Тарих саҳифаларидан маълумки, Марказий Осиё ҳудудидан ислом илмлари ривожига улкан ҳисса қўшган кўплаб алломалар етишиб чиққан. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадислари Қуръони карим оятларининг маъно-моҳиятини тўғри англашда, ислом таълимотини тўғри тушуниш борасида асосий манба ҳисобланади. Ҳадис илми борасида олтита машҳур саҳиҳ тўплам мавжуд бўлиб улар илм аҳли орасида машҳур …
Батафсил“САҲИҲУЛ БУХОРИЙ”НИНГ ЗАМОНЛАР ОША САҚЛАНИШИ ВА ТАРҚАЛИШИДА ФИРАБРИЙНИНГ ХИЗМАТЛАРИ
“Саҳиҳул Бухорий”ни муаллифдан эшитган ровийларнинг орасида Абу Абдуллоҳ Фирабрий (231-320/846-932) алоҳида ўрин тутади. Аллоҳ таоло унга Имом Бухорий билан учрашиш ва ундан ҳадис эшитиш учун бир нечта сабабларни тақдир қилган ва кўп хайрли ишларга муяссарлик билан хослаган. Шу сабаб унинг ривояти ривоятларнинг энг яхшиси, энг тўлиғи ва санади олийсига айланган. …
БатафсилАЛЛОМАЛАР МЕРОСИНИНГ ИЛМИЙ-МАЪРИФИЙ АҲАМИЯТИ
Ўзбекистон замини буюк алломаларни етиштирган ва дунё тамаддунига бебаҳо маънавий хазина туҳфа этган заминдир. Бу заминдан ислом илми ва маданияти ривожига улкан ҳисса қўшган буюк муҳаддису фақиҳлар, мутасаввифлар, ижодкорлар етишиб чиққан. Чунончи, минтақамизда юксак тамаддун IX-XI асрларда юқори босқичга етган бўлса-да, маърифий такомил илдизлари узоқ тарихга бориб тақалади. Аждодларимизнинг маърифий …
БатафсилМУҲАММАД ЮНИНИЙНИНГ “САҲИҲУЛ БУХОРИЙ” АСАРИГА ЁЗИЛГАН “ЮНИНИЙ” НУСХАСИ
“Саҳиҳул Бухорий” асарининг энг кўп тарқалган ва дунё бўйича муҳаддислар, шориҳлар ва олимлар таянч манба сифатида фойдалангани бу “Юниний” нусхасидир. Саккизинчи ҳижрий асрдан кейин етишиб чиққан барча муҳаддислар ундан асос ва асл манба сифатида фойдаланган. “Саҳиҳул Бухорий”нинг машҳур шориҳлари Ибн Ҳажар Асқалоний, Бадриддин Айний, Қисталоний ва бошқалар таълиф этган машҳур …
БатафсилАЛИШЕР НАВОИЙ ҲАЁТИ ВА ФАОЛИЯТИГА ОИД ҚИММАТЛИ ТАРИХИЙ МАНБА (фалсафий-тарихий таҳлил)
Ҳозирги мураккаб ва зиддиятли даврда “миллий-диний қадриятларимизни асраб-авайлаш ва ривожлантириш, шу асосда ёш авлодни эзгу умуминсоний ғоялар руҳида тарбиялаш, уларда маънавий ва маърифий қарашларимизга ёт бўлган зарарли таъсирларга қарши мафкуравий иммунитетни кучайтириш” [1] муҳим вазифалардан ҳисобланади. Шу нуқтаи назардан қараганда, буюк мутафаккир ва шоир Алишер Навоийнинг яхшилик, эзгулик, фидойилик, бағрикенглик, …
БатафсилИМОМ ТЕРМИЗИЙ – ФИҚҲИЙ ИЖТИҲОД МАКТАБИ НАМОЯНДАСИ СИФАТИДА
Маълумки, ислом дини VII асрда Мовароуннаҳр диёрларида ёйила бошлаган. Халқимиз буни фақатгина диний таълимот сифатида қабул қилибгина қолмай, балки у билан боғлиқ илмларни янги поғонага кўтарди ва исломнинг илмий жиҳатдан юксалишида беқиёс ҳисса қўшди. Алломаларимизнинг илмий ва диний-маърифий меросида ҳадис тўпламларининг аҳамияти беқиёс. Бу борада Мовароуннаҳр муҳаддисларининг ҳадис илмида тутган …
БатафсилСИЙМОСИ ҚАЛБЛАРНИ ЭГАЛЛАГАН АЛЛОМА
Абдулҳай Лакнавий шариат илмларида ўз замонасининг машҳури ва барча мусулмонларга Аллоҳ таоло тарафидан берилган намунасидир. У кишининг ҳаёти ва ижоди ўқувчини илмга чорлайди, қалбга хурсандчилик келтиради, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларини ва фиқҳий далилларни тўғри фаҳмлашга ундайди. Алломанинг турли илмлардаги амалга оширган ишлари ва баён қилган тадқиқотлари ислом уммати учун …
БатафсилСАЙЙИД КАМОЛИДДИНХОЖА КОСОНИЙГА БАҒИШЛАНГАН МАРСИЯЛАР ТАДҚИҚИ
Маълумки, ўлим – йўқотиш, жудолик муносабати билан халқ оғзаки ижодида йиғи, Шарқ ёзма адабиётида марсия, фироқия, ёднома, Ғарб адабиётида эса элегия, эпитафия сингари қатор жанрлар шаклланган [1:410]. “Марсия” арабча “риса” сўзидан олинган бўлиб, йиғламоқ, аза тутмоқ, қайғурмоқ маъноларини билдиради. Шеърий терминологияда эса вафот этган шахсни таърифловчи, шарафловчи, унга муносабат билдирувчи, …
БатафсилАБУ АМР САМАРҚАНДИЙНИНГ “ФАВОИДУЛ МУНТАҚОТ” АСАРИ
IX-XII асрлар Мовароуннаҳрда илм-фан юксак даражада ривожлангани боис илм-фаннинг олтин даври дея эътироф этилган. Айнан ўша асрларда бу заминда ҳадис илмининг ривожига ўзининг беназир ҳиссасини қўшган Абдуллоҳ ибн Муборак Марвазий, Аҳмад ибн Ҳанбал Марвазий, Исҳоқ ибн Роҳавайҳ Марвазий, Ҳайсам ибн Кулайб Шоший, Абд ибн Ҳумайд Кеший, Иброҳим ибн Маъқил Насафий, …
БатафсилИСҲОҚҲОН ИБРАТ ИЛМИЙ, МАЪНАВИЙ МEРОСИНИНГ ЁШЛАР МАЪНАВИЯТИНИ ЮКСАЛТИРИШДАГИ ЎРНИ
Мамлакатимиз мустақилликка эришганидан сўнг миллий маънавий қадриятлармиз, динимиз, тарихимиз, миллий ўзликни англаш ишларига ҳукуматимиз томонидан алоҳида эътибор қаратилди. Бу борада ёшларни жадидлар томонидан қолдирилган илмий маънавий мерос, уларнинг ибратли ҳаёт йўли, ҳаётий позициялари билан ҳамоҳанг тарзда тарбиялаш жуда муҳимдир. Жадид мутафаккирлари орасида Исҳоқҳон Ибратнинг серқирра ижод фаолияти, ҳаётий қарашлари, у …
Батафсил