MAQOLALAR

Moʻmin deb – Alloh taologa, Uning farishtalariga, kitoblariga, Paygʻambarlariga, oxirat kuniga, taqdirga, yaxshilik va yomonlik Allohdan ekaniga hamda vafotidan soʻng qayta tirilishga imon keltirgan kishiga aytiladi. Haq taolo oʻz kalomida moʻminlarni bir qancha sifatlar bilan vasf qilib, bunday insonlarning oxiratdagi darajasi yuqori va goʻzal boʻlishi xabarini bergan. Shunday ekan, moʻmin …

Islom dini tarqalishi jarayonida turli din va mahalliy urf-odatlarga duch kelishi natijasida VIII – IX asrlarda islom huquqshunosligi – fiqh maktablari yuzaga keldi. Fiqh ilmi musulmon huquqshunosligi va shariat qonun-qoidalarini ishlab chiqish bilan shugʻullanuvchi soha boʻlgani uchun diniy ilmlar qatoriga kiritilgan. Fiqh atamasi arab tilida “bilmoq”, “tushunmoq” yoki “topmoq” degan …

Jahonda qaysi mamlakatda intellektual salohiyatli insonlar, yaʼni daholar koʻp boʻlsa, shu mamlakat boshqalarga nisbatan yuksalib boradi. Kishilik tarixida har bir zamon va jamiyat salohiyati va ravnaqi uning ilmga munosabati bilan oʻlchanadi. Musulmon dunyosi ham ilm maʼrifatga intilgan davrlarda martaba va maqomi baland boʻlgan. Aksincha, ilm-fandan yuz oʻgirganida qoʻllaridan nusrat, saltanat, …

Alloh (arabcha “al-Iloh” – Ilohiy  kuch, turkiy xalqlarda, xususan, oʻzbeklarda-Tangri, fors-tojik tilida Xudo, Yazid), Alloh-islom dinida butun mavjudotni yaratgan oliy Ilohiy kuch, Xudoning nomi. Odatda Allohga taolo (ulugʻ, oliy), Taboraka va taolo, Jalla jalalahu, karim, buzurg, parvardigori olam kabi sifatlar qoʻshib aytiladi. Islom diniga binoan Alloh-yakkayu-yagona Xudo, olamning yaratuvchisi va …

Maʼlumki, Shayboniylar sulolasining qudratli vakili Abdullaxon II ning 1598-yilda toʻsatdan vafot etishi [3:6] ushbu sulola va davlatning inqirozini boshlab berdi. Bu voqea, bir tomondan, mamlakat ichida siyosiy parokandalikni keltirib chiqargan boʻlsa, ikkinchi tomondan, tashqi kuchlar hujumi, bosimi va aralashuviga sabab boʻldi [9:88]. Xususan, shimoldan Tavakkal Sulton boshchiligidagi qozoqlar hujumi kuchaydi. …

Mustaqillikning ilk yillaridan O‘zbekiston bilan Isroil davlati o‘rtasida diplomatik aloqalar o‘rnatildi. Shu munosabat bilan 1992-yil Tel-Avivda O‘zbekiston konsulligi ochilib, ikki mamlakat fuqarolarining o‘zaro erkin kirib chiqishiga ruxsat berildi. 1997-yil aprel oyida O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirining Isroilga rasmiy tashrifi chog‘ida madaniyat, fan va maorif sohasidagi hamkorlik haqida bitim tuzildi va konsullik …

Islomdan oldingi Oʻrta Osiyo tangalarining sezilarli qismini turkiy atamalar – hukmdor ismi, unvon va epitetlar oʻrin olgan tangalar tashkil etgan. Ularning katta bir qismi sugʻdiy, qolgan qismi esa baqtriy, pahlaviy va qadimgi turk-run yozuvida zarb qilingan. Qadimgi turkcha atamalar uchraydigan ushbu tangalar, ayniqsa, ular orasida sugʻdiy yozuv tushirilganlari Gʻarbiy Turk …

Dinlararo bagʻrikenglik gʻoyasi xilma-xil diniy eʼtiqodga ega boʻlgan kishilarning bir zamin, bir Vatanda, ezgu gʻoya va niyatlar yoʻlida hamkor va hamjihat boʻlib yashashini anglatadi. Dunyodagi dinlarning barchasi ezgulik gʻoyalariga asoslanadi, u halollik, tinchlik, yaxshilik va doʻstlik kabi bir qancha ezgu fazilatlarga tayanadi. Shuningdek, insonlarni halollik va poklik, mehr-oqibat, insonparvarlik va …

Tarixga nazar tashlasak, jahondagi hech bir yuksalish ilm-maʼrifatsiz amalga oshmagani ayon boʻladi. Miloddan avvalgi 380-yilda Platon (Aflotun) asos solgan falsafiy maktab dunyodagi ilk akademiya sanaladi. Ushbu muassasaga nisbatan qoʻllangan “akademiya” atamasi afsonaviy yunon qahramoni Akadem yoki Gekadem nomi bilan bogʻliq, degan tushuncha mavjud. Platon akademiyasida keng koʻlamli tadqiqot va oʻqitish …