МАҚОЛАЛАР

Маълумки, Ўрта Осиё, хусусан, Ўзбекистон ҳудуди қадим асрлардан турли маданият, тил, урф-одат, турмуш тарзига эга бўлган, хилма-хил динларга эътиқод қилувчи, бир-бирига ўхшаш бўлмаган кўплаб халқлар яшаб келаётган минтақадир. Ўзбекистон ҳудуди жуғрофий нуқтаи назаридан муҳим савдо йўллари чорраҳасида жойлашгани, бу заминдаги салтанатлар кўплаб давлатлар билан иқтисодий алоқалар қилгани маҳаллий халқларнинг диний …

Ҳазрат Мир Алишер Навоий ислом арконларидан, диний билимлардан етарлича хабардор бўлганларини яхши биламиз. Ҳазратнинг «Сирожул-муслимин» номли асари айнан ислом рукнларига бағишланган. Китобнинг битилиш сабабида келтирилишича, кунларнинг бирида бир самарқандлик ростгўй, билимдон зот Ҳазрат Навоийнинг ҳузурига келиб, Хожа Убайдуллоҳ Аҳрорнинг илтимосини етказади. Хожа Аҳрор Ҳазрат Навоийдан ислом динидаги рукнлар, фарз, суннат …

Навоий фалсафасининг, унинг инсон ҳақидаги фикрларини, эстетик ғояларини, борлиқ ҳақидаги фикрларини англаш бугунги куннинг муҳим вазифаларидан биридир. Навоийнинг мутлақ борлиқ мавжудлигини тан олиб, уни замон ва макон нуқтаи назаридан чексиз деб изоҳлайди. Борлиқни аввали ва охири йўқ, деб ҳисоблайди. “Ҳайрат ул-аброр” асарида Навоий мутлақ борлиққа шундай таъриф беради: Эй сенга …

Тарихга назар соладиган бўлсак, юртимизда ҳамиша ижтимоий ҳамкорлик руҳи ва бағрикенгликни тарғиб этувчи қадриятлар устувор бўлиб келганидан далолат беради. Мустақиллик туфайли ўзлигимизни англаш, маънавий қадриятларимизни тиклаш жараёни кечаётган ҳозирги пайтда умуман динга ва айниқса ота-боболаримиз дини бўлиб келган ислом динига муносабат тубдан ўзгарди. Бу соҳадаги ютуқлар ва ўзгаришларни санаб ўтишга …

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм! «Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз!» деб, (Каломуллоҳ Қуръони каримнинг Қалам сураси 4 ояти)да марҳамат қилиб, макорими ахлоқни такомиллаштириш учун юборилган Жаноби севимли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламни улуғлаган Парвардигори оламга беҳисоб ҳамду саноларимиз бўлсин! «Ҳақ бўлатуриб тортишувни тарк қилган киши учун жаннатнинг чеккасида бир қаср бино қилинишига; ҳазил бўлса ҳам …

Сохта салафийларнинг Ҳанафий мазҳабига зид асосий даъволарига кўра ҳар қандай янгиликни “бидъат” деб ҳисоблаб, уни рад этадилар. “Бидъат” сўзи луғатда “ўхшаши бўлмаган янги нарсани пайдо қилиш, диний ақидаларга киритилган ўринсиз ислоҳ”, – деган маънони билдиради. Истилоҳда эса Аллома Иззиддин ибн Абдуссалом шундай таърифлаганлар: اَلْبِدْعَةُ فِعْلُ مَا لَمْ يُعْهَدْ فِي عَصْرِ …

Бугунги кунда «шаҳидлик мақомига эришаман» деб, ўзини-ўзи портлатиб, ўзи ва бошқалар ҳаётига замин бўлаётганлар учрамоқда. Улар сохта «шайхлари» чиқараётган «фатволар» га амал қилган ҳолда, бундай разил ишларга қўл ураётгани ҳамманинг нафратини қўзғамоқда. Ана шундай бир худкушлик натижасида, Аллоҳнинг уйи, яъни жомеъ масжидида мусулмон дунёсининг забардаст олими Рамазон Бутий ҳамда 40 …

Дунёнинг турли фондларида Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Али Ҳаким Термизий қаламига мансуб “Ал-амсол минал китоб вас сунна” китобининг турли асрларда кўчирилган кам сонли қўлёзма ва фотонусхалари сақланади. Бу ҳақда яқин давргача кўпчилик тадқиқотчиларда батафсил маълумот йўқ эди. Асарда Қуръони карим ва ҳадиси шарифлардаги икки юздан ортиқ масал ва уларнинг мазмун-моҳияти …

Уламолар орасида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейин юз йилдан кўпроқ вақтгача ҳадислар ёзилмасдан фақат одамлар хотирасида сақлаб келинган, деган гап бор. Бу ҳолат беш асрга яқин давом этган, дейилади. Аммо ҳадисларнинг ёзилиши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларидаёқ бошланган. Хатиб Бағдодий (392-463/1002-1074) шу мавзуда изланиш олиб бориб, “Тақйидул илм” асарини таълиф …