HADIS

Ilm-maʼrifatga erishish uchun insoniyatga berilgan vositalar orasida eng ahamiyatlisi aqldir. Chunki inson eshitgan, koʻrgan yoki  oʻqigan narsalarini faqatgina aql vositasida tushuna oladi. Demak, aql oʻzi nima ekanini bilish muhim. Koʻpchilik olimlarning fikriga koʻra, aql inson jismiga biriktirilgan, ammo tanadan hisoblanmaydigan, nurdan yaratilgan mustaqil mavjudot hisoblanadi. Lugʻat olimlari: “aql” soʻzi “tuya …

Muqaddas manbalarda kishi niyatining xolis va amalining xayrli boʻlishi haqida qaygʻurmogʻi lozimligi taʼkidlanadi. Paygʻambar sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, amallar niyatlarga bogʻliqdir”, deganlar. (Imom Buxoriy rivoyati) Chunki kishi niyat bilan oʻz hojati uchun qiladigan har bir amalini ibodat darajasiga koʻtaradi. Amallar bir xil boʻlsa-da, niyatga qarab turli natijalar beradi. Shuning uchun islomda har bir …

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummat uchun vafot etgan kishini dafn qilish tartibi borasida buyuk bir namunani sunnat qilib qoldirdilar. Bu anʼana hozirgacha oʻzgarmasdan davom etib kelmoqda. Bunga koʻra, mayyit (vafot etgan kishi) janoza oʻqish uchun keltirilganda imom: “Dunyodan oʻtgan marhum holi hayotda bilib-bilmay birortamizning koʻnglimizni ogʻritgan boʻlsa, hamma rozimi?” deb …

Bir hadis sharhi Inson boshqalar bilan muomalada samimiy, ochiqkoʻngil boʻlishi kerak. Bu rishtalar muctahkamligi va jamiyat birdamligining muhim omilidir. Uning ziddi boʻlgan ikkiyuzlamachilik, munofiqlik odamlar orasini buzadigan, jamiyatda parokandalik paydo qiladigan, insonlarning bir-biriga ishonchini yoʻqotadigan razil illatlardir. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم قَالَ: »آيَةُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: …

Bir hadis sharhi Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallam yomon axloqdan saqlanishga buyurganlari kabi, chiroyli xulqqa ega boʻlish uchun harakat qilishga chaqirganlar.    عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّه صلى الله عليه وسلم خَصْلَتَانِ لاَ تَجْتَمِعَانِ فِي مُنَافِقٍ حُسْنُ سَمْتٍ وَلاَ فِقْهٌ فِي الدِّينِ Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh …

Bir hadis sharhi Darhaqiqat, ilm Alloh taoloning bandalariga bergan eng goʻzal atosi, bebaho neʼmati lutfu-marhamatidir. Zero, uning sababidan inson Allohni, uning Rasulini, halol-haromni, bu dunyoga nima maqsadda kelganini anglaydi. Natijada hayoti davomida Uning roziligini istab ish yuritadi. Dunyoning taraqqiy etishi, insoniyat farovon hayot kechirishining negizida ham ilm yotadi. Muqaddas islom …

Bir hadis sharhi Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” toʻplamida kelgan hadislar hayotning barcha jabhalarini qamrab oladi. Shulardan biri ota-onaga yaxshilik qilish haqidagi hadislardir. Ulamolar shunday hadisi shariflardan birini qanday sharhlaganini va unda bayon etilgan odob-axloqqa oid masalalarni koʻrib chiqsak. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning …

Islom dini jamiyatni tartibga solish va insoniyatning ikki dunyodagi hayotini goʻzallashtirish uchun nozil qilingan. Ammo sof islomiy eʼtiqodni notoʻgʻri talqin qilish, diniy aqidalardan notoʻgʻri maqsadda foydalanish kabi holatlar musulmonlar orasida turli fitnalarning kelib chiqishiga sabab boʻlmoqda. Aslida bunday buzgʻunchi firqalarga islom dini qanday qaraydi? Asl islomiy mohiyat nimalardan iborat? Paygʻambarimiz …

Islomda ilm talabi har bir musulmon erkak va ayolga farz qilingan. Buni quyidagi hadislar misolida koʻrish mumkin. Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Kim ilm talab qilish yoʻliga yursa, Alloh unga jannat yoʻlini oson qilib qoʻyadi. Albatta, farishtalar tolibi ilmni rozi qilish uchun qanoatlarini yozib qoʻyadilar. Albatta, …

Islom dini taʼlimotlari va qonunlari insonlarning dunyo va oxirat saodatiga erishishi uchun Parvardigori bilan aloqasini toʻgʻrilashga qaratilgan. Shu bilan birga, islom odamlarning bir-biri bilan munosabatlarini tartibga soluvchi hukmlarni joriy qilgan, toki jamiyatda birodarlik va mehr-oqibat ustuvor boʻlsin. Bunga uning har bir aʼzosi oʻzining shaxsiy foydasi kabi boshqalarning ham manfaatini koʻzlasagina …