МАҚОЛАЛАР

Кириш. Дунёнинг кўплаб илмий-тадқиқот марказларида Ўзбекистон маориф тизимининг ХХ аср 20 йиллари тарихини ўрганиш бўйича илмий изланишлар амалга оширилмоқда. Илмий жамоатчилик томонидан тарихий ҳужжат ва манбаларни қайта таҳлил этиб, илмий муомалага киритилиши тарихимизнинг кўплаб мавҳум қирраларини очди. Илмий изланишлар натижасида чоп этилган янги монография ва адабиётлар аҳоли орасида ўзи яшаб …

Жадидлар даврий матбуотга тарғибот ва ташвиқотнинг муҳим воситаси сифатида қараган. Уларнинг фикрича, миллий матбуот Марказий Осиёнинг ҳаётий муаммоларини ҳал этишнинг бош воситасига айланиши мумкин эди. Умуман Туркистон жадидларининг асосий хизматларидан бири айнан ХХ аср бошларида минтақада мусулмон ва миллий мустақил матбуотга асос солганидир. Минтақада мавжуд газета ва журналлар ташкилотчилари, муаллифлари, …

Ислом дини одамларни энг юксак фазилатлар эгаси қилиб тарбиялайди, инсонпарварлик, халқпарварлик, адолат, ҳалоллик, бошқа динларга эҳтиром, олижаноб ахлоқни тарғиб этади. Исломий ақидага тўғри амал қилиб яшаган инсон мансаб, моддий манфаатни кўзлаб эмас, балки Аллоҳнинг розилиги йўлида жамият бахт-саодати учун сидқидилдан меҳнат қилади. Бундай тушунча ҳар бир эзгу ниятли кишининг олий …

Солим ибн Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳу Ҳазрати Усмоннинг халифалиги даврида туғилган[1]. Отаси Абдуллоҳ ибн Умар, амакиси Зайд ибн Хаттоб, Ҳазрати Ойша, Абу Айюб Ансорий, Абу Ҳурайра, Абу Лубоба Ансорий ва Саид ибн Мусайяб розияллоҳу анҳум каби кўп кишилардан ҳадис ривоят қилган[2]. Зоҳидона ҳаёт кечирган, давлат раҳбарлари томонидан берилган совғаларни …

Самарқанд бутун Ўрта асрлар давомида дунёдаги энг юқори сифатли қоғоз ишлаб чиқарувчи ва етказиб берувчи асосий марказ бўлган. Самарқанд қоғозида яратилган қўлёзма асарлар ва миниатюралар бугун ҳам дунёдаги машҳур кутубхона, музей ва коллекцияларнинг ноёб мулки ҳисобланади. Ана шундай хазиналардан бири Самарқанд давлат университети кутубхонасидир. Хорижлик тадқиқотчилар қадимги қўлёзма асарлар ва …

Ислом поклик динидир. Бузуқлик кескин таъқиқланган гуноҳлардан саналади. У инсоннинг руҳий тинчлигини йўқотадиган разолатдир. Шунингдек, унга сабаб бўладиган нарсалар ҳам ҳаромдир. Аллоҳ таоло: ﴿وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا﴾ “Зинога яқинлашмангиз! Чунки у фаҳш ва ёмон йўлдир”[1], дейди. Шайх Шаъровий айтади: “Ҳақ субҳонаҳу ва таоло инсонни яратган Зотдир. …

Бундай тоифалар исломнинг илк тарихида пайдо бўлиб, ўзларининг ботил ғоя ва ақидалари билан танилган эътиқодий ва амалий масалаларда адашган оқимлардир. Бу каби тоифалар айнан юқорида зикр этилган ботил оқимларнинг замонавий кўринишларидан бошқа нарса эмас.[1] Улардан қуръонийлар[2] фақат Қуръонгагина ишонамиз, зеро, Аллоҳ таоло фақат Қуръоннигина сақлашга ваъда қилган, деган ўта маккорона …

Хорижа ибн Зайд розияллоҳу анҳу 29/650-651 йилда туғилган. Мадинадаги етти фақиҳдан биридир[1]. Кўп ҳадис ривоят қилмаган. Ривоят қилган ҳадисларини отаси Зайд ибн Собит, онаси Умму Саъд бинт Саъд, амакиси Язид ва Усома ибн Зайд розияллоҳу анҳумлардан нақл қилган[2]. Зайд фароиз (мерос илми) соҳаси мутахассиси бўлган[3]. Шунингдек, Умар ибн Абдулазиз (р.а.)нинг …

Исломда одамларга озор бериш, обрўсини тўкиш, уларга тил ва амал билан ҳар қандай зарар етказиш ҳаромдир. Барча мусулмонларнинг бундан қайтарилгани Қуръонда очиқ-ойдин баён этилган: ﴿وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا﴾ “Мўмин ва мўминаларга қилмаган гуноҳлари билан озор берадиган кимсалар бўҳтон ва аниқ гуноҳни ўзларига …

Абу Салама ибн Абдураҳмон (р.а.) 20/642-643 йили атрофида туғилган[1]. Ҳазрати Ойша розияллоҳу анҳо унинг туғишган аммаси бўлган[2]. Ишончли, кўп ҳадис билган фақиҳ кишилардан бўлган[3]. Абу Ҳурайра, Ибн Аббос, Ибн Умар (р.а.) каби кишилардан ҳадис олган ва ундан Зуҳрий, Яҳё ибн Саид Ансорий, Шаъбий каби олимлар ҳадис тинглаган[4]. Саид ибн Ос …