Мовароуннаҳр диёри ислом нури билан мунаввар бўлганидан сўнг бу диёр аҳлининг кўпчилиги исломни очиқ қалб билан қабул қилди. Айтиш мумкинки, Мовароуннаҳр аҳолисининг ислом динига кириши уларнинг кўплаб қобилиятларининг очилишига, ҳаётнинг кўплаб жабҳаларида ўзларининг пешқадамликларини исбот қилишга олиб келди. Кўп ўтмасдан илм-фаннинг ва исломнинг турли соҳалари бўйича мовароуннаҳрлик намояндалар етишиб чиқа …
Батафсил
Табобат илмининг билимдони, буюк ҳаким Ўзбекистонда хизмат кўрсатган врач, тиббиёт фанлари номзоди Бухоро амири Олимхоннинг хос табиби “Ҳаким” тахаллуси билан ижод қилган Мўминжон Ҳаким ўз хотираларида Бухородаги машҳур ўн бир муфтийнинг бири шайх, фақиҳ, муҳаддис, муфассир домло Абдурозиқ Марғиноний тўғрисида қимматли маълумотларни баён этганки, бу маълумотлар бошқа адабиётларда учрамайди. Мўминжон …
Батафсил
Мовароуннаҳр фиқҳ мактабининг йирик вакили Шайхулислом Бурҳонуддин Марғинонийнинг асл исми Али ибн Абу Бакр ибн Абдулжалил Фарғоний Ришдоний Марғинонийдир. Бурҳонуддин Марғиноний 1118 йили ражаб ойининг саккизинчи куни душанбада чошгоҳ пайти таваллуд топган. Дастлабки сабоқни Марғилонда олган аллома ёшлигидаёқ Қуръони каримни ёдлаб, ҳадис илмидан мукаммал таълим олган. Кейинчалик Мовароуннаҳрнинг ўша даврдаги …
Батафсил
Илк ўрта асрлардан темурийлар даврига қадар Марказий Осиё халқлари ижтимоий-сиёсий, адабий-маданий ҳаётида ўзининг илмий-ижодий мероси ва педагогик фаолияти билан чуқур из қолдирган мутафаккирлардан бир гуруҳи Абулайсийлар хонадонининг вакилларидир. Бой илмий мероси билан тарихда ном қолдирган бу хонадон ва унинг таниқли намояндаларининг номлари бугунга қадар турли мазмундаги илмий ишларда: энциклопедия, луғат, …
Батафсил
Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий яшаган (194-256 ҳ./810-870 м.) даврда аҳли сунна ва жамоанинг икки ақидавий қаноти – ашъарийлар ва мотуридийлар шаклланиб улгурмаган эди. Абулҳасан Ашъарий (260-324 ҳ./874-936 м.) ва Абу Мансур Мотуридий (256-333 ҳ./870-944 м.) Имом Бухорийнинг вафотидан кейин туғилган. Шунинг учун ҳам Имом Бухорийнинг ақидаси саҳобалар, тобеинлар ва табъа …
Батафсил
Муҳаддис, фақиҳ, усулий, мантиқий, мутакаллим, тарихчи, тадқиқотчи, танқидчи олим шайх Абулҳасанот Муҳаммад Абдулҳай Ансорий Лакнавий Ҳиндий 1848 йил октябр ойининг 23 куни Ҳиндистоннинг Бонда шаҳарчасида зиёли оиласида дунёга келган. Алломани бу исм билан отаси номлаган. У бу ҳақда бундай деган: “Исмим Абдулҳай. Отам туғилганимнинг еттинчи кунида, шу исмнинг баракасидан умри …
Батафсил
Субҳидам ҳар кимки Ҳаққа айлар роз, Ҳақ Субҳон қутлуғ йўл айлар сарафроз. Шайх Худойдод Валий Мовароуннаҳр тасаввуф таълимотида яссавия тариқати муҳим ўрин тутади. Унинг маркази Туркистонда шаклланган бўлса, кейинчалик таълимот Тошкент, Фарғона, Самарқанд, Бухоро, Хоразм, Насаф, Ҳирот каби шаҳарлар бўйлаб тарқалди. Яссавия тариқатининг тараққий этишида Самарқандда фаолият олиб борган тасаввуф …
Батафсил
Кўҳна Бухоро ўзининг покиза заминида кўплаб буюк алломаларни етиштирган. Улар қолдирган асарлар неча асрларки ислом оламида муҳим манба сифатида эътироф этиб келинади. Алломаларнинг сермаҳсул меҳнати сабаб бу шаҳар “Қуббатул Ислом” (“Ислом дини гумбази”) деган шарафга муносиб кўрилган. Бухоро мадрасаларининг етук вакилларидан бири, ҳанафий мазҳаби давомчиси Маҳмуд Бухорийдир. Унинг тўлиқ исми …
Батафсил
“Саҳиҳул Бухорий”ни Имом Бухорийнинг ўзидан жуда кўп одам эшитган. Бу ҳақида Имом Бухорийнинг энг машҳур шогирди Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Юсуф Фирабрий (231-320/846-932): “Муҳаммад ибн Исмоил Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” китобини муаллифни ўзидан мен билан бирга тўқсон мингга яқин киши тинглаган. Бу китобни Имом Бухорийнинг ўзидан ривоят қиладиган мендан бошқа бирор …
Батафсил
Кейинги пайтларда нақшбандия-мужаддидия тариқати намояндаларининг ҳаёти ва фаолияти ҳамда силсиласи тўғрисида турли фикр-мулоҳазалар билдириляпти ва бу борада ўз навбатида ҳар хил саволлар ҳам кўтарилган. Бундан нақшбандия ва унинг турли тармоқлари ҳали ҳам мукаммал ўрганилмаганлиги ва тадқиқот учун кўплаб муаммолар борлигини алоҳида таъкидлаш керак. Агар биз мазкур тариқатнинг силсила ва насл-насаб …
Батафсил
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz