МАҚОЛАЛАР

Қадимдан илм-маърифат марказларидан бири бўлган Бухоро бугунги кунда ҳам ислом оламида бебаҳо қўлёзма асарлар қолдирган буюк алломалари, гўзал ва бетакрор тарихий обидалари билан жаҳон илм аҳлининг эътирофига сазовор бўлиб келмоқда. Тарихда “Қуббатул ислом” дея номланган айнан шу табаррук заминда Абу Ҳафс Кабийр Бухорий, Имом Бухорий, Иброҳим Саффор Бухорий, Нуриддин Собуний …

“АЛ-ЖОМЕЪ АС-САҲИҲ” АСАРИДА ИМОМ БУХОРИЙ ҚУРЪОНИ КАРИМНИ ТАФСИР ҚИЛИШГА ОИД БОБ АЖРАТИШИ  “Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ” китоби турли илмлар ҳадис, ровийлар, фиқҳ, тарихни жамловчи китоблар сирасига киради. Асарда тафсирнинг бўлиши эса очиқ-ойдин маълумдир. Ибн Ҳажар Асқалоний “Жомеъ” китобидан алоҳида (тафсирга оид) китоб ажратган[1]. Шайх Муҳаммад Фуод Абдулбоқий Имом Бухорийнинг “Ғариб ул-Қуръон”га бўлган …

“Саҳиҳул Бухорий”нинг тафсир илмидаги аҳамияти “Тафсир” муфассирларнинг таърифига кўра: Қуръони карим лафзларининг ботиний ва зоҳирий маъноларини сақлаб қолган ҳолда маънони тил билан очиқлаш, тафсир этишдир[1]. “Сиярул набий” пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳаёт йўлини ўрганадиган фандир. “Зуҳд” истилоҳи тасаввуф олимларига кўра, дунё, мол мулк, обрў ва мансабдан юз ўгиришни англатади[2].  “Риқоқ” сўзи الصحة …

Бугунги кунда Европа мамлакатларида мусулмонлар сонининг тобора ортиб бораётгани ва бу ҳол айниқса, Германия, Англия, Франция ва Италияда кўпроқ кузатилаётгани барчага маълум. Санаб ўтилган давлатларда исломшунослик фани ўз тарихига эга бўлиб, ислом тарихи ва фалсафаси, ислом илмлари бўйича кўплаб асарлар ёзилганига қарамай, узоқ  йиллар давомида бу фанга шарқшуносликнинг бир бўлаги …

Ибодатлари, фазллари, тақволари ва солиҳликлари Ҳоким айтганлар: «Бизга Муҳаммад ибн Холид Муттаввиъий, у кишига  Мусаббиҳ ибн Саъид: “Муҳаммад ибн Исмоил рамазон ойида ҳар кун кундузи бир марта Қуръонни хатм қилардилар. Таровеҳ намозини ўқиб бўлгач, ҳар уч кунда кечқурун Қуръонни туширар эдилар”, деганлар». Бакр ибн Мунир айтганлар: «Абу Абдуллоҳ Бухорийнинг: “Аллоҳ …

Олимларнинг Имом Бухорий шаънларига айтган сўзлари Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Абу Ҳотим айтганлар: «Дўстларимдан бири: “Муҳаммад ибн Саломнинг ҳузурларида эдим. Муҳаммад ибн Исмоил кириб келдилар. Чиқиб кетганларидан сўнг Муҳаммад ибн Салом: “Шу бола қачон ҳузуримга кирса саросимага тушаман. Ҳадис ва бошқа илмлар менда чалкашиб кетади. Чиқиб кетгунига қадар қўрқиб тураман”, …

Хотиралари, заковатлари ва илмларининг кенглиги Муҳаммад ибн Аҳмад Ғунжор “Тарихи Бухоро” китобида айтганлар: «Мен Абу Амр Аҳмад ибн Муҳаммад Муқрийдан эшитдим. У киши Маҳийб ибн Сулаймдан, у киши Кармана имоми Жаъфар ибн Муҳаммад Қаттондан Муҳаммад ибн Исмоилнинг: “Минг ва ундан кўпроқ шайхдан ҳадис ёздим. Уларнинг ҳар биридан ўн минг ва …

Илм талабида юрт кезганлари ва ёзган асарлари Муҳаммад ибн Абу Ҳотим Бухорий айтганлар: «Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоилдан эшитдим: “Ҳаж қилдим. Акам онамни олиб қайтдилар. Мен ҳадис илми талабида қолдим. 18 ёшга етганимда “Қазоё ас-саҳобати ват-тобеъин ва ақовийлуҳум” (Саҳобалар ва тобеъинларнинг фатволари ва айтган сўзлари) китобини ёза бошладим. Бу Убайдуллоҳ …

“Саҳиҳул Бухорий”нинг тафсир илмидаги аҳамияти  Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил ибн Иброҳим ибн Муғийра ибн Бардизбаҳ. Бошқа бир ривоятда – Баздузбаҳ. Бухороча бу сўзнинг маъноси деҳқон. Аслида мажусий бўлган Муғийра Бухоро волийси Ямон Жуъфий қўлларида исломга кирганлар. Исмоил ибн Иброҳим ўқимишли бўлганлар. Бизга Ҳасан ибн Али, у кишига Жаъфар Ҳамадоний, …

Мустақиллик йилларида ислом дини, маданияти ва фалсафасини ўрганишга, исломий маънавий-ахлоқий қадриятларни қайта тиклашга катта эътибор қаратилди. Чунки ислом дини миллий, маънавий-ахлоқий қадриятларимизга айланган. Ислом таълимоти дунёвий тафаккур билан синтезлашиб кетган. Шарқда тасаввуф фалсафаси ривожланиб, кишилик жамиятида яхлит умумфалсафий меросни яратишга муҳим ҳисса қўшган. “Ўзбекистондай ўтмиши инсоният тарихи, кишилик ҳаёти ибтидоси …