МАҚОЛАЛАР

Инсониятнинг ижтимоийлашуви ҳаётий эҳтиёж бўлиб жамиятнинг фаровон ва барқарор ривожи унинг аъзоларининг ўзаро ҳамжиҳатлик, қўллаб-қувватлаш ва мустаҳкам муносабатлари орқали юзага чиқади. Жамиятда ўзига хос бир қатлам борки, уларга маънавий ва моддий жиҳатдан кўпроқ эътибор бериш зарур ҳисобланади. Ёрдамга муҳтож инсонларга кўмак бериш умумий қилиб “ижтимоий ҳимоя” деб аталади. Исломдаги ижтимоий …

Ўрта Осиёда ислом динининг ёйилиши маънавий ҳаётдан ташқари меъморчиликка ҳам ўз таъсирини кўрсатган. VIII асрнинг бошида Самарқандни араб халифалигининг қўшини забт этгач, бу ерда ҳам ислом динининг тарқалишига замин яратилади. Юқорида таъкидлаганимиздек, янги дин ва мафкура нафақат сиёсий, балки ижтимоий-иқтисодий ҳаётга ҳам катта таъсир кўрсатади. Хусусан, бу моддий маданиятда, айниқса, …

Ислом тақвими ўн икки ойдан иборат. Аммо биз бу ойларнинг баъзилари ҳақидагина маълумот биламиз, холос. Аксарият одамлар Рамазон ойида рўза тутишни, Зулҳижжада эса қурбонлик қилишни билади. Лекин муҳаррам ойи гўёки унчалик машҳур эмасдек. Ваҳоланки, ҳадиси шарифларда бу ой – Аллоҳ таолонинг ойи деб аталади, бошқа ҳеч бир ойга бундай шараф берилмаган. Муҳаррам ойи …

XIX асрнинг охири XX асрнинг боши жаҳон цивилизациясининг тараққиётида кескин бурилишлар даври бўлди. Бу даврда чуқур ислоҳотлар, биринчи ва иккинчи жаҳон уруши бўлиб, илм-фан тараққиётида туб сифатий ўзгаришлар рўй берди. Бир жамиятнинг бутунлай ёд жамият таъсирида қолиши нафақат ҳаётда балки кишиларнинг фалсафасида ҳам инқилоб ясади. XIX асрнинг охири ва XX …

Ғарбий Сибирда Бухоро амирлигидан бориб яшаб қолган халқлар талайгина бўлиб улар “Сибир Бухорийлари” номи билан тарихда машҳур бўлган [1:77-85]. Сибирда яшаган Ўрта Осиёликлар хонликлар давридан олдин ҳам у ерда умргузаронлик қилган. Асрлар давомида Ғарбий Сибирь деярли Бухоро амирлигининг колониясига айланиб қолаёзганди. Сибирь Бухорийлари бу ерда яшаётган татарлар (аслида туркий халқлар) …

Ҳозирги кунда, илм-фанда “Тасаввуф мавзуси” доирасида олиб борилаётган илмий изланишлар хусусида кўплаб баҳс-мунозаралар бўлиб ўтмоқда. Бу мунозаралар бир томондан, тасаввуфнинг тўлиқ ўрганилгани ва уни қайта-қайта тадқиқ этишнинг зарур эмаслиги тўғрисида бўлса, иккинчи томондан, тасаввуфни нафақат тарихий нуқтаи назардан ўрганиш кераклиги, балки унинг имманент жиҳатларини ҳам ўрганишнинг зарурлиги тўғрисидадир. Тасаввуф таълимоти …

Жамол ал-Қаршийнинг “Мулхакат ас-Сурах” асарида Марказий Осиёнинг VIII-XIII асрлар тарихига оид кўплаб қизиқарли воқеалари қаторида Қутайба ибн Муслим тўғрисида ҳам маълумотлар қолдирилган. Унда ёзилишича, Ганам Абу Хафс Қутайба ибн Муслим ибн Амр ал-Бахили (660-715 йиллар яшаган) таниқли араб лашкарбошиси, Ўрта Осиёда ислом динининг тарқалишида фаол қатнашган тарихий шахс бўлган [1]. …

 Тил – миллат қиёфасининг бир бўлаги. Шу сабабли ҳали мустақилликка илк қадамлар ташланаётган даврдаёқ ўзбек тилига давлат тили мақоми берилди. Дунёдаги барча халқ ўзининг миллий расмий тилига эга, деб айтолмаймиз. Чунки бу халқнинг миллий мустақиллиги билан боғлиқ. Бу оламшумул ҳодисанинг туб моҳиятини келажак авлод онгига сингдириш, унга муҳаббати, садоқатини янада …

Мовароуннаҳрда яшаб ижод қилган буюк мутафаккир ва алломаларнинг бой илмий мероси ҳамда уларнинг жаҳон цивилизацияси ривожига қўшган бебаҳо ҳиссаси ва илм-фан тараққиётида тутган ўрнини чуқур тадқиқ этиш, ҳар томонлама теран ўрганиш ва кенг тарғиб қилиш учун хорижий давлатлардаги кутубхона ва архив фондларида сақланаётган қўлёзма асарларини аниқлаш ва электрон нусхаларини тўплаш …

Аллоҳ таоло бандаларини ер узра тарқатиб қўйгандан сўнг уларни тўғри йўлга йўллаб, ҳақ манҳажни кўрсатиб қўйди. Бандаларига ўзларидан бўлган пайғамбарларини юбориб улар орқали ўзини танитди. Икки дунё саодатини кўрсатди. Муқаддас ислом динида пайғамбарлар алайҳимуссаломни ҳурмат қилиш, уларга нисбатан муҳаббатлик бўлиш ҳамоно уларнинг ибратга бой ҳаётларидан ўрнак олиш тарғиб қилинади. «Ислом …