MAQOLALAR

Omonat – kishi bajarishi va muhofaza qilishi kerak boʻlgan barcha haqlar. Kishi imkoni boʻla turib oʻziga ishonib topshirilgan pul, buyum va boshqa narsalarni ishlatishdan tiyilishi va omonatchiga uni qaytarib berishi, omonatdorlik deyiladi. Kafaviy omonat taʼrifida bunday degan: “Bandalarga farz qilingan har bir narsa – namoz, zakot, roʻza va qarzni toʻlash …

Abdulkarim Samʼoniyning “Adabul imlo val istimlo” asari hadis ilmidagi taʼlim jarayoniga bagʻishlangan muhim manba hisoblanadi. Xorijlik va mahalliy tadqiqotchilarning Abdulkarim Samʼoniy hayoti va ijodi borasida qilgan izlanishlariga qaralganda, olimning tarixga oid “Al-ansob” nomli shoh asariga koʻproq eʼtibor qaratilgani guvohi boʻlinadi. Shu eʼtibordan olimning tarixchi va nasabshunos jihati oʻrganilgan. “Adabul imlo …

Muhammad ibn Ismoil Buxoriy yashab ijod etgan davrda hadis ilmi juda keng taraqqiy etgan. U kishining vafotidan keyin ham bir qancha muhaddislar yetishib chiqqan. Shunday boʻlsa-da, ulamo va muhaddislar nazdida faqat “Sahihul Buxoriy” asari eng sahih va eng mukammal deb eʼtirof etilgan. Buning sababi shuki, Imom Buxoriyning roviylardan hadis qabul …

Bugungi kunda yuzaga kelayotgan global ijtimoiy muammolarni hal qilish zarurati islom dinining tarqalishi va turli xalqlarning uni qabul qilishi tendensiyasini oʻrganishni muhim vazifa qilib qoʻymoqda. Islom dini va u kirib kelgan mintaqada qaror topgan umuminsoniy qadriyatlar va anʼanalardagi oʻxshash jihatlar, bu hududdagi etnik guruhlarning oʻzaro bagʻrikenglik va kelishuv asosida tinch-totuv …

Taʼlim va tarbiyaning shakllanishida oila va maktab alohida oʻringa ega. Milliy tarbiya xalqning tarixiy tajribasi asosida vujudga kelib, yosh avlod mafkuraviy ongini shakllantirishga qaratilgan anʼana, eʼtiqod va urf-odatlar tizimida namoyon boʻladi. Shuning uchun xalqimizning ilmiy-madaniy tarixini oʻrganish muammosi hozirgi davrning dolzarb masalalaridan biri hisoblanmoqda. XIX asrda davom etgan siyosiy kelishmovchiliklar …

Tazkiralar[1] turkiy va musulmon olamida, xususan, Turkiya, Turon va Eron zaminida turli tarixiy davrlarda yashab oʻtgan shoirlar va ularning sheʼrlari jamlangan majmua sifatida doimo qadrlangan va maxsus yoʻnalish sifatida rivojlanib kelgan. Tazkiralar Oʻrta Osiyoda ham koʻp asrlik tarixga ega, ularning katta qismi shoirlarning ijodiga bagʻishlangan boʻlsa-da, orasida olimlar, hukmdorlar, diniy ulamolar, …

Bugun butun dunyo oila instituti inqiroziga, xususan, nikohlar beqarorligi, ajrashishlar soni ortishi, nikohsiz tugʻilishlar koʻpayishi, oilaviy hayot va farzand tarbiyasiga toqatsizlik kabi muammolarga toʻqnash kelyapti. Olimlar bunday muammolar millatning maʼnaviy tanazzuliga sabab boʻlishi mumkinligini ilmiy jihatdan asosladi. Bu borada Abdurauf Fitrat: “Har bir millatning saodati va izzati shu xalqning ichki …

Tarixiy haqiqatlar hech qachon izsiz yoʻqolib ketmaydi. Ular avlodlar ongida rivoyatlar shaklida davom etadi. Ana shunday tarixiy haqiqatlardan biri qadimgi Xorazm davlatchiligining tarixi va aholisining etnik tarkibi bilan bogʻliq boʻlib, ular bizgacha Abu Rayhon Beruniyning “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asari orqali yetib kelgan. Olimning yozishicha, qadimgi Xorazmning oʻzlashtirilishi makedoniyalik Iskandargacha, …

Oʻzbek davlatchiligiga bagʻishlangan ilmiy ishlarda davlat, maʼmuriy [10:454] idora va boshqaruv tizimi boʻyicha maʼlum darajada tadqiqotlar olib borilgan [3:143;368:71]. Xiva xonligidagi unvon va mansablar, mansab egalarining siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy mavqei kabi masalalarning baʼzi jihatlari N.N.Muravyov, A.A.Semyonov, A.Vamberi, N.Veselovskiy, V.V.Bartold, P.P.Ivanov, A.Boltayev, M.Yoʻldoshev, Q.Munirovning ishlarida oʻz aksini topgan. Mualliflar bu masalani …

Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hadisi muboraklari dinda Qurʼoni karimdan keyingi manba hisoblanadi. Hadislar Qurʼon oyatlarini tafsir qiladi, sharhlaydi, umumiy hukmlarni xoslaydi. Shunday muhim manbani uning sahihligi, aniqligiga taʼsir qiluvchi omillardan himoya qilish juda masʼuliyatli vazifadir. Hadis ilmida hadisning eng muhim tarkibiy qismi hisoblangan roviylar zanjiri, yaʼni sanadni tanqidiy oʻrganishga katta …