МАҚОЛАЛАР

Фиқҳ илмининг ривожланиш босқичига кириши умавийлар даврига тўғри келади. Бу 41/662 йилдан бошлаб, 132/750 йилгача давом этган. Бу давр уламолари кичик саҳоба ва катта тобиъйнлардан иборат бўлган. Саҳобалар ўз қўллари билан тобиъийнлардан бўлган шогирдларини етиштириб чиқарган. Саҳобалар фиқҳий ижтиҳоддан иборат бўлган бой илмий мерос қолдирган. Тобиъийнларнинг фаолиятлари саҳобаларнинг фатво ва …

Дунёдаги ҳар бир халқнинг ўзига хос анъаналари, урф-одатлари ва миллий қадриятлари бор. Шу жиҳатларга кўра халқлар бири иккинчисидан фарқланади, уларнинг ижтимоий ҳаётида ўзига хослик кузатилади. Муайян заминда юзага келган, неча юз йиллар давомида шаклланган ва сайқал топган маънавий мезон ва меъёрлар, маданий мерос шу миллатнинг ва шу халқнинг бебаҳо бойлиги …

Ислом дини ва унинг инсоният тарихий тараққиётидаги ўрни масаласи барча даврларда ҳам қизиқарли тадқиқотлар олиб борилишига сабаб бўлган. “Ислом диний таълимот бўлгани билан бир қаторда ижтимоий тараққиёт жараёнига охирги минг йилдан зиёдроқ вақт ичида таъсирчан, қимматбаҳо маънавий озуқа бериб келаётган тарихий омил ҳамдир. Демак, исломни фақат диний таълимот сифатида эмас, …

Илм-фаннинг турли соҳаларидаги ислоҳотлар туфайли Марказий Осиёда яшаб ижод қилган олимларнинг бебаҳо ёзма меросини ҳар томонлама жиддий тадқиқ этиш бугунги куннинг устувор вазифаларидан бирига айланди. Ўзбекистон Республикасининг Биринчи президенти И.А. Каримов: “Бугун, орадан деярли минг йил ўтганидан кейин ҳам биз ўрта асрларда яшаб ижод қилган, жаҳон цивилизацияси ривожига бебаҳо ҳисса …

Тарихга назар ташласак, Мовароуннаҳр илми-маърифат ва маданият маркази бўлиб хизмат қилган даврдан бошлаб, шу заминдан кўплаб улуғ уламолар, мутафаккир аждодларимиз етишиб чиққанлигига уларнинг ўзлари келажак авлод учун ёзиб қолдирган илмий мерослари гувоҳлик беради. Миллий қадриятлар, тарихий хотирани тиклаш ва мустаҳкамлаш, маънавий ва маърифий юксалиш билан бўлиб, бу жараёнда ўтмиш аждодларимиздан …

Тасаввуфга асос солган тарки дунёчилик тасаввуфий кайфиятлар ислом дини билан деярли бир вақтда пайдо бўлади. Ҳар қалай, Муҳаммад пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг айрим сафдошлари Абу Дардо, Абу Зарр, Ҳузайфа (VII асрнинг иккинчи ярмида вафот этганлар) сингариларга ана шундай кайфият хос бўлган, деб ҳисоблайдилар. Бироқ исломдаги зоҳидлик оқими тахминан VIII асрнинг …

Абу Мансур Мотуридий кўплаб устозлардан таълим олади ва тафсир, усулул фиқҳ, ақоид, фиқҳ ва мантиқ каби илмларда етук олим бўлиб танилади. Ушбу етук олимнинг илмий изланишларига олимлар эргашадилар ва кейинчалик уларни мотуридия таълимоти маъносида эътироф этадилар. Мотуридия таълимотининг шаклланишида турли адашган фирқалар, хоссатан, мўътазилий фирқаси билан бўлган баҳс-мунозаралар муҳим ўрин …

Ота-она фарзандлар учун буюк неъматлардан бири бўлиб, улар ҳар бир инсон учун жуда қадрли кишилардир. Ислом дини ота-онани ким бўлишидан қатъий назар уларга доимо яхшилик қилишга амр қилади. Ундан фарзандлар вақтида унумли фойдаланиб қолиши, уларни хизматларида қойим бўлиб туриши фарзандлар олдида турган энг катта хизматлардан ҳисобланади. Инсон туғилиб бу дунёда …

Ислом цивилизацияси турли хил илмий ва маданий соҳаларнинг ривожланишига жуда катта ҳисса қўшган. Мусулмон олимларининг тиббиёт, доришунослик ва доривор ўсимликларни ўрганиш бўйича ҳам кўплаб ютуқлари бор. Султон ва халифаларнинг кўпчилиги аввал ўтган халқларнинг тиббиётга оид асарларини таржима қилдириш учун катта маблағлар ажратишган, табибларга сахийлик қилишган ва барча шаҳарларда шифохоналар қурдиришган. …

Кўплаб мўътабар табақот китобларида Абу Мансур  Мотуридий ҳақида батафсил маълумот камлигини уламолар афсус билан тилга оладилар. Бу ҳақда шайх Балқосим Ғолий “Абу Мансур Мотуридий ҳаётуҳу ва ароуҳул ақодия” (Абу Мансур Мотуридийнинг ҳаёти ва эътиқодий қарашлари) асарида қуйидагиларни ёзган: “Ҳижрий III асрнинг охири ва IV асрнинг бошларида шариатни четга қўйиб, ақлни …