Ўзбек мумтоз адабиётида XIX аср қиссанавислик анъанасининг сермаҳсул даври ҳисобланади. Айниқса, бу давр ижодкорлари ислом тарихи бўйича ўзига хос бадиий ижод намуналарини юзага келтирган. Улар ислом тарихи воқеаларини, дин тарғиботчилари бўлган тарихий шахсларнинг фаолияти ва саъй-ҳаракатларини, жанговар сифатларини халқона услубда содда ва равон тарзда бадиий талқин этди. Натижада халқнинг орзу-истакларини …
БатафсилМАҲМУДХЎЖА БЕҲБУДИЙ – САМАРҚАНД ЖАДИДЛАРИНИНГ ЙИРИК НАМОЯНДАСИ
Жадидлик ҳаракатини чуқур ўрганиш, ўша даврда ижод қилган ва фаолият юритган зиёлилар, тараққийпарварларнинг эзгу мақсадларини кенг тарғиб қилиш давлатимизнинг доимий диққат эътиборида бўлиб келмоқда. Президент Шавкат Мирзиёев 2020 йил 24 январда Парламентга йўллаган мурожаатномасида бу масалага алоҳида тўхталиб ўтди: “Умуман, биз жадидлик ҳаракати, маърифатпарвар боболаримиз меросини чуқур ўрганишимиз керак. Бу …
БатафсилАБДУКАРИМ БУХОРИЙ ВА УНИНГ “ТАРИХИ НАДИМИЙ” АСАРИ
Манбаларда Абдукарим Бухорий ҳаётига оид маълумотлар кам учрайди. Баъзи маълумотларга кўра, у 1760 йилда Бухорода туғилган ва саййидлар авлодидан бўлган. У Мир Алоуддин даврида Бухоро амирлигининг иқтисодиётини бошқарган[1]. Тарихчи, сайёҳ ва географ Абдукарим Бухорий ўн олти ёшида Кашмир, Ҳирот ва Қандаҳор бўйлаб саёҳатга чиқади ва Пешовар, Музаффаробод орқали сафарини якунлаб …
БатафсилИМОМ НАСОИЙ – БУЮК МУҲАДДИС
Тарих саҳифаларидан маълумки, Марказий Осиё ҳудудидан ислом илмлари ривожига улкан ҳисса қўшган кўплаб алломалар етишиб чиққан. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадислари Қуръони карим оятларининг маъно-моҳиятини тўғри англашда, ислом таълимотини тўғри тушуниш борасида асосий манба ҳисобланади. Ҳадис илми борасида олтита машҳур саҳиҳ тўплам мавжуд бўлиб улар илм аҳли орасида машҳур …
Батафсил“САҲИҲУЛ БУХОРИЙ”НИНГ ЗАМОНЛАР ОША САҚЛАНИШИ ВА ТАРҚАЛИШИДА ФИРАБРИЙНИНГ ХИЗМАТЛАРИ
“Саҳиҳул Бухорий”ни муаллифдан эшитган ровийларнинг орасида Абу Абдуллоҳ Фирабрий (231-320/846-932) алоҳида ўрин тутади. Аллоҳ таоло унга Имом Бухорий билан учрашиш ва ундан ҳадис эшитиш учун бир нечта сабабларни тақдир қилган ва кўп хайрли ишларга муяссарлик билан хослаган. Шу сабаб унинг ривояти ривоятларнинг энг яхшиси, энг тўлиғи ва санади олийсига айланган. …
БатафсилАЛЛОМАЛАР МЕРОСИНИНГ ИЛМИЙ-МАЪРИФИЙ АҲАМИЯТИ
Ўзбекистон замини буюк алломаларни етиштирган ва дунё тамаддунига бебаҳо маънавий хазина туҳфа этган заминдир. Бу заминдан ислом илми ва маданияти ривожига улкан ҳисса қўшган буюк муҳаддису фақиҳлар, мутасаввифлар, ижодкорлар етишиб чиққан. Чунончи, минтақамизда юксак тамаддун IX-XI асрларда юқори босқичга етган бўлса-да, маърифий такомил илдизлари узоқ тарихга бориб тақалади. Аждодларимизнинг маърифий …
БатафсилМУҲАММАД ЮНИНИЙНИНГ “САҲИҲУЛ БУХОРИЙ” АСАРИГА ЁЗИЛГАН “ЮНИНИЙ” НУСХАСИ
“Саҳиҳул Бухорий” асарининг энг кўп тарқалган ва дунё бўйича муҳаддислар, шориҳлар ва олимлар таянч манба сифатида фойдалангани бу “Юниний” нусхасидир. Саккизинчи ҳижрий асрдан кейин етишиб чиққан барча муҳаддислар ундан асос ва асл манба сифатида фойдаланган. “Саҳиҳул Бухорий”нинг машҳур шориҳлари Ибн Ҳажар Асқалоний, Бадриддин Айний, Қисталоний ва бошқалар таълиф этган машҳур …
БатафсилАЛИШЕР НАВОИЙ ҲАЁТИ ВА ФАОЛИЯТИГА ОИД ҚИММАТЛИ ТАРИХИЙ МАНБА (фалсафий-тарихий таҳлил)
Ҳозирги мураккаб ва зиддиятли даврда “миллий-диний қадриятларимизни асраб-авайлаш ва ривожлантириш, шу асосда ёш авлодни эзгу умуминсоний ғоялар руҳида тарбиялаш, уларда маънавий ва маърифий қарашларимизга ёт бўлган зарарли таъсирларга қарши мафкуравий иммунитетни кучайтириш” [1] муҳим вазифалардан ҳисобланади. Шу нуқтаи назардан қараганда, буюк мутафаккир ва шоир Алишер Навоийнинг яхшилик, эзгулик, фидойилик, бағрикенглик, …
БатафсилИМОМ ТЕРМИЗИЙ – ФИҚҲИЙ ИЖТИҲОД МАКТАБИ НАМОЯНДАСИ СИФАТИДА
Маълумки, ислом дини VII асрда Мовароуннаҳр диёрларида ёйила бошлаган. Халқимиз буни фақатгина диний таълимот сифатида қабул қилибгина қолмай, балки у билан боғлиқ илмларни янги поғонага кўтарди ва исломнинг илмий жиҳатдан юксалишида беқиёс ҳисса қўшди. Алломаларимизнинг илмий ва диний-маърифий меросида ҳадис тўпламларининг аҳамияти беқиёс. Бу борада Мовароуннаҳр муҳаддисларининг ҳадис илмида тутган …
БатафсилСИЙМОСИ ҚАЛБЛАРНИ ЭГАЛЛАГАН АЛЛОМА
Абдулҳай Лакнавий шариат илмларида ўз замонасининг машҳури ва барча мусулмонларга Аллоҳ таоло тарафидан берилган намунасидир. У кишининг ҳаёти ва ижоди ўқувчини илмга чорлайди, қалбга хурсандчилик келтиради, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларини ва фиқҳий далилларни тўғри фаҳмлашга ундайди. Алломанинг турли илмлардаги амалга оширган ишлари ва баён қилган тадқиқотлари ислом уммати учун …
Батафсил