Бу мақолада Шарқни, хусусан, Ўрта Осиёни Ғарб билан туташтиришда илмий, маданий, маърифий ва маънавий соҳада ўзининг илмий кашфиётлари билан катта ҳисса қўшган барча алломалар ҳақида эмас, балки фақат Муҳаммад ал-Хоразмий, Абу Райҳон Беруний, Ибн Сино, Абу Наср Форобий ҳақида фикр юритдик. XI-XII асрларда Ўрта Осиёда фаннинг турли соҳаларида самарали фаолият …
Батафсил
Шарқ ва Ғарб инсониятнинг тарихий тараққиётини, цивилизация марказларини ўзида ифода этган. Бу заминда одамлар ўзининг ақл-заковати, фидоий меҳнати билан тарих зарварақларига олтин ҳарфлар билан ёзилган цивилизацияларни яратган. Бу ердан илм-фан, техника ва технологиялар соҳасида катта кашфиётлар қилган мутафаккирлар етишиб чиққан. Уларнинг қўлга киритган ютуқлари бугун бутун инсониятнинг мулкига айланган ва …
Батафсил
Улуғ аллома, тасаввуф олими ва ислом шоири Фахриддин Ироқий (1213-1289) Алишер Навоийнинг маънавий устозларидан бири саналади. Чунки Навоий бу улуғ зотнинг “Ламаъот” асарини катта иштиёқ билан мутолаа қилган. Бинобарин, Навоийнинг илтимоси билан Жомий томонидан ёзилган “Ашиъат ул-ламаъот” асари ҳам айнан Фахриддин Ироқийнинг “Ламаъот” номли рисоласига махсус шарҳдир: “…“Ашиъа” дурким, барқининг …
Батафсил
Ўзбекистон қадимдан улуғ алломалари, буюк мутафаккирлари билан бутун жаҳонга машҳур бўлган. Юртимизда ҳар бир соҳада етишиб чиққан олимлар дунё тамаддунига беназир ҳисса қўшишган. Бунинг натижасида ўрта асрларда уйғониш даври, яъни Шарқ ренассанси вужудга келган. Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев ҳам 2020 йил 29 декабрь куни Олий Мажлисга Мурожаатномасида: “Биз ўз олдимизга …
Батафсил
Темурийлар даврида илм-фан соҳалари қайта жонлана бошлаганини кузатишимиз мумкин. Чунки, бу даврда кўплаб соҳалар ривожлангани каби исломий илмлар соҳаси ҳам ривожланган. Амир Темур қайси диёрга борса, ўша жойнинг машҳур олимларини, ҳунармандларини Самарқандга олиб келган. Қуйида ўзга юртлардан пойтахт Самарқандга олиб келинган йирик уламо ҳақида тўхталиб ўтамиз. Амир Темур даврида Самарқандда …
Батафсил
Шарқ Ренессанси даврида рационал илмлар қаторида тасаввуф илми ҳам ривож топиб, тизимлаштирила бошланди. Х асрга келиб тасаввуф халифалик маданиятида ўз ўрнини топиб, мустаҳкам ўрнашди. Шу билан бирга тасаввуф таълимотини бир тизимга солиш, атама ва тушунчаларнинг мантиқий схемасини тузиш зарурати туғилди. Чунки бу даврга келиб, турли йўналиш ва мактаблар вужудга келиб, …
Батафсил
Ислом дини Мовароуннаҳрга VIII аср бошларида кириб келган бўлса, шу асрнинг иккинчи ярмидан турли исломий илмлар ривожлана бошлади. Ҳадисшунослик энг тараққий этган соҳалардан бири бўлди. Самарқанд, Бухоро, Насаф каби шаҳарлар қатори Хоразмдан ҳам кўплаб буюк муҳаддислар етишиб чиқди. Мужоҳид ибн Мусо Хоразмийни улар қаторига қўшсак бўлади. Алломанинг тўлиқ исми Абу …
Батафсил
Иккинчи шарқ ренессанс даврининг энг машҳур қомусий олимларидан бир сифатида Саъдуддин Тафтазоний эътироф этилган. Алломанинг тўлиқ исми Масъуд ибн ал-Қози Фахруддин Умар ибн ал-Мавло ал-Азим Бурҳонуддин Абдуллоҳ ибн ал-Имом ар-Раббоний Шамс ал-Ҳаққ, ад-Дин ал-Қорий ас-Самарқандий ал-Ҳаравий ат-Тафтазоний ал-Хуросоний ал-Ҳанафий(722-792/1322-1390) бўлиб, у Хуросоннинг Насо шаҳрига яқин Тафтазон қишлоғида туғилган. Саъдуддин Тафтазоний …
Батафсил
XIX асрда Нақшбандия тасаввуф таълимотини дунё бўйлаб кириб боришига сабабчи бўлган, машҳур олим ва мутасаввиф “Силсилаи шариф” “Олтин занжирда” 32-ҳалқада бўлган Аҳмад Зиёвуддин ал-Кумушхонавий (1893й. вафот этган.) ҳисобланади[1][1:28]. Аҳмад Зиёуддин ал-Кумушхонавийнинг маънавий мероси жуда катта аҳамиятга эга. Тадқиқотларимиз натижасида аниқладикки, Кумушхонавийнинг маънавий мерослари икки қисмдан иборат: 1. Аҳмад Зиёуддин ал-Кумушхонавий …
Батафсил
Муҳаммад ибн Исмоил ал-Бухорий зеҳни ўткир, хотираси кучли, жуда уқувли, тез ёдлаб олиши билан биргаликда заковатли, фатонатли, иқтидорли, кенг тафаккурли ва истаган нарсасини жуда тез эсга олиб такрорлаши билан тенгдошлари орасида ўхшаши йўқ эди. У 10 ёшиданоқ ҳадис тинглашни бошлайди ва 15 ёшигача 70 мингга яқин ҳадисни ёд олади. У …
Батафсил
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz