MAQOLA

Hozirgi globallashuv jarayonida tinchlik dini – islomni insonlarga notoʻgʻri talqin qilayotgan guruhlar unga tuhmat toshlari otilishiga sababchi boʻlmoqda. Din niqobi ostida faoliyat yuritayotgan oqimlar, partiya va tashkilotlar muqaddas dinimiz va milliy qadriyatlarimizga katta zarar keltirmoqda. Shu va boshqa koʻplab omillar islom haqida qoʻporuvchilik bilan bogʻliq notoʻgʻri tushunchalarni shakllantirdi. Baʼzi guruhlar …

Qurʼoni karim bizga qadimda yashab oʻtgan ummatlar va ularning holati haqida xabar bergan. Ular Alloh taolo tomonidan ato etilgan tinch-xotirjam va farovon hayotda yashagan. Soʻngra Parvardigori bergan neʼmatlarga noshukrlik qilib, turli xil azobga duchor boʻlgan. Yaʼni, boshlariga kelgan azobga oʻzlarining noshukrligi va kofirligi sabab boʻlgan. Qurʼoni karimdagi Nuh alayhissalomdan sayyidimiz …

Insoniyat yaratilganidan buyon ikki gʻoya orasida yashab kelmoqda. Bir-biriga zid bu gʻoyalarning biri bunyodkor, ikkinchisi vayronkor. Bunyodkor gʻoya bilan insonlar katta yutuqlarga erishgan. U barqaror boʻlgan jamiyatda dunyo xalqlari bir-biriga bilan bagʻrikenglik munosabatida boʻlganlar, hamjihatlikda hayot kechirganlar. Hatto qarindoshlik rishtalarini bogʻlaganlar. Buning aksi boʻlgan vayronkor gʻoya hamma vaqt jamiyatdagi tinchlik …

Insoniyat umr davomida ezgu maqsadlarga erishish uchun doimo saʼy-harakatda boʻladi. Orzu-umidi roʻyobi, farzandlari kamolotini koʻrishi uchun eng zarur omil bu shubhasiz tinchlik va osoyishtalikdir. Bugungi globallashuv jarayoni har birimizdan yurt taraqqiyoti, avlodlar kelajagi va jamiyatning ertangi kuni uchun qaygʻurish, tinch va osoyishta hayotga raxna solayotgan turli tahdidlarga birgalikda kurashishni taqozo …

Islom dini insonlarni ilm, hamjihatlik va ahillikka chorlaydi. Ular orasida johillik, firqalanish va oʻzaro kelishmovchilik keltirib chiqaradigan har qanday gʻoya, qarash va chaqiriqlarni keskin qoralaydi. Axborot asri boʻlmish hozirgi kunlarda har xil radikal va ekstremistik gʻoya egalari musulmonlarni oʻn toʻrt asrdan beri amalda boʻlib kelgan toʻrt fiqhiy mazhab ulamolarining asarlari …

Din – arabcha soʻz boʻlib, “eʼtiqodga ehtiyojli har bir insonning talabini qondirishni oʻzida mujassam etuvchi” degan maʼnoni anglatadi. Islom dinining aqidaviy asosi Alloh taologa, paygʻambarlarga, farishtalarga, muqaddas kitoblarga, oxiratga, barcha yaxshilik va yomonlik Yaratganning irodasi bilan boʻlishiga ishonmoqdir. Mutlaq olganda, din ezgulik manbai hisoblanadi. Ammo sof islomiy eʼtiqod notoʻgʻri talqin …

Kim imonning olti ruknini qalbi bilan tasdiqlab, tili bilan iqror boʻlsa, u haqiqiy moʻmindir. Alloh taolo: ﴿أأُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا﴾  “Ana oʻshalar haqiqiy moʻminlardir”[1], degan. Hech bir moʻmin “Inshaalloh, men moʻminman” deyishi joiz emas. Bu xuddi “Inshaalloh (Xudo xohlasa) men tirikman yoki inshaalloh men yosh yigitman”, deyish joiz boʻlmaganiga oʻxshaydi. …

Ixtilof lugʻatda “har xillik” degan maʼnoni anglatadi. Sharʼiy istilohda esa mujtahidlarning biror fiqhiy masalada har xil qarashlari tushuniladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shuni nazarda tutib: “Olimlarning ixtilofi ummatim uchun rahmatdir”, deganlar.  Islom olamida mazhab (barcha fiqhiy masalalarning yechimi jamlagan dastur)lar toʻrttadan oshmaydi. Ular hanafiy, shofeʼiy, molikiy va hanbaliy mazhablaridir. Mana …

“Hijrat” soʻzi lugʻatda “tark etmoq” maʼnosini anglatadi. Sharʼiy istilohda esa, musulmon odamning joni va dinini asrash uchun vatanini tark etishi tushuniladi. Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” asaridagi birinchi hadisda bu maʼno ochiq ifodalangan.  Umar ibn Xattobdan rivoyat qilinadi:  “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bunday deganlarini eshitdim: “Albatta, amallar niyatlarga bogʻliqdir va …

Islom tarixiga nazar solinsa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam davrida ham, sahobai kiromlar davrida ham “Alloh taolo osmondami, yerdami?” degan savolga oʻrin yoʻq edi. Chunki musulmonlar Alloh taoloni Qurʼon va hadis asosida tanir edi. Keyingi salaf ulamolar ham eʼtiqoddan chalgʻituvchi aqidaviy masalalarni ommaga koʻtarib chiqishdan oʻzlarini saqlagan. Tavhidga oid masalalarda ilmsiz …