МАҚОЛАЛАР

Илм-фан ва жаҳон тамаддуни ривожида ўчмас из қолдирган муҳаддислар ўз асарларида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадислари, саҳобаларнинг сўз ва амаллари ва ҳатто тобеинларнинг фатволарини жамлаган. Ҳадис илмига оид манбаларнинг кўпайиб бориши натижасида муҳаддислар уларни мавзуи, ёзилиш услуби, соҳаси ва бошқа жиҳатларига эътиборан гуруҳларга ажратиб чиққан. Аввал муснад услубидаги ҳадис тўпламлари …

Умуминсоний маданий бойликка айланган аждодларимиз қаламига мансуб қадимий қўлёзма асарларининг нусхалари бугунги кунда нафақат Ўзбекистонда, балки жаҳоннинг турли давлатларида мавжуд. Ўзбекистонга оид хориждаги маданий бойликларни тадқиқ этиш марказида чет элларда сақланаётган мамлакатимиз тарихига оид маданий бойликларни аниқлаш, уларнинг тўлиқ маълумотлар базасини яратиш ва уни мунтазам янгилаб бориш, шунингдек, улар ҳақидаги …

Самарқандда Ислом цивилизацияси ривожига муносиб ҳисса қўшган кўплаб мутафаккирларнинг хоки мангу қўним топган зиёратгоҳлар жойлашган. Бу зиёрат туризмини ривожлантириш учун улкан имконият яратади. Маълумки, ҳадис илмининг султони Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий (810-870) умрининг сўнгги дамларини Самарқанднинг Хартанг қишлоғида ўтказган. 870 йилда оғир касалликка чалиниб, вафот этган ва шу …

Жамшид Кошийнинг ҳаёти ва илмий фаолияти Деҳлидан Дамашққача ва Орол денгизидан Форс кўрфазигача бўлган улкан ҳудудда ҳукмронлик қилган[1: 20] темурийлар салтанати даврига тўғри келгани учун биз у яшаган Кошон (Ироқи ажам) ва Мовароуннаҳрнинг ўша даврдаги тарихига назар соламиз. Эронни Шоҳруҳ тасарруф этгани, Мовароуннаҳрни эса Улуғбек бошқаргани сабабли олимнинг бутун фаолияти …

Самарқанд дунё маданияти ривожига ўзининг салмоқли ҳиссасини қўшган энг қадимий цивилизация марказларидан биридир. Хитой билан Европани, Ҳиндистон билан Шимолий мамлакатларни қадимий савдо йўллари билан боғлаб турган Буюк Ипак йўлида жойлашган Марказий Осиё шаҳарлари орасида ўз маданиятининг қадимийлиги билан Самарқанд энг олдинги ўринларда туради [3: 6]. Самарқандга ҳадис илмининг кириб келиши …

Алломаларимиз илмий-маънавий меросига оид бўлган ҳар бир манбанинг қўлёзмаларини аниқлаш ва уларни алоҳида-алоҳида ўрганиш давримизнинг муҳим вазифаларидан саналади. Шундагина асар ва унинг аҳамияти, у билан боғлиқ барча ҳолатларни тўлақонли очиш имконияти яратилади. Бу қонуниятни истисносиз барча манбаларга нисбатан татбиқ этиш лозим. Чунки, бой қадимий маданий ёзма меросга эга Шарқ оламининг …

Дунёдаги барча муҳаддис, фақиҳ, усулий, мутакаллим, наҳвий ва бошқа уламолар “Саҳиҳул Бухорий” Мусҳафи шарифдан кейинги энг ишончли ва саҳиҳ манба эканига иттифоқ қилган ва уни катта иноят билан қабул қилиб, юқори мақомга қўйган. Имом Нававий “Саҳиҳи Муслим”га ёзган шарҳи муқаддимасида қуйидагича ёзади: “Қуръони каримдан кейинги энг саҳиҳ китоб Бухорий ва …

 Улуғ аждодларимиздан қолган улкан маънавий бойлик, қўлёзма асарлар дунё кутубхона фонди ва музейларига тарқалиб кетган. Жаҳондаги бирорта машҳур кутубхона йўқки, у ерда халқимизнинг тарихи ва адабиётига тегишли қўлёзма асар бўлмасин. Британия музейи, Париж Миллий кутубхонаси, Оксфорд, Кэмбриж кутубхоналари, Голландия, Германия, Испания, Италия, Миср, Туркия, Эрон, Ҳиндистондаги кутубхоналарда кўплаб алломаларимиз асарларининг …

Ҳаётда турли мафкура ва маслаклар ўртасидаги зиддият ва қарама-қаршиликлар тугамас экан. Бунинг оқибатида ўзаро келишмовчилик, нотинчликлар юзага келади. Тарихга назар ташланса, ҳамма даврда ҳам давлатнинг ривожланиши, тараққий топиши жамиятнинг фаровон ва осойишта ҳаёт кечиришига боғлиқлиги аён бўлади. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифларида тинчлик-хотиржамлик энг катта неъмат …

Дунё тарихига теран назар ташласак, ҳар қандай кўнгилсиз воқеа-ҳодиса замирида, албатта, фитналар уюштирилганига гувоҳ бўламиз. Одам алайҳиссалом давридан то Расули акрам соллаллоҳу алайҳи ва саллам замонларигача, саодат асридан бугунги кунгача кузатилган ҳар қандай уруш, қирғинбарот жанглар, қонли тўқнашувларга фитналар сабаб бўлганини ҳеч ким инкор эта олмайди. Ҳазрати Умар ва ҳазрати …