MAQOLALAR

XIX asrning ikkinchi yarmi – XX asr boshida Buxoro amirligi shahar va qishloqlarida toʻqimachilik, zargarlik, misgarlik, temirchilik, choʻyangarlik, charmgarlik, etikdoʻzlik, mahsidoʻzlik, kavushdoʻzlik, kulolchilik, beshiksozlik, sandiqsozlik kabi yuzga yaqin hunarmandchilik sohalari boʻlgan. Ularda minglab usta hunarmandlar aholining kundalik turmushida zarur boʻlgan turli-tuman mahsulotlarni tayyorlab, xalqimizning turmush darajasini yuksalishiga, Buxoro amirligining jahon …

Tarixiy tadqiqotlarda davrlashtirish masalasi muhim ahamiyat kasb etadi. Ya’ni tadqiqot jarayonini osonlashtirib, muammo yuzasidan aniq xulosalar olish jarayoniga ko‘maklashadi. Shu bois, o‘rganilayotgan masala yuzasidan aniq davrlashtirish jarayonini ishlab chiqish talab etiladi. Davrlashtirish masalasida formatsion shakl, sinfiylik tamoyili, mafkuraviy yondashish ilmiylikka salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bugungi kunda evolyutsion-tadrijiylik davrlashtirish jarayonida eng …

Ushbu maqolada temuriylar sulolasining yetuk namoyandasi, davlat arbobi va yirik olim Mirzo Ulug‘bekning aniq va gumanitar fanlar rivojiga qo‘shgan hissasi haqida ma’lumot beriladi. Xususan, allomaning jahonda keng e’tirof etilgani, mamlakatning siyosiy va iqtisodiy hayotini boshqarish bilan bir qatorda ilmiy faoliyat bilan shug‘ullangani, ilmiy-falsafiy tafakkurni rivojlantirgani, shuningdek, falsafa, tarix, mantiq, astronomiya, …

Bir hadis sharhi Haqiqiy musulmon qoʻshnisiga eʼtiborli boʻlib, uning haq-huquqlarini ado etadi. Dinimiz qoʻshniga yaxshilikni savob va fazilatli amallardan, yomonlik qilishni esa gunoh qilib belgilab qoʻygan. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قِيلَ لِلنَّبِيِّ : يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ فُلَانَةً تَقُومُ اللَّيْلَ، وَتَصُومُ النَّهَارَ ، وَتَفْعَلُ، وَتَصَدَّقُ، وَتُؤْذِي جِيرَانَهَا بِلِسَانِهَا. فَقَالَ رَسُولُ …

Islomning Markaziy Osiyoga yoyilishi mintaqa tarixida tub burilish yasadi. Shariat ahkomlariga asoslangan arab xalifaligi boshqaruv tizimining mintaqaga kirib kelishi oʻzbek davlatchiligining keyingi davrlardagi rivojlanishiga  katta taʼsir koʻrsatdi. VIII-XII asrlar davomida islom ahkomlarini oʻziga singdirib borgan Markaziy Osiyodagi boshqaruv tizimi milliy davlatchilik tarixining muhim segmentlaridan biriga aylandi. Islom Markaziy Osiyodagi boshqaruv …

Rossiya imperiyasi O‘rta Osiyo xonliklarini bosib olgach, bu yerda o‘zining boshqaruv usulini joriy etdi. Turkistondagi rus hukumati qaror va buyruqlarini xalqga yetkazish maqsadida o‘lkada gazeta chop eta boshladi. Mana shunday dastlabki gazeta 1870-yilda chop etilgan “Turkistanskiye vedomosti” edi [10:8]. Gazeta dastlab hukumatning qaror va buyruqlarini e’lon qilish bilan shug‘ullangan bo‘lsa-da, …

Amir Temur va temuriylar davrida Movarounnahr va Xurosonda, xususan, poytaxt Samarqandda fan va madaniyatning yangidan tugʻilishi, taʼlim tizimining rivojlanishi Amir Temur va uning nabiralari Muhammad Sulton va Mirzo Ulugʻbek nomi bilan bogʻliq. Ular ilm-fan sohasini hamisha qoʻllab-quvvatlagan. Sharq oʻlkalarida taʼlim tizimi va uning bosqichlari bizgacha yetib kelgan manbalar asosida qator …

(Bir hadis sharhi) Dinimiz odamlarning yoshi va holatidan qatʼi nazar, ularga yaxshilik qilish, hurmat va ehtirom koʻrsatishga chaqiradi. Huquqlarini himoya qilishga undaydi. Albatta, bu bizning insoniylik burchimiz boʻlishi zarur. Ayniqsa, quvvati ketib, atrofdagilarning yordamiga koʻproq muhtoj boʻlib qolgan keksalarimizga, koʻmak soʻramasa-da, yordam berishga shoshilishimiz lozim. عَنْ زَرْبِىٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ …

1921-yilda Turkiston maorif komissarligi qoshidagi “Bilim” ilmiy hayʼati oʻz tarkibida Shokirjon Rahimiy, Bulat Soliyev, Abdurauf Fitrat, Gʻulom Zafariy, Abdusattor Moʻminiy boʻlgan guruh bilan birga Buxoro hududida ilmiy tekshirish ishlarini olib borish uchun ijodiy safar uyushtiradi. Bu safarning aynan Buxoro viloyati va shahriga uyushtirilishida adib Fitratning taʼsiri bor deb taxmin qilinadi. …

“Hijrat” soʻzi lugʻatda “tark etmoq” maʼnosini anglatadi. Sharʼiy istilohda esa, musulmon odamning joni va dinini asrash uchun vatanini tark etishi tushuniladi. Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” asaridagi birinchi hadisda bu maʼno ochiq ifodalangan.  Umar ibn Xattobdan rivoyat qilinadi:  “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bunday deganlarini eshitdim: “Albatta, amallar niyatlarga bogʻliqdir va …