АЛЛОМАЛАР

Ҳижрий илк асрлар (милодий VII аср)дан бошлаб Мовароуннаҳр, айниқса кўҳна Самарқанд ҳудудидан кўплаб олимлар етишиб чиқиб, ўлкада ислом динининг кенг ёйилиши билан бир қаторда ҳадис, фиқҳ, тафсир ва ақида каби исломий илмлар ривожига ҳисса қўшган. Қуйида ҳудуд тарихи, ислом динининг кириб келиши ва унинг Бунжикат, Маймурғ, Варағсар, Вазор, Ёркас, Бурнамаз, …

Ўзбекистон қадимдан буюк мутафаккирлари билан жаҳонга машҳурдир. Юртимиздан етишиб чиққан олимлар дунё тамаддунига беназир ҳисса қўшган. Бунинг натижасида ўрта асрларда уйғониш даври, яъни Шарқ Ренессанси вужудга келган. Президентимиз Шавкат Мирзиёев ҳам 2020 йил 29 декабрь куни Олий Мажлисга Мурожаатномасида: “Биз ўз олдимизга мамлакатимизда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этишдек улуғ мақсадни …

Абул Баракот Насафий (ваф. 710/1310) тафсир, фиқҳ, ақида ва усулул фиқҳ каби соҳаларда сермаҳсул ижод қилиб, исломий илмлар ривожига катта ҳисса қўшган буюк олимлардан биридир. Аллома ақидага оид “Умдат ақидати аҳли сунна вал жамоа” (“Аҳли сунна вал жамоа ақидаси асоси”), “Баҳрул калом” (“Калом илми денгизи”), “Умдатул ақоид” (“Ақидалар асоси”), “Ал-Эътимод …

Сохта шайхларнинг  Ислом оламининг буюк намояндаларини, айниқса, аҳли сунна вал жамоа имомлари бўлмиш Имом Мотуридий ва Имом Ашъарийни адашганликда айблаши кундан-кунга авж олмоқда. Улар мусулмонларнинг соф эътиқодига раҳна солиш, ўзаро ихтилоф чиқариш орқали  ўзига тобе қилишни мақсад қилган. Ушбу мақолада сохта шайхларнинг гаплари асоссиз эканини исботлаш кўзда тутилган.  Ватандошимиз Муҳаммад …

Имом Абу Саид Mурсий: “Ўтган барча пайғамбарлар ўзининг қавмига атия қилинган, лекин бизнинг пайғамбаримиз ҳадя қилинганлар”, дедилар. Хўш, “атийя” билан “ҳадя”нинг фарқи нима? Фарқи шундаки, атийя муҳтожларга берилади. Ҳадя маҳбубларга берилади. Шунинг учун Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламга ушбу истилоҳни қўллаймиз. واعلمأنّالبخاريرحمهاللهتعالىصنفكتابهفيستعشرةسنة وخَرَّجهمنستمائةألفحديث وقدسمعهمنهتسعونألفرجل وعُلِّقعليهثلاثوخمسونشرحاً واثنانوعشرونمُسْتَخْرَجاً وأشهرالمُسْتَخْرَجاتللإسماعيلي وقدرأيتُخطبتهفيأعلىذروةالفصاحةوالبلاغة ورأيتمقولةلرافضيقال …

Зарафшон дарёси ўрта оқимида Оқдарё ва Қорадарёга ажралиб, қуйи оқимида яна бирлашган. Ўрта асрга оид ёзма манбаларда бу икки дарё оралиғидаги ерлар Миёнқол деб аталган. Амир Темур ва темурийлар, ундан кейинги даврларда Миёнқол ҳудуди “Суғуди Хурд” – “Кичик Суғд” ёки “Ярим Суғд”, Оқдарё шимолидаги ерлар, то Нурота тоғ тизмаларигача бўлган …

Арбинжон шаҳри тарихда “Арбинжон”, “Арбинжони”, “Арбинж”, “Рабинжон” ва “Арабнажн” номлари билан аталган[1]. Аксар араб манбаларида “أَرْبِنْجَن” –“Арбинжон” шаклида келган[2]. Ўрта асрларда Самарқанд Суғдини Бухоро Суғдидан Арбинжон ва Кармана шаҳарларидан Буттамонгача бўлган ҳудуд ажратиб турган. Самарқанднинг Бухорога яқин ерларида Иштихон, Кушония, Дабусия ва Арбинжон жойлашган. Иштихон ва Кушония Қорадарёнинг шимолида, Дабусия …

Мавлоно Юсуф Хуросоннинг Ҳирот яқинидаги Ҳавоф (Ҳаф) шаҳрида табиб оиласида туғилган. Тўлиқ исми – Юсуф ибн Муҳаммад ибн Юсуф Табиб Ҳиравий. Отаси ҳиротлик машҳур табиб Муҳаммад ибн Юсуф бўлиб, исмига Табиб, Ҳиравий, Хуросоний, Маҳаллий нисбалари қўшиб айтилган. Мавлоно Юсуф дастлабки таълимни отасидан олган. Кейин ҳиротлик олимлар қўлида ўқиган. Отасидан табобатни …

Абу Бакр Аҳавайний – Сомонийлар даврида яшаган файласуф ва тиббиёт олими. Бухорода табиблар оиласида туғилган. Фарорудийдаги (Мовароуннаҳрнинг қадимги шаҳарларидан бири) машҳур ҳакимнинг набираси бўлган. Тўлиқ исми Абу Бакр Рабиъ ибн Аҳмад Аҳавайний Бухорий. Абу Ҳаким, Абу Бакр номлари билан машҳур бўлган. Аллома баъзи манбаларда “Ажвиний” нисбаси билан ҳам келган. Ёшлигидан …

Али Шоҳ Бухорий — Элхонийлар (XIII-XIV асрларда Эрондаги мўғул ҳукмдорлари унвони бўлиб, Султон Маҳмуд Ғозон (Қозон) Хулаку Эрон ва Ироқда асос солган Хулагийлар (Элхонийлар) давлати[1]) ҳукмронлиги даврида яшаган астроном. У 1226 йил Бухорода зиёли, тужжор оилада туғилган. Тўлиқ исми— Али Шоҳ Муҳаммад ибн Қосим Бухорий. Ўзи “Алоуддин” ёки “Аълоул Мунажжимин” номлари билан …