МАҚОЛАЛАР

Зайниддин Муҳаммад Абу Ҳомид бинни Муҳаммад Аҳмад Ғаззолий Тусий (1058-1111) мусулмон оламида “Ҳужжатул ислом” унвони билан машҳур бўлган илоҳиётшунос олим ва файласуфдир. Абу Ҳомид Ғаззолийнинг ижодий мероси нафақат ислом оламининг балки бутун инсоният маънавий меросининг ажралмас қисмидир. Шу боис кўплаб Шарқ ва Ғарб олимлари унинг диний, фалсафий асарларини тадқиқ қилганлар …

Аллоҳ таоло ислом шиорларини қадрлашга тарғиб қилган ва уларни топташ, масхара қилишдан қаттиқ қайтарган. Жумладан, Ҳақ таоло Қуръони каримда бундай дейди: “Эй, имон келтирганлар! Аллоҳнинг (ҳажга доир) шиорларини, «Ҳаром ой» (ҳаж ойлари)ни ҳалол деб ҳисобламангиз…!” (Моида сураси 2-оят). Яна бир ояти каримада: “(Гап) шудир. Яна кимки Аллоҳнинг шиорлари (қурбонликлар)ни улуғ …

Ҳозирги даврнинг ёшлари ўзига хос бўлган “тушунчалар уруши” шароитида, уларнинг кескин тус олган вақтида яшамоқдалар. Ғарбдан кириб келган, ҳақиқий маданиятга умуман алоқаси бўлмаган, “Оммавий маданият” аталмиш, бу ажнабий ҳолат барчани бир тусга, бир қолипга, бир хил кўринишга, бир хил фикрлашга, бир хил турмуш тарзига одатлантиришга, урф-одатларимиздан, менталитетимиздан юз ўгиртиришга чиранмоқда, …

Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий яшаб ижод этган даврда ҳадис илми жуда кенг тараққий этган ва кўплаб муҳаддисларнинг ҳадис тўпламлари мавжуд эди. У зот вафотидан кейин ҳам бир қанча муҳаддислар пайдо бўлдилар. Шундай бўлсада, ўша замон ва ундан кейин келган ислом уламолари ва муҳаддис олимлар наздида фақат Имом Бухорийнинг “ал-Жомиъ ас-саҳиҳ” …

Баъзида инсонлар билан суҳбатлашиб қолганимизда “Имом Бухорийнинг оиласи ва фарзандлари бўлганми?” деган саволни кўп беришади. Бу ҳақида ўзимизни қониқтирадиган батафсил маълумотларни тополмаймиз. Лекин, у ер – бу ерда сочилиб ётган баъзи маълумотларнигина топамиз. Бизлар мана шу мавзудаги маълумотларни қидирганимизда уламоларни бир неча гуруҳга бўлинганини кўрамиз. Биринчиси: Имом Бухорийнинг хотини ва …

ХVII-ХVIII асрлар юртимиз тарихига назар ташлайдиган бўлсак, ушбу давр хонликлар даври ижтимой-сиёсий ҳаётида турғунлик ҳамда тарқоқлик даври сифатида характерланади. Шу ўринда айтиш жоизки, ушбу давр тарихини ёритувчи манбаларни шартли равишда икки туркумга ажратиш мумкин. Бир гуруҳ сарой тарихчилари хонликлар даври ижобий жиҳатлари ҳамда хонлар сиёсати ҳамда шахсиятини улуғлаб ёзган бўлса, …

Европа давлатларининг XVIII асрда Хива ҳамда Бухоро хонликлари билан савдо ва иқтисодий муносабатлар ўрнатиш мақсадида Ўрта Осиёга юборилган савдогарлар гуруҳи Жорж Томсон ҳамда Рейнолд Ҳогдан ташкил топган эди[1: 254]. XVIII асрдан бошлаб, инглизларнинг “Москва” (Рус) савдо компанияси ўз иқтисодий манфаатларини кенгайтириш мақсадида Каспий денгизи атрофларидаги савдо муносабатларини ўз қўлига олишга …

Тарихий тараққиёт босқичларини ўзида мужассам этган муҳим белгилардан бири – инсоният фаолияти илдизлари сақланиб қолган маданий қатлам ҳисобланади. Бундай маданий ёдгорликлар асосида юртнинг қадимий тарихига оид маълумотларни маънавий қадриятларимиз асослари деб ҳисоблаш мумкин. Дунёнинг кўпгина ҳудудларида қадимий маданий қатламларга эга бўлган ёдгорликлар, шаҳарлар кўплаб мавжудлигини қадимги дунё тарихидан ўрганганмиз. Тан …

ФАЙЗУЛЛАЕВ АХЛОҚИЙ МАКТАБИ – таниқли ўзбек файласуфи, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби, «Беруний мукофоти лауреати», фалсафа фанлари доктори профессор Файзуллаев Омонулла Файзуллаевич (1921.5.04 – 2008.24.12) нинг ижодий фаолияти билан боғланган мактаб. О.Ф.Файзуллаев ўз шогирдларига олимнинг нафсдан, мақтанишдан, тадқиқотга юзаки ёндашишдан, илмни хор қилишдан сақланишлари лозимлигини ўргатиб келганлар. У ҳалолликни, покизаликни, …

Бир тафаккур қилайлик… “Бирни қараб шукр қил, бирни қараб фикр қил” деганларидай, миллатига, динига, ирқига, жинсига, ижтимоий ҳолатига, турар жойига, ёшига қарамасдан, инсон зотини аямасдан, коронавирус безовта қилаётган ҳолатлардан ҳар қандай ақлли одам ўзига ўзи тўғри, етарли ва ақлли хулосасини чиқариб олади. Энди ушбу коронавирус балосидан ҳам, бошқа иллатлардан ҳам …