МАҚОЛАЛАР

Аллоҳ сизга раҳматини ёғдирсин, ўзингиз зикр қилган тўртликларни менга тафсир қилиб бергайсиз, – деб сўрадим. Ул зот: – “Ҳа, майли. Ҳадис илми толиби томонидан битилишга эҳтиёж бўлган тўрт нарса қуйидагилардан иборат: 1) Ҳадис илми толиби тўрт нарсани ёзиб бормоғи: – Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг ахборлари ва шариат аҳкомлари; – саҳобалар …

Имом Бухорийнинг шогирдларига айтган васияти “Рубоиётул Бухорий – Бухорий тўртликлари” номи билан танилган. Бу тўртликларнинг ҳар бирида тўртта насиҳат ва кўрсатма мавжуд бўлиб, ҳадис ўрганувчининг зиммасига нечоғлик катта масъулият тушишини кўрсатиб беради. Шунингдек, бу “тўртликлар” ҳадисларни ўрганиш ва қабул қилинишдаги талабларни ўзида мужассам этган бўлиб, улар замирида Имом Бухорийнинг ҳадисларни …

Ўзбек халқининг азалий ахлоқий қадриятларидан бири меҳмоннавозликдир. Ислом дини келиб, бу фазилатли ишга кўрк қўшди. Келган инсон Аллоҳ таолонинг меҳмони ҳисобланиб, ташрифи учун савоб ва муайян даражага эришади. У иззат-икром, яхшилик ва тақдирланишга лойиқдир. Чунки меҳмон мезбоннинг хонадонига барака олиб киради, унинг гуноҳини кетказади ва зиёфат савобига эриштиради.  Меҳмонни эъзозлаш, …

Бир ҳадис шарҳи Имом Бухорийнинг шоҳ асари бўлмиш “Саҳиҳул Бухорий” тўпламидаги ҳадислар ҳаётнинг барча жабҳаларини қамраб олади. Ўзи яхши кўрган нарсани дўстига ҳам раво кўриш ҳақидаги ривоятлар шулар жумласидандир. Уламолар шундай ҳадиси шарифлардан бирини қандай шарҳлагани ва унда баён этилган ҳақиқий мўминга тегишли масалаларни кўриб чиқсак. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят …

Қуръони каримда дин ишларидан айримлари очиқ-ойдин баён қилинган бўлса, айримлари Пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳадислари орқали ёритиб берилган. Аллоҳ таоло: “Сизга эса одамларга нозил қилинган (маълумотлар)ни баён (тафсир) қилиб беришингиз учун ва тафаккур қилсинлар, деб бу зикрни (Қуръонни) нозил қилдик” (Наҳл сураси, 44-оят), деб таъкидлаган. Демак, Қуръони каримни Аллоҳ таоло ирода қилганидек …

Бир ҳадис шарҳи Ислом одамлар ҳаёти гўзал, жамият тинч-осойишта бўлиши учун муайян чегараларни белгилаган. Бу чекловларни бузганлар атрофдагиларга салбий таъсир ўтказиши баробарида, ўзига ҳам зулм қилган бўлади. Чегарани бузмасликнинг энг яхши йўли эса унга яқин йўламасликдир. Бунинг таърифини Пайғамбар алайҳиссалом чиройли тарзда келтирганлар. عَنْ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ …

Бир ҳадис шарҳи Ўзбек халқи азалдан меҳмондўстлиги, ширинсўзлиги ва самимияти билан машҳур. Қайси бир хонадонга кирманг, уй соҳиби таниса-танимаса бир пиёла чой таклиф қилади. Халқ орасида “Меҳмон – отангдек улуғ” деган ҳикматли сўз ҳам бежиз айтилмаган. Бунинг замирида улкан маъно яширинган. Алломаларимизнинг ҳадис илмига доир асарларини мутолаа қилганда меҳмонни иззат-икром …

Бир ҳадис шарҳи Ростгўйлик энг улуғ хулқ ва қадри баланд хислатлардан биридир. У дунё-ю охиратда саодат ва нажотга эришиш воситаларидан ҳисобланади. Ростгўйликнинг аҳамияти, юксак даражаси ва таъсирининг катталиги туфайли Аллоҳ таоло бандаларни унга ундади ва: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾ “Эй имон келтирганлар! Аллоҳдан қўрқингиз ва …

АВВАЛГИ ДИНЛАРДАГИ ҒУЛУВ Динда чуқур кетиш мусулмонлар орасида турлича бўлганидек, аввалги динларда ҳам турлича бўлган ва Қуръони каримда ўтган умматларни динда чуқур кетиб, амалларни бажаришда муболаға қилиши таъқиқлангани очиқ-ойдин баён қилинган. ﴿ قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا …

Ўн иккинчи дарс. Ростгўйликнинг фазилати. Эй ўғлим! Мусулмон киши ихлосманд ва тақводор бўлиши билан бир қаторда ростгўй бўлиши ҳам лозим. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай дейди: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾ “Эй иймон келтирганлар! Аллоҳдан қўрқингиз ва (иймонда) содиқ кишилар билан бирга бўлингиз!”[1] Аллоҳ таолонинг бу амрида …