Ижтиҳод луғатда тиришиш, саъй ҳаракатни билдиради. Яъни бор тоқат ва имкониятни бирор ишни бажариш ёки бирор мақсадга эришиш учун ишлатилади. “Ижтиҳод” фиқҳий атама сифатида фақиҳ томонидан ижтиҳод даражасида илми бор кишиларнинг мавжуд имкониятни амалий ҳукмларни тафсилий далиллар, яъни асосий манбалардан чиқариб олиш учун ишлатиш ёки шариат ҳукмларини қиёс орқали Қуръон …
Батафсил
Маълумки, Қуръони карим оятлари Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга инсонларнинг эҳтиёжларига қараб Жаброил алайҳиссалом орқали йигирма уч йил давомида кетма-кетликда туширилган. Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик вақтларида, яна ваҳий тушиб қолар, деган умидда Қуръон жамланиб, китоб шаклига келтирилмаган. У зотнинг вафотларидан кейин Қуръон кишиларнинг қалбида ва ёзган нарсаларида қолди. Муҳаммад …
Батафсил
Абу Мансур Мотуридийнинг тўлиқ номи Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд ал-ҳанафий ал-Мотуридий ас-Самарқандийнинг кўпроқ манбаларга қараганда 870 йилда Самарқанднинг Мотурид қишлоғида (ҳозирги Жомбой тумани) туғилган. Абу Мансур Мотуридий сунний эътиқодидаги икки йирик таълимотлардан бири бўлмиш мотуридия таълимотининг асосчиларидан ҳисобланади. Фиқҳ олими, калом илмининг мотуридийлик оқими асосчиси. «Имом ал-ҳудо» …
Батафсил
Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деб марҳамат қилади: “Бас, шундай намозхонлар ҳолига войки, улар намозларини «унутиб» қўядилар” (Моъун, 4-5). Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деб марҳамат қилганлар: “Аллоҳ таоло қиёмат куни умматимнинг ўнта тоифасига ғазаб қилади, уларни лаънатлайди ҳамда улар учун аламли азоб тайёрлаб қўйган. Аллоҳ уларни дўзахга киритади” дедилар. Шунда саҳобалар: “Улар кимлар, эй Аллоҳнинг …
Батафсил
“Дунё шиддат билан ўзгариб, барқарорлик ва халқларнинг мустаҳкам ривожланишига рахна соладиган турли янги таҳдид ва хавфлар пайдо бўлаётган бугунги кунда маънавият ва маърифатга, ахлоқий тарбия, ёшларнинг билим олиш, камолга етишга интилишига эътибор қаратиш ҳар қачонгидан ҳам муҳимдир. Айнан таълим ва маърифат башарият фаровонлигининг асосий омилларидан ҳисобланади, инсонларни эзгуликка даъват этади, …
Батафсил
Ўзбек миллати билан ёнма-ён яшаётган ҳар бир миллат ва элат вакилларининг барқарор ривожланиши давлатимиз сиёсатининг устувор вазифасига айланганлиги боиси ҳам, манфаатларга нисбатан толерантлак туйғулари тобора мустаҳкамланиб бормоқда. “Мамлакатимизда этник ўзига хосликни ривожлантириш ва миллатлараро муносабатларни янада уйғунлаштиришда 137 та миллий маданий марказ етакчи роль ўйнамоқда. Улар ўзларининг ўзига хос маданияти, …
Батафсил
Доно халқимиз қадимдан таълим-тарбияга алоҳида эътибор қаратиб, билим-зиё улашувчи устозларга нисбатан юксак ҳурмат ва эҳтиром кўрсатиб келган. Буни замирида пурмаъно ва кўп ҳикматни ўзида акс этган биргина “Устоз отангдек улуғ” деган халқимиз ҳикматидан ҳам билиб олсак бўлади. Ҳақиқатан, бизларнинг комил бўлиб вояга етишимизда ота-онамизнинг тарбияси нечоғлик аҳамиятли бўлган бўлса, бизга …
Батафсил
Инсоният тарихига назар соладиган бўлсак қора кучларнинг моддий бойликлар, сиёсий ҳокимият ва бошқа манфаатлар учун ҳар даврда ўзига хос тарзда кураши кечганлигига гувоҳ бўламиз. Бу курашлар дастлаб қабилалар ўртасида, кейинчалик эса давлатлар ўртасидаги урушларга олиб келди. ХХ асрга келиб инсоннинг хоҳиш истаги ўзининг янги босқичига ўтиб, глобал даражага кўтарилиб, бутун …
Батафсил
Маълумки муқаддас ислом динимизнинг соф ақидалари, аҳкому усулларини Сарвари коинот Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик вақтларида саҳобаи киромларга ўзининг муборак ҳадиси шарифлари орқали мукаммал равишда етказганлар. Саҳобалар, тобеинлар, табаъа тобеинлардан то ҳозирги кунимизгача яшаб ўтган ислом уламолари мусулмонларга Аллоҳ таоло қодир қилгунича шариъат аҳкомларини тушунтирганлаар, хоҳ ибодат, хоҳ муомала …
Батафсил
Инсонда улуғлик ва камолот фазилатлари бор: биттаси, у инсон табиати ва яшаш эҳтиёжидан келиб чиқади, яна бири эса диний хислати бўлиб, бу сифатга эришганлар мақтовга сазовор ва Аллоҳга яқинлашганлар жумласига киради. Дунёвий хислати зарурия касбий бўлмайди, у инсоннинг ихтиёрига боғлиқ ҳам эмас. Дин, илм, мулойимлик, сабр, шукр, адолат, ҳаққонийлик, таъмадан …
Батафсил
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz