МАҚОЛАЛАР

Инсон қалбини гўзал қиладиган, инсонийлик ҳис-туйғуларини уйғотадиган нарса бу – маънавият. Маънавият, гарчи у барча одамларга хос бўлса-да, ҳеч ўзгармайдиган, доимий ўлчам деб бўлмайди. Юксак маънавийлик Ўзбекистон халқи интилаётган устувор мақсадлардан биридир. Юртимизда жамиятни тубдан янги асосда қуриш ва уни ҳар томонлама ривожлантириш, халқнинг дунёқараши ва шу билан биргаликда маънавияти …

Бугунги дунё илмий жамоатчилиги эътироф этаётган асосий ижтимоий воқеликлардан бири илм-фан ва ислом дини тамаддунига ўзларининг бетакрор ҳиссасини қўшган Марказий Осиёлик олиму мутафаккирларнинг маънавий меросидир. “Маълумки, қадимий маданият ва цивилизациялар чорраҳаси бўлган юртимиз заминидан ўрта асрларда минглаб олиму уламолар, буюк мутафаккир ва шоирлар, азиз авлиёлар етишиб чиққан”[1]. Марказий Осиёлик олимлар …

Ислом динида фарзанд тарбияси ибодат даражасидаги амаллар қаторига киради. Шу сабабли донишманд ота-боболаримиз, оқила оналаримиз фарзанд тарбиясига алоҳида эътибор берган. Тарихга назар ташласак, бунга жуда кўп мисолларни кўрамиз. Жумладан, муҳаддислар султони Имом Бухорийнинг буюк олим бўлиб етишишида ота-онасининг улкан хизматлари, узоқ йиллик машаққатлари мужассамдир. Имом Бухорийнинг отаси Исмоил ибн Иброҳим …

Ўн иккинчи ва ўн бешинчи асрларда Ўрта Осиё халқлари орасидан Шарқ ирфоний тафаккури тараққиётига улкан ҳисса қўшган бир тизим мутафаккир мутасаввифлар етишиб чиқди. Бу даврларда Мовароуннаҳр ва Хуросонда тасаввуфнинг яссавия, кубравия, қодирия ва, айниқса нақшбандия тариқати маънавий ҳаётда муҳим роль ўйнаганлиги тарихдан маълум. Исломий аҳкомлар ўчоғи Бухородан етишиб чиққан Баҳоуддин …

Хабарингиз бор, 1 апрелдан бошлаб таровиҳ намози ўқилмоқда. Таровиҳ намози қандай намоз ва унинг ўқилиш тартиби қандай? Таровиҳ – истироҳат маъносидаги «тарвиҳа» сўзининг кўплигидир. Тўрт ракат ўқиб, ортидан дам олингани учун бу намоз шундай номланган. Рамазон ойи фазилатларга бойдир. Унинг фазилатларидан бири ой давомида хуфтон намозидан кейин таровиҳ намози ўқишдир. …

Маълумки, Ўрта Осиё, хусусан, Ўзбекистон ҳудуди қадим асрлардан турли маданият, тил, урф-одат, турмуш тарзига эга бўлган, хилма-хил динларга эътиқод қилувчи, бир-бирига ўхшаш бўлмаган кўплаб халқлар яшаб келаётган минтақадир. Ўзбекистон ҳудуди жуғрофий нуқтаи назаридан муҳим савдо йўллари чорраҳасида жойлашгани, бу заминдаги салтанатлар кўплаб давлатлар билан иқтисодий алоқалар қилгани маҳаллий халқларнинг диний …

Ҳазрат Мир Алишер Навоий ислом арконларидан, диний билимлардан етарлича хабардор бўлганларини яхши биламиз. Ҳазратнинг «Сирожул-муслимин» номли асари айнан ислом рукнларига бағишланган. Китобнинг битилиш сабабида келтирилишича, кунларнинг бирида бир самарқандлик ростгўй, билимдон зот Ҳазрат Навоийнинг ҳузурига келиб, Хожа Убайдуллоҳ Аҳрорнинг илтимосини етказади. Хожа Аҳрор Ҳазрат Навоийдан ислом динидаги рукнлар, фарз, суннат …

Навоий фалсафасининг, унинг инсон ҳақидаги фикрларини, эстетик ғояларини, борлиқ ҳақидаги фикрларини англаш бугунги куннинг муҳим вазифаларидан биридир. Навоийнинг мутлақ борлиқ мавжудлигини тан олиб, уни замон ва макон нуқтаи назаридан чексиз деб изоҳлайди. Борлиқни аввали ва охири йўқ, деб ҳисоблайди. “Ҳайрат ул-аброр” асарида Навоий мутлақ борлиққа шундай таъриф беради: Эй сенга …

Тарихга назар соладиган бўлсак, юртимизда ҳамиша ижтимоий ҳамкорлик руҳи ва бағрикенгликни тарғиб этувчи қадриятлар устувор бўлиб келганидан далолат беради. Мустақиллик туфайли ўзлигимизни англаш, маънавий қадриятларимизни тиклаш жараёни кечаётган ҳозирги пайтда умуман динга ва айниқса ота-боболаримиз дини бўлиб келган ислом динига муносабат тубдан ўзгарди. Бу соҳадаги ютуқлар ва ўзгаришларни санаб ўтишга …