Home / 2024 (page 20)

Yearly Archives: 2024

ҲАКИМ ТЕРМИЗИЙНИНГ ҲАДИС ИЛМИДА ТУТГАН ЎРНИ ВА БУ СОҲАГА ОИД АСАРЛАРИ ТАҲЛИЛИ

Ўрта асрларда илм-фан ва ислом маданияти ривожида Мовароуннаҳр ва Хуросондан етишиб чиққан уламолар илмий мероси катта ўрин тутган. Айниқса, тафсир, ҳадис, ақида, тасаввуф ва фиқҳ каби исломий илмлар тараққиётида Самарқанд, Бухоро, Термиз, Шош, Марғилон каби қадимий шаҳарларда фаолият юритган олимлар илмий мероси алоҳида аҳамиятга эга. Қадим Термиздан етишиб чиққан Ҳаким …

Батафсил

ИНСОННИНГ ИШИ ЮРИШМАСЛИГИНИ энг КАТТА 23 та САБАБИ

УЛУҒ УСТОЗ УЛАМОЛАРИМИЗ баён қилиб берганлар: КАЛОМУЛЛОҲНИНГ ОЯТИ КАРИМАЛАРИДА ХУДОИМ ТАОЛО МАРҲАМАТ ҚИЛАДИ: «Биз инсонни ота-онасига яхшилик қилишга буюрдик!» (Аҳқоф сураси 46/15 оят); «Биз инсонга ота-онасини рози қилишни буюрдик. Онаси уни заифлик устига заифлик билан қорнида кўтариб юрди. Уни кўкракдан ажратиш муддати икки йилда битар. Биз инсонга буюрдикки “Сен Менга ва ота-онангга шукр қилгин! Қайтишлик Менинг ҳузуримгадир”» (Луқмон …

Батафсил

Навоий асарлари қўлёзмаларига азалдан талаб катта

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида Германиянинг Гамбург университети ҳузуридаги Осиё-Африка тадқиқотлари институти билан ҳамкорликда “Зарафшон воҳаси маданий бойликлари” туркумида навбатдаги онлайн семинар бўлиб ўтди. Унда Марказ ходимлари, юртимиз ва хориждаги илмий муассасалар тадқиқотчилари, шунингдек, Германия ва АҚШдан олимлар иштирок этди. Семинарда Ўзбекистон халқаро ислом академияси профессори, филология фанлари доктори Афтондил …

Батафсил

АБДУЛҲАЙ ЛАКНАВИЙНИНГ ФИҚҲИЙ МЕРОСИ 

Ҳозирги кунда ислом дини ва ҳанафий мазҳабининг асл моҳиятини тушуниб етиш уламолар қолдирган илмий меросга боғлиқ. Бу йўлда юртимиздан чиққан буюк алломалар асарларини ўрганиш билан чекланиб қолмасдан, балки ўзга ислом ўлкаларидан етишиб уламолар ҳаёти ва илмий фаолиятини ўрганиш фойдадан холи бўлмайди. Хусусан, бу борада ҳинд уламолари қолдирган илмий меросни ўрганиш …

Батафсил

СОВЕТ ҲУКМРОНЛИГИ ЙИЛЛАРИДА АМАЛГА ОШИРИЛГАН ДИНГА ҚАРШИ СИЁСАТ ВА УНИНГ ОҚИБАТЛАРИ

Маълумки, советлар ҳукмронлиги даврида барча йўналишлар қатори, диний соҳада ҳам мустамлакачилик сиёсати амалга оширилди. Диний қадриятларимизни тақиқлаш, ўрганишни чеклаш, алломаларимиз илмий меросини халқимиздан яшириш ва бошқалар шулар жумласидандир. Натижада, буюк алломаларимизнинг кўплаб нодир асарлари йўқотилди, муқаддас қадамжолар оёқ ости қилинди, тарихий бинолар, қабристонлар бузиб ташланди. Бундай ҳолат халқимиз маънавий ҳаётида …

Батафсил

القرآن الكريم (Ал-Қуръон ал-карим)

№ inv. MR 169 Қуръони карим 114 та сурадан иборат. Маккий ва Маданий суралардан ташкил топган. Ушбу Қуръон нусхаси 20-жузни ўз ичига олади. Қуръон нусхаси 27 (“Намл”) суранинг  60-оятидан бошланиб,  29 (“Анкабут”) суранинг  44-оятида тугаган. Нусха тўлиқ. Асар боши (в. 1б) : امن خلق السماوات والارض وانزل لكم من السماء …

Батафсил

ҲАДИСЛАРДАН ҲУКМ ОЛИШ ВА ҲАЁТГА ТАТБИҚ ЭТИШ УЧУН ЗАРУР БЎЛГАН БИЛИМЛАР(3-қисм)

Маълумки, ҳадис илми Аллоҳ ҳузуридаги илмларнинг энг буюгидир. Исломнинг илк даврлариданоқ уни ўрганишга қизиқиш кучли бўлган. Бизнинг юртимизда ҳам ислом кириб келиши билан ҳадисларга алоҳида эътибор қаратилган. Ҳадис илмидан таълим олиш ва таълим бериш кучли рағбатлантирилган. Шу сабабли юртимиздан кўплаб муҳаддис уламолар етишиб чиққан. Аммо улар ҳадислардан ҳукм чиқармаган. Ҳадислардан …

Батафсил

ҲАКИМ ТЕРМИЗИЙНИНГ “АЛ-ҲУҚУҚ” АСАРИДА ИЖТИМОИЙ ҲУҚУҚ МАСАЛАЛАРИ

Ҳаким Термизий (ваф. 932 й.) ўз асарларида ислом ҳуқуқига оид кўплаб масалаларни ёритган. Анъанавий фиқҳ масалаларини уларнинг маънавий жиҳатларига урғу берган ҳолда талқин қилиш Ҳаким Термизийнинг ўзига хос услуби ҳисобланади. Бу каби услубни унинг “Баён ал-фарқ”, “Наводир ал-усул”, “Ал-Акёс вал муғтаррун” каби асарларида учратиш мумкин. Ҳаким Термизийнинг ҳуқуққа оид яна …

Батафсил

ديوان حكمت خواجه احمد يسوي (Девони ҳикмат)

№ inv. MR 250/II Муаллифи. Хожа Аҳмад Яссавий (ваф. 562/1166-1167 й.). Шеърият. Асар Туркий Дашти Қипчоқ қабиласи ўртасида сўфий ва «Яссавия» тариқати асосчиси бўлиб, Аҳмад Яссавий ўзининг «Девони ҳикмат» асарида «Яссавия» таълимотидаги поклик, ҳалоллик, тўғрилик, меҳр-шафқат, ўз қўл кучи, пешона тери ва ҳалол меҳнати билан кун кечириш, илоҳий ишқ ва ошиқлик, …

Батафсил

ҲАДИСЛАРДАН ҲУКМ ОЛИШ ВА ҲАЁТГА ТАТБИҚ ЭТИШ УЧУН ЗАРУР БЎЛГАН БИЛИМЛАР(2-қисм)

Ҳадисларидан ҳукм олиш ва ҳаётга татбиқ жуда дақиқ ва масъулиятли иш бўлгани сабабли  кенг қамровли билим ва улкан салоҳият талаб қилади. Бунинг учун биринчи навбатда мусталаҳул ҳадис илмини мукаммал билиш зарур. Шу орқали ҳадиснинг мақбул ё мардуд, саҳиҳ ё заиф, мансух ё носих, маъмулун биҳ (амал қилинадиган, ҳаётга татбиқ этса …

Батафсил