MAQOLALAR

Jamiyat ma’naviy hayoti murakkab, rang-barang omillar ta’sirida shakllanadi va bu jarayon uzluksiz rivojlanib boradi. Taraqqiyotning dinamik xususiyati aslida ma’naviy hayotning  o‘zgarish va yangilanishlari ta’sirida aks etadi. Shuning uchun jamiyat ma’naviy hayoti, undagi o‘zgarish va yangilanishlarni ma’lum me’yor, o‘lchov va ko‘rsatgichlarga solish har doim muayyan qiyinchilik tug‘dirgan. Ayniqsa, diniy merosning jamiyat …

Muhaddis olimlar Rasululloh (s.a.v.)dan rivoyat qilingan hadislarni oʻz uslubidan kelib chiqib jamlagan. Vaqt oʻtgandan keyin avvalgi muhaddislar tomonidan yozilgan asarlarni boshqa muhaddis yangi uslubda tartiblagan. Ayniqsa, musnad uslubida taʼlif etilgan asarlarni mavzularga boʻlgan holda qayta tartibga solish boʻyicha koʻplab ishlar olib borilgan. Buxorolik olim Abdulloh Subazmuniyning “Musnad”i boshqa usulda qayta …

Oʻzbekiston mustaqillikka erishgach, allomalar ilmiy merosini oʻrganish, ularni oʻzbek tiliga tarjima qilish va keng jamoatchilikka yetkazish yuzasidan koʻplab ishlar amalga oshirildi. Buyuk muhaddis Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” nomi bilan mashhur asari butun musulmonlar uchun Qurʼoni karimdan keyingi muhim manbadir. Asarda keltirilgan hadislar insonlarning maʼnaviy ongi, odob-axloqi, madaniyati va komil inson …

Bismillahir Rohmanir Rohiym SALAVOT aytishning 40 ta  FOYDASIni ULUGʻ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:  KALOMULLOHNING OYATI KARIMALARIDA XUDOIM TAOLO MARHAMAT QILADI:  «Albatta, Alloh va Uning farishtalari Paygʻambarga salavot ayturlar. Ey, moʻminlar! Sizlar ham unga salavot va salom aytingiz!» (Ahzob surasi 33/56 oyat).   JANOBI PAYGʻAMBARIMIZ RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAM MEHR-MURUVVAT TARIQASIDA MARHAMAT QILADILAR:  * «Uch toifa kishining qoʻlga kiritgan narsasida baraka boʻlmaydi va qayerda boʻlsa ham xorlanadi: – Mening nomimni eshitganda …

Mashhur alloma, mufassir, mutakallim, mantiqshunos, tilshunos, tabib va faylasuf Abu Abdulloh Muhammad ibn Umar ibn Husayn ibn Hasan ibn Ali Faxriddin Roziy [1:5] hijriy 544, milodiy 1148-yili Ray shahrida tugʻilgan. U oʻz davrida “Xatibning oʻgʻli” sifatida tanilgan, “Din faxri” deb eʼtirof etilgan [2:248]. Olim dastlabki ilmni otasi Ziyovuddin (Ray shahrining …

Tarix insoniyatning ilk davrlaridan bugungi kungacha davom etadigan uzoq jarayonni qamrab oladi. Mifologik davr rivoyatlarga asoslangan tarix bayoni bilan boshlanib, antik davrda tarixshunoslik shaklida davom etgan bu jarayon Ibn Xaldun (vaf. 1406) faoliyati natijasida ilmiy-falsafiy faoliyat sifatida o‘ziga xos intellektual sohaga aylandi. Ibn Xaldun tarix ilmi va falsafasiga oid fikrlarini, …

Bizga maʼlumki, Sahl ibn Abdulloh Tustariy (vaf.896) tasavvuf taʼlimotida “nafs” masalasiga ilk bor alohida ahamiyat qaratgan soʻfiylardan biridir [4:54]. Tasavvuf namoyandalari talqiniga koʻra, nafs bu inson borligʻining muhim qismi hisoblanadi va shu bois ham soʻfiylar nazdida barcha yomonliklar tamali, gunohlarning manbai sifatida qaraladi. Tasavvuf vakillarining nafsga oid qarashlari uchun asos …

XVIII – XIX asrlarda din davlatdan ajratilmagan edi. Shuning uchun davlat zakot yig‘ib, uni ijtimoiy dasturlarga sarflagan. 1843-yildan Saudiya birlashishni boshlagan. Abdulaziz ibn Saud davlatni boshqarsa ham imom lavozimida edi. 1921-yildagina sulton, Hijozni zabt etgandan keyin esa Qirol titulini oladi. Odamlar xalifalik sulolaviy qirollikka aylandi deb o‘ylaganda, Abdulaziz yonida islom …

(Bir hadis sharhi) Ezgulikka ishtiyoqmand boʻlish va saʼy-harakat qilish yaxshi xislatlardan hisoblanadi. Xayru barakaga erishish odamlarning eng koʻp kutadigan maqsadlaridan biridir. Baraka Yaratganning eng buyuk inʼomi boʻlib, unga itoat qilish bilan erishiladi. عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: الْبَرَكَةُ مَعَ أَكَابِركُمْ. Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat …

Moʻgʻullar bosqini yurtning siyosiy-ijtimoiy holati bilan bir qatorda ilmiy-maʼnaviy muhitiga ham taʼsirini koʻrsatmay qolmadi. XIII-XIV asrlarga kelib arab tiliga eʼtibor susayib, fors tilidagi adabiyotlarga ehtiyoj kuchaydi. Xususan, Samarqandda faoliyat yuritgan Masʼud Samarqandiy kabi ayrim faqihlar oʻz asarlarini fors tilida yozishdi. Olmoniyalik isteʼdodli olima Anke fon Kyugelgen “Saloti Masʼudiy”ni xurosonlik mashhur …