ҲАДИС

Ижтимоий ҳаётда инсонлар билан муомала-муносабат қилмасдан яшашнинг иложи йўқ. Ушбу жараёнда ким кимнидир ранжитиши, унга моддий ёки жисмоний зарар етказиб қўйиши мумкин. Шундай вазиятларда жабр кўрган кишининг кечиримли бўлиши ижтимоий ҳаёт фаровонлигига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Кечиримли бўлинг, яхшиликка буюринг ва жоҳиллардан юз ўгиринг”,[1] деб буюрган. Ибн Умар …

Ислом динида ибодатлар муайян бир доира билан чекланмайди. Балки инсоният учун фойдали бўлган ҳар қандай иш холис ният билан амалга оширилиб, Аллоҳ ва унинг Расули буюрган ёки қайтарган нарсаларга зид бўлмаса, ибодат ҳисобланади. Албатта, ҳар қандай амал риё ва кибру ҳаводан холи бўлса, унинг даражаси ҳам, савоби ҳам катта бўлади. …

Аллоҳ таоло инсонга ота-онаси билан яхши муносабатда бўлишни ва доимо уларга мурувват кўрсатишни буюрган. Аллоҳ таоло ота-онага яхшилик қилиш ҳақида бир нечта оятларни нозил қилган: ﴿وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا﴾ …

“Илм – саодат калити, илмсизлик – жаҳолатдир”, дейди донолар. Дарҳақиқат, илм инсонни камолотга, саодатга етаклайди. Динларнинг устуни бўлган исломда  ҳам бу нарса ўз аксини топган.Аллоҳ таоло Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга илк бор: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ “Ўқинг (эй Муҳаммад! Бутун борлиқни) яратган зот бўлмиш Раббингиз исми билан!”[1] оятини нозил …

Ҳар бир инсон касал бўлади. Бу баъзида кучли, баъзида енгил кечади. Ривоятларга кўра, фақат Фиръавн касал бўлмаган экан. Бу унда ғурур ва кибр ошишига олиб келган. Аслида касаллик ҳам имтиҳон, ҳам раҳмат бўлади. Баъзан енгил касаллик ўзидан кейин келадиган оғир дардни қайтаради. Бу вақтда мўмин киши имтиҳонга сабрли бўлиши ва …

Инсон ҳаёти қавм-қариндош, қўни-қўшни, маҳалла-кўй билан чамбарчас боғлиқдир. Табиийки, одамлар орасида борди-келди, хабарлашиш, маслаҳат сўраб бориш каби ўзаро муносабатлар юзага келади. Инсон бирор хонадонга борганда, киришга изн сўраши исломдаги гўзал одоб-ахлоқ саналади. Аллоҳ таоло айтади: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتًا غَيْرَ بُيُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ …

Салом инсон зоти яратилгандан буён давом этиб келмоқда. Саломлашиш исломнинг шиори ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари бўлиб, ўзида  тинчлик, меҳр­муҳаббат, дўстлик ва яхшиликларни мужассам этган. Инсон айниқса изтиробга тушганда, қоронғу тунларда ва чўлу биёбонда ёлғиз қолганда бу фазилатнинг қадрини сезади. Салом берган киши биродарига тинчлик ва хурсандчилик бағишлайди. Ундан …

Жамиятдаги муаммоларнинг ечимини топиш ва турли фикрларни эшитиб, тўғри қарор чиқариш учун ижтимоий йиғинлар ўтказилади.  Қаерда  инсон ё жамоа манфаатлари учун суҳбат бўлса, у фойдали, ботил сўзлар гапирилса,  ғийбат, чақимчилик ва бўҳтон қилинса, аксинча, зарарли йиғин бўлади. Қуръони каримда фойдали йиғинлар ҳақида Аллоҳ таолонинг бундай кўрсатмаси бор: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ …