MAQOLALAR

Sulosiyot deb Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan musannifgacha uchta roviy vositasida yetib kelgan rivoyatlar toʻplamiga aytiladi. Imom Buxoriy (194-256/810-870) oʻzining “Sahihul Buxoriy” toʻplamida yigirma ikkita sulosiy rivoyatni naql qilib keltirgan. Ulardan oʻn bittasini Abu Hanifaning xos shogirdi Makkiy ibn Ibrohimdan, oltitasini Abu Hanifaning boshqa shogirdi Abu Osim Nabiyl Zahhok ibn Mixladdan, uchtasini …

Ilm-fan va jahon tamadduni rivojida oʻchmas iz qoldirgan muhaddislar oʻz asarlarida Paygʻambar sollallohu alayhi vasallamning hadislari, sahobalarning soʻz va amallari va hatto tobeinlarning fatvolarini jamlagan. Hadis ilmiga oid manbalarning koʻpayib borishi natijasida muhaddislar ularni mavzui, yozilish uslubi, sohasi va boshqa jihatlariga eʼtiboran guruhlarga ajratib chiqqan. Avval musnad uslubidagi hadis toʻplamlari …

Umuminsoniy madaniy boylikka aylangan ajdodlarimiz qalamiga mansub qadimiy qoʻlyozma asarlarining nusxalari bugungi kunda nafaqat Oʻzbekistonda, balki jahonning turli davlatlarida mavjud. Oʻzbekistonga oid xorijdagi madaniy boyliklarni tadqiq etish markazida chet ellarda saqlanayotgan mamlakatimiz tarixiga oid madaniy boyliklarni aniqlash, ularning toʻliq maʼlumotlar bazasini yaratish va uni muntazam yangilab borish, shuningdek, ular haqidagi bibliografik …

Samarqandda Islom sivilizatsiyasi rivojiga munosib hissa qoʻshgan koʻplab mutafakkirlarning xoki mangu qoʻnim topgan ziyoratgohlar joylashgan. Bu ziyorat turizmini rivojlantirish uchun ulkan imkoniyat yaratadi. Maʼlumki, hadis ilmining sultoni Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil Buxoriy (810-870) umrining soʻnggi damlarini Samarqandning Xartang qishlogʻida oʻtkazgan. 870 yilda ogʻir kasallikka chalinib, vafot etgan va shu …

Jamshid Koshiyning hayoti va ilmiy faoliyati Dehlidan Damashqqacha va Orol dengizidan Fors koʻrfazigacha boʻlgan ulkan hududda hukmronlik qilgan[1: 20] temuriylar saltanati davriga toʻgʻri kelgani uchun biz u yashagan Koshon (Iroqi ajam) va Movarounnahrning oʻsha davrdagi tarixiga nazar solamiz. Eronni Shohruh tasarruf etgani, Movarounnahrni esa Ulugʻbek boshqargani sababli olimning butun faoliyati …

Samarqand dunyo madaniyati rivojiga oʻzining salmoqli hissasini qoʻshgan eng qadimiy sivilizatsiya markazlaridan biridir. Xitoy bilan Yevropani, Hindiston bilan Shimoliy mamlakatlarni qadimiy savdo yoʻllari bilan bogʻlab turgan Buyuk Ipak yoʻlida joylashgan Markaziy Osiyo shaharlari orasida oʻz madaniyatining qadimiyligi bilan Samarqand eng oldingi oʻrinlarda turadi [3: 6]. Samarqandga hadis ilmining kirib kelishi …

Allomalarimiz ilmiy-maʼnaviy merosiga oid boʻlgan har bir manbaning qoʻlyozmalarini aniqlash va ularni alohida-alohida oʻrganish davrimizning muhim vazifalaridan sanaladi. Shundagina asar va uning ahamiyati, u bilan bogʻliq barcha holatlarni toʻlaqonli ochish imkoniyati yaratiladi. Bu qonuniyatni istisnosiz barcha manbalarga nisbatan tatbiq etish lozim. Chunki, boy qadimiy madaniy yozma merosga ega Sharq olamining …

Dunyodagi barcha muhaddis, faqih, usuliy, mutakallim, nahviy va boshqa ulamolar “Sahihul Buxoriy” Musʼhafi sharifdan keyingi eng ishonchli va sahih manba ekaniga ittifoq qilgan va uni katta inoyat bilan qabul qilib, yuqori maqomga qoʻygan. Imom Navaviy “Sahihi Muslim”ga yozgan sharhi muqaddimasida quyidagicha yozadi: “Qurʼoni karimdan keyingi eng sahih kitob Buxoriy va …

Ulugʻ ajdodlarimizdan qolgan ulkan maʼnaviy boylik, qoʻlyozma asarlar dunyo kutubxona fondi va muzeylariga tarqalib ketgan. Jahondagi birorta mashhur kutubxona yoʻqki, u yerda xalqimizning tarixi va adabiyotiga tegishli qoʻlyozma asar boʻlmasin. Britaniya muzeyi, Parij Milliy kutubxonasi, Oksford, Kembrij kutubxonalari, Gollandiya, Germaniya, Ispaniya, Italiya, Misr, Turkiya, Eron, Hindistondagi kutubxonalarda koʻplab allomalarimiz asarlarining …

Hayotda turli mafkura va maslaklar oʻrtasidagi ziddiyat va qarama-qarshiliklar tugamas ekan. Buning oqibatida oʻzaro kelishmovchilik, notinchliklar yuzaga keladi. Tarixga nazar tashlansa, hamma davrda ham davlatning rivojlanishi, taraqqiy topishi jamiyatning farovon va osoyishta hayot kechirishiga bogʻliqligi ayon boʻladi. Shuning uchun ham Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallam hadisi shariflarida tinchlik-xotirjamlik eng katta neʼmat …