MAQOLALAR

“Hijrat” soʻzi lugʻatda “tark etmoq” maʼnosini anglatadi. Sharʼiy istilohda esa, musulmon odamning joni va dinini asrash uchun vatanini tark etishi tushuniladi. Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” asaridagi birinchi hadisda bu maʼno ochiq ifodalangan.  Umar ibn Xattobdan rivoyat qilinadi:  “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bunday deganlarini eshitdim: “Albatta, amallar niyatlarga bogʻliqdir va …

Samarqand shahri Buxoro amirligining asosiy siyosiy, iqtisodiy va madaniy markazlaridan biri boʻlgan. Bu shahar ajoyib tabiati, hosildor yeri va goʻzal bogʻlari bilan ham amirlikning boshqa hududlaridan ajralib turgan. XIX asr ikkinchi yarmiga oid manbalarda shaharning goʻyoki ulkan bir bogʻdan iborat ekani alohida taʼkidlangan. Shahar ming yillar davomida shakllangan boʻlib, unda …

Oʻzbeklarning ijtimoiy-maʼnaviy hayotida diniy, nikoh toʻyi, taqvimiy marosimlar bilan birga jamoaviy marosimlar, ayniqsa darveshona alohida oʻrin egallaydi. Maʼlumki, “darvesh” forscha soʻz boʻlib, “faqir”, “bechora”, “miskin” maʼnolarini bildiradi, tasavvuf tariqati vakilini anglatadi [6:56]. Shuningdek, darvesh darovez soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, eshiklardan rizqini terib yuruvchi degan maʼnoni ham ifodalagan. Darveshlar haq (Alloh)ga …

Rossiya imperiyasi Turkiston oʻlkasini bosib olgach, rus maʼmuriy-boshqaruv tizimini tashkil etdi. Turkiston xalqlari ming yillar davomida amal qilib kelgan islomiy anʼanalarga kuchli tazyiq va bosim oʻtkazdi. Shuningdek, koʻchirilgan rusiyzabon aholining ijtimoiy muammolarini hal qilish borasida esa barcha chora-tadbirlarni koʻrdi. Dastlab Toshkent, Turkiston, Avliyoota,  Chimkent, Kazalinsk, Perovsk shaharlarida turli binolar (pochta …

Turkistonda XIX asr oxirida vujudga kelgan va XX asr boshida rivojlangan maʼrifatparvarlik harakati vakillari boʻlgan jadidlar faoliyati matbuot bilan bogʻliq kechdi. Ular matbuotda eng koʻp eʼtibor qaratgan masala ijtimoiy hayot bilan bogʻliq maqolalar boʻldi. Ular bu borada islom dini, uning amallari, urf-odat masalasiga koʻp bora murojaat qildi. Matbuot ishi Toshkent, …

Oʻrta Osiyo xonliklarida, xususan, Buxoro amirligida toshbosma usulida kitob nashr etish ishlari Yevropa, Osiyo, Rossiya  davlatlaridan keyin, XIX asr oxirida yoʻlga qoʻyildi. Arab mamlakatlari, Eron va Hindistonda esa toshbosma kitoblar nashri XIX asrning boshlarida paydo boʻlgan [4:270-285]. XIX asrning 80-yillariga qadar toshbosma kitoblar amirlikka Hindiston, Arab mamlakatlari, Turkiya va Rossiyadan …

Hech oʻylab koʻrganmisiz, Navoiyni nima uchun ardoqlaymiz? Oltigina oyda butun dunyo falsafasini oʻzida jam qilgan “Xamsa”ni yozgani uchunmi?! Yoʻq, Navoiy shuning uchun Navoiyki, hech bir kas undan oshirib yoza olmaydi! Siz bilan biz Alloh taoloni zikr etganda, nari borsa, jalla jaloluh, deymiz. Hech bir sifatni ishlatmaymiz. Chunki ojizmiz. Hazrat esa, ilhomlanib …

Mustaqillik yillarida mamlakatimizda tarix faniga munosabat davlat siyosati darajasiga koʻtarildi, uning soxtalashtirilgan sahifalarini  ilmiy va xolisona yoritish imkoniyati vujudga keldi. Mustabid tuzum davrida sovet mafkurasi asosida soxtalashtirilgan jihatlardan biri oʻzbek davlatchiligi masalasidir. Olib borilgan tadqiqotlar oʻzbek davlatchiligining yuzaga kelishi va shakllanishi jarayoni qadimgi Xorazm, Baqtriya va Sugʻd davlatlari paydo boʻlishidan …

Urgutlik Asrorxon ibn Muftiy Umarxon – Muftaqir zullisonayn shoir, mudarris, maʼrifatparvar, muftiy boʻlib, koʻp yillar davomida Urgut bekligida qozi vazifasida faoliyat olib borgan. Qozi Eshon Asrorxon 1875-yilda tavallud topgan. Boshlangʻich taʼlimni Choʻbin madrasasida olgan. Yoshlik chogʻlaridayoq Jomiy, Navoiy, Bedil, Mir Kashmiriy, Muqimiy va boshqa yirik shoirlar asarini zoʻr eʼtibor bilan …

Mustaqillik yillarida allomalar ilmiy merosini o‘rganish va diniy qadriyatlarimizni tiklash borasida katta ishlar amalga oshirildi. Allomalar tavallud sanalarining nishonlanishi, ilmiy merosining o‘rganilishi, bu borada yangi ilmiy-tadqiqot markazlari faoliyatining yo‘lga qo‘yilishi va boshqalar shular jumlasidandir. Bunday tadbirlarning amalga oshirilishida bu borada qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlar muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Shu sababdan …