончилик каби соҳалар ҳам анча ривож топган. Жумладан, ипдан тўқилган “ведарий” навли матоси жаҳон бозорларида жуда харидоргир бўлган. Бу …

Аллоҳ таоло барча маҳлуқотлар орасида инсонни энг азиз ва мукаррам қилиб яратди. Инсонлар орасидан имонли, тақволи, сабрли ва солиҳ бандаларини ҳидоят сари йўллади. “Эй имон келтирганлар, сабр қилинглар, сабрда устун бўлинглар ва доимо курашга шай бўлиб туринглар, Аллоҳдан қўрқинглар, шундагина нажот топасизлар” (“Оли Имрон” сураси, 200–оят). Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг …

Ислом динида фарзанд тарбияси ибодат даражасидаги амаллар қаторига киради. Шу сабабли донишманд ота-боболаримиз, оқила оналаримиз фарзанд тарбиясига алоҳида эътибор бериб келган. Тарихга назар ташласак, бунга жуда кўп мисолларни кўрамиз. Жумладан, муҳаддислар султони Имом Бухорийнинг буюк олим бўлиб етишишида ота-онасининг улкан хизматлари, узоқ йиллик машаққатлари мужассамдир. Имом Бухорийнинг отаси Исмоил ибн …

Имом Мотуридий Аллоҳга макон исбот қиладиганларга раддия бериб бундай дейди: “Аҳли ислом Аллоҳга макон исбот қилиш қилмаслик борасида ихтилоф қилди. Баъзилар: “Аллоҳ Аршнинг устида қарор топган”, деб даъво қилди. Уларнинг наздида Арш фаришталар кўтариб турадиган тахт ҳисобланади. Улар ўз сўзларига “Раҳмон Арш устига истиво қилди” (Тоҳа сураси, 5-оят), оятини ва …

Сир эмаски, ҳозирги кунларда дунё мусулмонларининг тўқсон фоизидан кўпроғи эргашаётган аҳли сунна вал жамоага мансуб мотуридийлик ва ашъарийлик йўналишларига турли оқимлар томонидан мафкуравий ҳужумлар ташкил қилинмоқда. Улар нима қилиб бўлса ҳам мусулмонларни ҳақ йўлдан оздириб, ўзига тобеъ қилишни истаётгани аста-секин ҳаммага маълум бўлиб бораётган бўлса-да, халқимиз орасида ушбу адашган тоифаларга …

Мусулмон киши муқаддас динимиз тарғиб қилган мана шундай дўстликни, орадаги итттифоқни бузишга интиладиган, асли нотаниш, мақсади фосид кимсалар ҳам борлигини алоҳидда ёдда тутиши лозим. Ундайларнинг хабарларидан эҳтиёт бўлиш кераклиги Қуръони каримда ҳам алоҳида таъкидланган:  يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا …

Дунёда ҳар бир жонзотнинг ўз ўрни ва вазифаси бор. Ҳашоратми, ҳайвонми, қушми эканлигидан қатъи назар, Ҳақ таолонинг қудрати билан уларнинг ҳаммаси ўз зиммасидагини бажаради. Улар ҳатто инсон зотига берилмаган айрим имкониятлар билан қуролланган. Қабр ёнида ўтлаётган чорва баъзан ўз-ўзидан ҳуркиб кетиши шунга бир мисолдир. Яъни, махлуқот инсон эшитмайдиган овозларни эшитади, …

Илм ўрганиш исломнинг шиори бўлиб, инсониятнинг энг юқори поғонага кўтарилиш воситасидир. Ислом илм талаб қилишга ундайди, уламоларнинг зикрини улуғлайди ва илмга интилишни ибодат деб билади. Илм талабида сафар қилиш билим олишнинг энг муҳим сабабларидан бири саналади. Билим олиш фазилат, шон-шарафдир. Ҳаётини шунга сарфлаган киши ҳеч қачон ютқазмайди, унинг илми умри …