Home / ҚЎЛЁЗМАЛАР (page 39)

ҚЎЛЁЗМАЛАР

ديوان حكمت (Девони ҳикмат)

№ inv. MR 142/IV Муаллиф: Хожа Аҳмад Яссавий (ваф. 562/1166-1167 й.). Шеърият. Асар Туркий Дашти Қипчоқ қабиласи ўртасида сўфий ва «Яссавия» тариқати асосчиси бўлиб, Аҳмад Яссавий ўзининг «Девони ҳикмат» асарида «Яссавия» таълимотидаги поклик, ҳалоллик, тўғрилик, меҳр-шафқат, ўз қўл кучи, пешона тери ва ҳалол меҳнати билан кун кечириш, илоҳий ишқ ва ошиқлик, …

Батафсил

تصريف العزّي (Тасриф ал-иззи)

№ inv. MR 11/IV Муаллиф: Иззиддин Абдулваҳҳоб ибн Иброҳим ибн Абулмаолий Хазражий Занжоний (655/1257 й.). Грамматика.. Асар араб тили морфологиясига бағишланган. Унда сўз бўлаклари, феъл ва унинг боблари мисоллар билан келтирилиб, кенг ёритиб берилган. Мазкур асар Марказий Осиё мадрасаларида сарф илмидан бошланғич дарсликлардан бири ҳисобланган. Нусха тўлиқ. Басмала (в. 87б). Асар …

Батафсил

قصه شاهزاده بهرام وكلندام (Қиссаи шаҳзода Баҳром ва Гуландом)

№ inv. MR 142/II Муаллиф: Собир Сайқалий (в. 37б), Собир Сайқалий (1730-1798) Шеърият. Асар Собир Сайқалий ижоди ўзбек мумтоз шеъриятида машҳур бўлиб, ушбу достон ҳам халқ орасида кенг тарқалган қиссалардандир. Рум шаҳзодаси Баҳромнинг Чин маликаси Гуландомга ошиқ бўлиши ва уларнинг саргузаштлари асарнинг асосий сюжетини ташкил этади. Асарда мардлик, ватанпарварлик, садоқат, мақсадга …

Батафсил

ديوان فضولي (Девони Фузулий)

№ inv. MR 187 Муаллиф: Муҳаммад Сулаймон ўғли Фузулий (904/1498-964/1556 й.) Шеърият. Асар Фузулий машҳур Озарбайжон ва Эрон шоиридир. Шоирнинг девони икки қисмдан ташкил топган бўлиб, муқаддима ва асосий қисмлардан иборат. Девонда ғазал, мураббаъ, қитъа, мухаммас, мусаддас, рубоийлари фалсафий-дидактик, илоҳий ишқ ва ошиқлик, маърифат ва орифлик саодати, фанодан бақога етишиш …

Батафсил

مقتل نامه (Мақталнома)

№ inv. MR 216/I Муаллиф: Қул Сулаймон (XII-XIII аср). Қисса. Асар “Қиссаи имом Ҳусайн”, “Мақтали Ҳусайн” ва “Имом Ҳасан ва Имом Ҳусайн қиссаси” номлари билан ҳам аталган. Асар қиёмат ҳақида муъмин бандаларнинг ҳоли, Жаъфари Содиқнинг ҳаж қилганларида ҳожилар билан сўзлашганлари, ҳожилар орасидан бирининг Карбало воқеасини назмий усул билан ҳикоя қилиши …

Батафсил

قصيده (Қасийда)

№ inv. MR 48 Муаллиф: Собир Сайқалий Ҳисорий (ваф.1730-1798 й.). Қисса. Ўзбек адабиётида ўз қиссалари билан сермаҳсул ижод қилган, тарихий ҳақиқатни бадиий акс эттирган шоирлардан ҳисобланади. Қиссадаги ўхшатиш, сифатлаш, мажозий тасвирлардан ўринли фойдаланилган. Асар Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.)нинг вафотларидан сўнг, саҳоба, яқин дўстлари томонидан айтилган марсиялари қасида ҳолига келиб, халқ орасида …

Батафсил

هداية الأعمى (Ҳидая ал-аъмо)

№ inv. MR 30/III Муаллиф: Ҳусайн Сокин Кашмирий. Тасаввуф. Асар форс-араб тилида ёзилган бўлиб, ислом ақидаси, ибодат, шариат ва тариқат аҳкомлари илмий ва тасаввуфий жиҳатлардан атрофлича таҳлил этилган. Асардаги оят ва ҳадислар асосида мавзулар ёритилиб берилган. Нусха тўлиқ эмас. Басмала (в. 141б). Асар боши (в. 141б) : الحمد لله الذى …

Батафсил

اسرار السالكين (Асрор ас-соликин)

№ inv. MR 132 Муаллифи – номаълум. Тасаввуф. Асар тасаввуф илмига бағишланган бўлиб, унда панд-насиҳат ва тариқатнинг зикр мажлислари баён қилинган. Уларнинг маърифат, тариқат, камолот йўллари ва одоби ҳақида баён қилинган. Нусха тўлиқ. Басмала (в. 1б). Асар боши (в. 1б) : حمد بيحد الهى را و درود بى عدد پادشاهي …

Батафсил

منطق الطير (Мантиқ ат-тайр)

№ inv. MR 75 Муаллиф: Фариддин Муҳаммад ибн Иброҳим Аттор (627/1230 й). Достон. Асар Шарқда жуда машҳур ҳисобланиб, муаллиф тасаввуф илми ва тариқат ҳилқаларини ҳар хил қушлар тимсолида баён қилган. Достонда қушларнинг подшоҳи Симурғни ахтариб йўлга чиққан Ҳудҳуд бошчилигидаги қушлар тўдасининг манзилига етгунча бошидан кечирган машаққат ва саргузаштлари ёритиб берилган. Нусха …

Батафсил

مخمس امير (Мухаммаси Амирий)

№ inv. MR 74/X Муаллиф: Амир Муҳаммад Умархон Хўқандий (1224/1809-1237/1822). Шеърият. Асар “илоҳий тараннумлар соҳиби” амир Умархоннинг шоир Соиб, мирзо Бедил ва Залилийнинг ғазалларига ёзилган мухаммаслари бўлиб, унда шоир ўз тасаввуфий қарашларини баён қилган. Амирий қаламига мансуб ғазалларнинг таърифу таҳсинига бағишланган ўнлаб юксак савиядаги лирик ғазал, мухаммасу мусаддаслар мавжуд. Амирийнинг ғазаллари …

Батафсил