ALLOMALAR

Maʼlumki, islom dini VII asrda Movarounnahr diyorlarida yoyila boshlagan. Xalqimiz buni faqatgina diniy taʼlimot sifatida qabul qilibgina qolmay, balki u bilan bogʻliq ilmlarni yangi pogʻonaga koʻtardi va islomning ilmiy jihatdan yuksalishida beqiyos hissa qoʻshdi. Allomalarimizning ilmiy va diniy-maʼrifiy merosida hadis toʻplamlarining ahamiyati beqiyos. Bu borada Movarounnahr muhaddislarining hadis ilmida tutgan …

Abdulhay Laknaviy shariat ilmlarida oʻz zamonasining mashhuri va barcha musulmonlarga Alloh taolo tarafidan berilgan namunasidir. U kishining hayoti va ijodi oʻquvchini ilmga chorlaydi, qalbga xursandchilik keltiradi, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning hadislarini va fiqhiy dalillarni toʻgʻri fahmlashga undaydi. Allomaning turli ilmlardagi amalga oshirgan ishlari va bayon qilgan tadqiqotlari islom ummati uchun …

IX-XII asrlar Movarounnahrda ilm-fan yuksak darajada rivojlangani bois ilm-fanning oltin davri deya eʼtirof etilgan. Aynan oʻsha asrlarda bu zaminda hadis ilmining rivojiga oʻzining benazir hissasini qoʻshgan Abdulloh ibn Muborak Marvaziy, Ahmad ibn Hanbal Marvaziy, Isʼhoq ibn Rohavayh Marvaziy, Haysam ibn Kulayb Shoshiy, Abd ibn Humayd Keshiy, Ibrohim ibn Maʼqil Nasafiy, …

Mamlakatimiz mustaqillikka erishganidan soʻng milliy maʼnaviy qadriyatlarmiz, dinimiz, tariximiz, milliy oʻzlikni anglash ishlariga hukumatimiz tomonidan alohida eʼtibor qaratildi. Bu borada yoshlarni jadidlar tomonidan qoldirilgan ilmiy maʼnaviy meros, ularning ibratli hayot yoʻli, hayotiy pozitsiyalari bilan hamohang tarzda tarbiyalash juda muhimdir. Jadid mutafakkirlari orasida Isʼhoqhon Ibratning serqirra ijod faoliyati, hayotiy qarashlari, u …

Allomaning toʻliq ismi Nuriddin Ali Ibn Sulton Muhammad Makkiy Hanafiy boʻlib, “Al-Qoriy” kuniyasi bilan mashhurdir. «Al–Qoriy» nomining unga berilishiga sabab, u Qurʼoni karimni turli qiroatlarda oʻqish boʻyicha peshqadamlardan boʻlgan. Shuning uchun al-Qoriy nomi bilan shuhrat qozongan[1: 21]. Hofiz Sayyid Abdulhay Kitoniy (vaf. 1381/1961y.) oʻzining “at-Tarotib al-idoriya va-l-amalot va-s-sinoot va-l-matojir va …

Mahmud Zamahshariy adabiyotshunoslik, tilshunoslik, hikmatlar borasida dunyo olimlari eʼtirof etgan asarlar yozgan. “Atvoqu-z-zahab fi-l-mavoiz va-l-hutab” (“Oʻgit va nasihatlarning oltin shodalari”) mana shunday asarlar sirasiga kiradi. Yuz maqoladan iborat pand, nasihat, yaxshi xislatlar va hikmatli soʻzlardan iborat ushbu asar nemis va fransuz tillariga tarjima qilingan hamda Vena, Shtutgard, Bayrut va Qohirada …

Oʻrta asrlarda Movarounnahrning butun dunyoga dongʻi ketgan Samarqand, Buxoro, Nasaf, Shosh va Termiz kabi qadimiy shaharlari bilan bir qatorda koʻplab katta-kichik qishloq-qoʻrgʻonlarida ham ilm-fan, madaniyat yuqori darajada rivojlangan. Bu yerlardan ilm-fanning turli sohalarida ijod qilgan Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Imom Termiziy, Ibn Sino, Qaffol Shoshiy, Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon …