MAQOLALAR

Usul ul-fiqh fani dalillar va hukmlarga oid fan boʻlgani bois, bu ilmni toʻlaqonli anglash kishidan katta mohirlikni talab qilganligi sababidan bu fanga oid asarlarni mujtahid ulamolargina yozishgan. Maʼlumki, hanafiy mazhabi boʻyicha usul al-fiqh ilmi Movarounnahrda bir necha bosqichlarda rivojlangan. Faxr ul-islom Bazdaviy va Shamsul-aimma Saraxsiylar hanafiy mazhabining bu ilmni eng …

Inson bu dunyoda jismonan sogʻlom boʻlib yashashi uchun suv va havoga qanchalik muhtoj boʻlsa, maʼnan milliy qadriyatlarga, maʼrifatga shunchalik ehtiyoj sezadi.  Bu qadriyatlarning, maʼrifatning ildizi Islom taʼlimoti bilan sugʻorilgan boʻlsa, ikki karra saodatdir! Aksincha boʻlsa, qashshoqlikdan boshqa narsa emas. Soʻnggi paytlarda internet saytlarida, ijtimoiy tarmoqlarda, bosma nashrlarda tarqatilayotgan xabarlar, maqolalarni oʻqib, kishining hayrati oshadi. “Oʻrgimchak toʻri” shunchalar rivojlandiki, fikringiz boʻgʻzingizdan tovush boʻlib chiqar-chiqmas, butun dunyoga tarqalib ketyapti. Bu – yaxshi, …

Alixontoʻra Sogʻuniyning hayot yoʻli, olib borgan faoliyatlari va asarlari xususidagi maʼlumotlar bir qancha ilmiy ishlarda mavjud boʻlib, shulardan dastlabki toʻliq maʼlumotlar uning oʻgʻli Qutlugʻxon Shokirov – Ediqut tomonidan berilgan. U 1992 yil “Sharq yulduzi” jurnalida nashr etilgan “Ikki Turkiston gʻururi” nomli maqolasi orqali otasi haqida keng jamoatchilikka maʼlumot bera boshlagan[1]. …

Har bir olimning qadri asosan uning ilmiy merosi bilan baholanadi. Ulamolar butun umrini bagʻishlagan bu qadrlilik dovoni ikki qirrada namoyon boʻladi. Ular mashaqqat va qadr-qiymatda biri ikkinchisidan oz emas. Birinchisi insonlar asrlar osha foydalanishi uchun yozilgan asarlar boʻlsa, ikkinchisi islom odoblari bilan tarbiyalangan, ilm puxta oʻrgatilgan, olimning shaxsiy hayotida chuqur …

Hijriy uchinchi asr umumislomiy, xususan, sunniy ilmlarni kitobga tushirishning oltin davri hisoblanadi. IV asrdagi hadis ilmi ulamolari, tabiiyki, sunnat va uning ilmlariga xizmat qilishda oʻzidan oldingi allomalarga ergashgan. Shuning uchun ham ular sahih hadislarni taxrij qilishda ikki “Sahih”, yaʼni Imom Buxoriy va Imom Muslimning shoh asarlaridan foydalangan. Bunday taxrij asarlariga …

Soʻngi yillarda sodir boʻlayotgan din bilan bogʻliq boʻlgan voqealar soha mutaxassislarini mutaassiblik, radikalizm va aqidaparastlik kabi zamonaviy dunyo tartibini izdan chiqarishi bilan ajralib turadigan diniy-ijtimoiy hodisalar ustida izlanishlar olib borishga majbur qilmoqda. Mutaassiblik hodisasi turli shakllarda jamiyat hayotining barcha jabhalarida namoyon boʻlib kelganligi sababli har doim faylasuflar, diniy mutafakkirlar, sotsiologlar, …

XX asr soʻnggida musulmon olamida islom niqobi ostidagi aqidaparastlik guruhlaridan tashqari yana bir tahdidning yangi qatlami namoyon boʻldi. U ham boʻlsa mazhabsizlikka chaqiruvchilar toifasidir. Harakat tarafdorlarining daʼvosicha, Islomda unga eʼtiqod qiluvchi shaxs uchun sunniylikdagi toʻrt yoki undan boshqa fiqhiy mazhablarning biriga ergashishlik shart qilinmagan. Agar musulmon shaxs, biror sharʼiy masalada …

Maʼlumki, Movarounnahr mintaqasidan arab tili va uning grammatikasini chuqur tadqiq qilgan va dunyoga mashhur asarlar yaratgan koʻplab olimlar yetishib chiqqan.  Mazkur olimlarning ilmiy merosini oʻrganish, sarf va nahv boʻyicha davrimizga qadar yetib kelgan asarlarini tadqiq etish hozirgi kunning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi.       Shunday olimlardan biri Muhammad ibn Abi al-Qosim …

XVIII-XIX asrlarda Markaziy Osiyoda naqshbandiya-mujaddidiya tariqati tarixiga oid manbalarni oʻrganish bugungi kunda tasavvufshunoslik tadqiqotlarida muhim ahamiyat kasb etadi. Bu borada yurtimiz olimlari[1] va xorijlik tadqiqotchilar[2] koʻplab izlanishlar olib borgan. Tadqiqotlarda talay manbalar[3] ilmiy muomalaga jalb etilgan. Shunday boʻlsa-da, oʻsha davr tarixiga doir qator manbalar hali-hanuz oʻz tadqiqotchilarini kutib turibdi. Shunday manbalardan biri Mirzo …

Badriddin Ayniy – buyuk imomlarning imomi, oʻz asrining huffoz shayxi, faqih. Taqvodor, qoziyul quzzot, shayxulislom Badriddin Abu Muhammad Mahmud ibn Ahmad ibn Muso ibn Ahmad ibn Husayn ibn Yusuf ibn Mahmud Halabiy asli Aynatobiyda[1] 762 hijriy sana ramazon oyining 17 kunida[2] tavallud topgan va oʻsha yerda ulgʻaygan. Soʻng Qohiraga koʻchib borgan va …