МАҚОЛАЛАР

Дин – арабча сўз бўлиб, “эътиқодга эҳтиёжли ҳар бир инсоннинг талабини қондиришни ўзида мужассам этувчи” деган маънони англатади. Ислом динининг ақидавий асоси Аллоҳ таолога, пайғамбарларга, фаришталарга, муқаддас китобларга, охиратга, барча яхшилик ва ёмонлик Яратганнинг иродаси билан бўлишига ишонмоқдир. Мутлақ олганда, дин эзгулик манбаи ҳисобланади. Аммо соф исломий эътиқод нотўғри талқин …

Қироъати жаҳрий намозларда имом “Фотиҳа” сурасини ўқиб бўлгач, “Омин” лафзи қай тарзда айтилади? Махфийми ё жаҳрийми? Имом ва қавм бирга айтадими, ёки имомнинг ўзигина айтадими, ёки имом қолиб қавмнинг ўзи айтадими? Юқоридаги саволларнинг жавоби аксарият учун қизиқ бўлса керак. Чунки айни шу мавзуда намозхонларимиз орасида ихтилофлар учраб туради. Баъзи биродарларимиз …

Ҳозирги айрим ёшлар орасида шаръий билимларни мукаммал билмаслик оқибатида, бошқаларга тақлид қилиб ёки кимларнингдир гап сўзларига учиб ҳанафий мазҳабидан келган далилларга гумон билан қараб, уларни инкор қилишгача боришди. Бу аслида тўғрими? Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида саҳобалар ичида бирор англашилмаган шаръий масала чиқиб қолса, дархол у зотга мурожаат қилиниб ечими топиларди. Расулуллоҳ …

(“Сиз терган рақам хизмат доирасида…”)  Ислом – ғоят гўзал дин. Барча замон ва ҳамма маконларга мос. Гўзаллиги шундаки, динимиз ўз таълимотлари билан инсониятнинг бахтли-саодатли яшашини очиқ-ойдин кўрсатиб берган. Шу кўрсатмаларга риоя қилган кишининг қайғуриши у ёқда турсин, ҳатто бир лаҳза бўлса-да, ноқулай вазиятга тушиб қолмаслиги кафолатланган. Имом Абу Довуд Абу …

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказнинг қўлёзмалар фондида тарихга ҳам оид асарлар мавжуд бўлиб, улардан бири “Тазкираи Муқимхония” қўлёзмасидир. Унда уч сулоланинг сиёсий жараёнлардаги тўқнашувлари ва Мовароуннаҳрда янги бир сулола аштархонийларнинг сиёсат майдондаги ўрни ва аҳамияти баён қилинган. Асардаги воқеа-ҳодисалар муаллиф томонидан барча тафсилотлари билан тасвирланган. Муҳаммад Юсуф Мунший ибн Хўжа …

Насронийликда “Иегово шоҳидлари”, “Пятидесятник” каби радикал оқимлар мавжуд бўлгани каби мусулмонлар орасида мутаассиблик ғояларига асосланган гуруҳлар тарихда ҳам, ҳозир ҳам етарлича топилади. Бундай тўдалар, қайси ўзини динга мансуб деб кўрсатишидан қатъий назар, фаолияти дин ва жамият равнақига эмас, аксинча, тор доирадаги ғаразли шахс ё гуруҳлар, яъни учинчи томон манфаатларига хизмат …

 Қуръони каримнинг юзга яқин ояти каримасида мўмин-мусулмонларни сабр қилишга чақиради. Жумладан, Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилган: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ “Эй имон келтирганлар! Сабр қилинг. Сабр ила ғолиб келинг. Курашга бел боғлаб туринг. Аллоҳга тақво қилинг. Шояд нажот топсангиз.”![1] Бу дунёда кишига етган …

Маълумки, Ислом дини аввалида мусулмонлар жамиятининг бошқаруви бевосита пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошқарувларида бўлган. У зот вафотларидан сўнг мусулмонлар жамияти халифалар бошқарувига ўтди. Кейинчалик Ислом сарҳадлари кенгайиб халифалик ҳам турли ҳудудларга бўлиниб кетди ва алалоқибат мусулмон ўлкаларида номи халифалик, бошқарув тузуми мулкчиликка, маълум бир ҳудудларга асосланган подшоҳликлар вужудга …

Алишер Навоий 1464-1469 йилларда йирик илмий-маърифий ва маданий марказларидан ҳисобланмиш Самарқандда бўлиб, замонасининг машҳур олиму фузалолари билан учрашади ва улардан сабоқ олади. Ҳазрат Навоийнинг Самарқанддаги ҳаёти ва ижодий фаолияти атоқли навоийшунос олимлар В.Абдуллаев [1], Б.Валихўжаев [2] асарларида атрофлича ёритилади. Алишер Навоийнинг Самарқандда бўлиши тасодифми, заруратми? Навоий учун зарурат эди. Самарқанд …