ҲАДИС

Бир ҳадис шарҳи  Ҳаёт инсонга туҳфа этилган энг катта неъмат ва имкониятдир. Шундай экан, ҳаётлик вақтида бу имкониятдан оқилона фойдаланиб умрининг охирига қадар хайрли амалларни кўп-кўп қилиши керак. У вафот этдими, энди унинг учун имкониятлар эшиги ёпилади. Лекин шундай амаллар ҳам борки, инсон вафотидан сўнг унинг савоби қиёматга қадар етиб …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” тўпламида келган ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Яхшилик қилиш ҳақидаги ҳадислар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган одоб-ахлоққа оид масалаларни кўриб чиқсак. Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бир …

Илм-маърифатга эришиш учун инсониятга берилган воситалар орасида энг аҳамиятлиси ақлдир. Чунки инсон эшитган, кўрган ёки  ўқиган нарсаларини фақатгина ақл воситасида тушуна олади. Демак, ақл ўзи нима эканини билиш муҳим. Кўпчилик олимларнинг фикрига кўра, ақл инсон жисмига бириктирилган, аммо танадан ҳисобланмайдиган, нурдан яратилган мустақил мавжудот ҳисобланади. Луғат олимлари: “ақл” сўзи “туя …

Муқаддас манбаларда киши ниятининг холис ва амалининг хайрли бўлиши ҳақида қайғурмоғи лозимлиги таъкидланади. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, амаллар ниятларга боғлиқдир”, деганлар. (Имом Бухорий ривояти) Чунки киши ният билан ўз ҳожати учун қиладиган ҳар бир амалини ибодат даражасига кўтаради. Амаллар бир хил бўлса-да, ниятга қараб турли натижалар беради. Шунинг учун …

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уммат учун вафот этган кишини дафн қилиш тартиби борасида буюк бир намунани суннат қилиб қолдирдилар. Бу анъана ҳозиргача ўзгармасдан давом этиб келмоқда. Бунга кўра, маййит (вафот этган киши) жаноза ўқиш учун келтирилганда имом: “Дунёдан ўтган марҳум ҳоли ҳаётда билиб-билмай бирортамизнинг кўнглимизни оғритган бўлса, ҳамма розими?” деб …

Бир ҳадис шарҳи Инсон бошқалар билан муомалада самимий, очиқкўнгил бўлиши керак. Бу ришталар муcтаҳкамлиги ва жамият бирдамлигининг муҳим омилидир. Унинг зидди бўлган иккиюзламачилик, мунофиқлик одамлар орасини бузадиган, жамиятда парокандалик пайдо қиладиган, инсонларнинг бир-бирига ишончини йўқотадиган разил иллатлардир. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم قَالَ: »آيَةُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: …

Бир ҳадис шарҳи Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ёмон ахлоқдан сақланишга буюрганлари каби, чиройли хулққа эга бўлиш учун ҳаракат қилишга чақирганлар.    عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّه صلى الله عليه وسلم خَصْلَتَانِ لاَ تَجْتَمِعَانِ فِي مُنَافِقٍ حُسْنُ سَمْتٍ وَلاَ فِقْهٌ فِي الدِّينِ Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ …

Бир ҳадис шарҳи Дарҳақиқат, илм Аллоҳ таолонинг бандаларига берган энг гўзал атоси, бебаҳо неъмати лутфу-марҳаматидир. Зеро, унинг сабабидан инсон Аллоҳни, унинг Расулини, ҳалол-ҳаромни, бу дунёга нима мақсадда келганини англайди. Натижада ҳаёти давомида Унинг розилигини истаб иш юритади. Дунёнинг тараққий этиши, инсоният фаровон ҳаёт кечиришининг негизида ҳам илм ётади. Муқаддас ислом …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” тўпламида келган ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Шулардан бири ота-онага яхшилик қилиш ҳақидаги ҳадислардир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлаганини ва унда баён этилган одоб-ахлоққа оид масалаларни кўриб чиқсак. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг …

Ислом дини жамиятни тартибга солиш ва инсониятнинг икки дунёдаги ҳаётини гўзаллаштириш учун нозил қилинган. Аммо соф исломий эътиқодни нотўғри талқин қилиш, диний ақидалардан нотўғри мақсадда фойдаланиш каби ҳолатлар мусулмонлар орасида турли фитналарнинг келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Аслида бундай бузғунчи фирқаларга ислом дини қандай қарайди? Асл исломий моҳият нималардан иборат? Пайғамбаримиз …