МАҚОЛАЛАР

Қуръони каримга доир илмларни ўрганувчилар “Улумул Қуръон”ва “Усулут тафсир” тушунчаларига дуч келадилар. Бу икки илм Қуръонга доир илмлар ва уни тафсир қилишдаги қоидаларни жамлаган бўлиб, мавзуларига эътибор берилса, ўхшашлик, бир-бирига жуда яқинликни кўриш мумкин. Шунинг билан бирга улар алоҳида фан сифатида ҳам шаклланган. “Улумул Қуръон” (Қуръон илмлари) фани Қуръонга тааллуқли …

VIII-IX асрларда Мовароуннаҳрда тафсир илми ўзига хос ривожланиш хусусиятларига эга. Бу даврда тафсир илми ҳадис ва фиқҳ илмлари каби тараққий этмаган эди. Гарчи ушбу даврга оид тафсир илми бўйича кам маълумот етиб келган бўлса-да, тафсир илмининг бошқа ислом ўлкаларидаги тараққиёт босқичларини тадқиқ этган ҳолда юртимиз олимлари томонидан яратилган ҳозирги кунимизгача …

Салмонул хайр (яхши Салмон), Боҳис аънил ҳақиқа (ҳақиқат изловчи), Ибн Ислом (Ислом фарзанди), Соҳибул китабайн (икки китоб соҳиби) каби номлар билан мақталадиган ушбу саҳобанинг исми Абу Абдуллоҳ Салмон Форсий (розияллоҳу анҳу) эди. Салмон Форсий асли Исфаҳондан бўлиб, мажусийликка эътиқод қиларди. Бир куни у насороларнинг ибодатини кўради ва ота­сига бу дин …

У оламлар Парвардигори яратган ибтидо ва мангулик мўжизасидир. Ўзи чексиз аммо, чекловлари бор, у мангу давом этади-ю умр кўринишидаги қисқа шаклга эга. Сенга унинг онларга бўлакланган ҳамда ўлчанган бир бўлагигина насиб этади. Ўзи бир ўлчамли-ю лекин ўлчови бисёр. Лаҳзани ўлчаш мезони нима? Гоҳида лаҳзалар йиллар залворига эга бўлади гоҳо, ғафлат …

Ҳар бир инсон бу ҳаётда яшар экан ўз олдига турли мақсадларни қўйиб яшайди. Шу мақсадига етишиш учун қанча қийинчиликларни босиб ўтади. Ҳаётининг қайсидир куни хурсандчилик, қайсидир куни ўзи истамаса ҳам ташвишли кунларга тўғри келиб қолади. Ўша мақсадларни амалга оширишда инсон ҳаракат ҳам қилади, ҳеч бўлмаса қалбида иш қилиб амалга ошсинда …

Фарзандларимиз онгида элу юртга, Ватанга муҳаббат туйғулари оилада, яшаб турган маҳалласида шаклланади. Мамлакатнинг эртанги куни, тинч ва обод бўлиши энг олдин мана шу кичик жамиятда ўсиб-унаётган болаларимизга боғлиқ. Қайси оилада, қайси маҳаллада тарбия яхши йўлга қўйилган экан, ўша оила, ўша маҳаллада тинчлик тотувлик хукм суради. Оила, жамият ва давлат тушунчалари …

Иқтисодий ҳолат сабабли инсонлар моддий ҳаётида қарз олишга эҳтиёж кучайиб кетди. Бу фурсатни ғанимат билган шайтон мўминлар орасини бузиш учун шу йўл билан улар қалбига низолар сола бошлади. Ҳақиқий мўминлар шайтоннинг бундай васвасаларига алданмайди. Қарз беришнинг савоби ҳадя берганнинг савобидан кўра кўпроқлиги ҳақида ҳадиси шарифлар бор. Узиш ниятида қарз олган …

Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда, Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мўмин мўминнинг биродаридир, ҳеч бир ҳолатда унинг насиҳатини ерда қолдирмайди”. (“Жомиъ ас-сағир” 2/157), деб марҳамат қилганлар. Динимизда мўминлар бир-бирлари билан ака-ука кабидирлар. Шундай экан, мўминлар ўртасидаги ҳақиқий муносабат туғишган биродарлари билан қиладиган муносабати каби бўлиши …

عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَصْمُتْ. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Аллоҳга ва қиёмат кунига иймон келтирган бўлса, меҳмонини ҳурмат қилсин. Ким …

Ислом – илм динидир. Юксак маданият фақат ислом биландир. Шунинг учун ҳам, Ислом динининг мўътабар манбаларида илмга тарғиб қилинган ва илм соҳиби учун баланд даражалар ваъда қилинган. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур” деди[1]. Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумо: “Олимларнинг даражаси илм олмаган …