МАҚОЛАЛАР

Дунё тан олган 6 муҳаддис олим бўлиб, муҳаддис олимларнинг иккиси аждодларимиз Имом Бухорий ва Имом Термизийлардир. Ҳадисларда (Муҳаммад (с.а.в.) пайғамбаримизнинг айтган сўзлари ва бажарган амалларининг тўплами) инсоннинг маънавий камолот мезони, унинг тафаккур доираси, дунёқарашининг кенглиги, билимларнинг қай даражада эгалланганлиги кўрсатилган. Жамиятга ва ўзига фойда келтирувчи шахс бўлиб етишишда муҳим омил …

Имом Бухорийнинг нафақат буюк муҳаддис, балки етук аллома ҳам бўлганига тилшуносликдаги ишоралар “Саҳиҳул Бухорий” асарига кўп таъриф берилган. Тадқиқотчи олим, умуман, ҳар қандай даҳо аввал жуда юқори илмий-ижодий мартабага эришади, барча довонлардан ошиб ўтгач эса унинг номининг ўзи мартабага айланади. Масалан, Навоийни “халқ шоири” десак, у зотни қуйига тушириб юборган …

Жаноб Пайғамбаримиз Муҳаммад мустафо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз ҳадиси шарифларида: “Тўртта дарё – Сирдарё, Амударё, Нил, Евфрат – жаннат дарёларидан,» – деганлар. Ер курасида 4 та океан, бир неча денгиз ва кўплаб дарёлар бўлсада, планетамизни тўртдан уч қисми сув билан қопланган бўлсада, шулардан фақат тўртта дарёнигина Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва …

Саййидларнинг иккинчи даврдаги кўчиш ҳолати фақатгина Ўрта Осиё учун хос жараён эмас. Тадқиқотчиларнинг фикрича, XIII-XVI асрлар саййидларнинг кўчиши фаоллашган янги давр бўлиб, бунга аввало Арабистон жанубидаги сиёсий, табиий ва демографик танглик сабаб бўлган [19: 367]. Саййидларнинг кейинги асрларда Ўрта Осиёга кўчишининг асосий сабабларидан бири ҳам кўп ҳолатларда шу каби омиллар …

“Саййид” дейилганда бугунги кунда Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) авлодларига нисбатан қўлланилган фахрий ном тушунилади. Халқ орасида эса улар “оқсуяк” номи билан ҳам маълум. Саййидлар Яқин Шарқ ва Мағриб ўлкаларида кўпроқ содот, ашраф ёки шариф номлари билан машҳур. Дастлаб Пайғамбар алайҳиссаломга қариндошлиги бор шахслар ёки Абдулмутталиб ибн Ҳошим хонадони вакиллари бу тоифага …

Амир Музаффар даврида Россиянинг ярим мустамлакаси айлантирилган Бухоро амирлиги ички сиёсатда тўла мустақиллигини сақлаб қолган эди. 1885 йилда 28 ёшида тахтга ўтирган амир Абдулаҳадхон Бухорога Россиянинг тазйиқи кучайиб кетмаслигини олдини олиш, тинчлик ва осойишталикни таъминлаш мақсадида тез-тез Россияга сафар қилиб турган. Амир Музаффар 1882 йилда тўртинчи ўғли ҳисобланган Абдулаҳадхонни ўзига …

Инсон ва унинг мавқеи хақида сўз юритилар экан, аввало ислом дини инсон зотига дунёдаги барча нарсалар унга беминнат хизмат қилиши учун яратилган зот сифатида қарашлигини алоҳида таъкидлашимиз лозим. Ислом инсон учун лозим бўлган маънавий ва моддий манфаатлар уйғунлигини ўзида мужассам эта олган диндир. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг “Исро” …

Қуръони каримнинг Фил сурасида Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: (Эй, Муҳаммад!) Раббингиз “фил эгалари”ни не қилганини кўрмадингизми? (У) уларнинг макрларини йўққа чиқармадими?! Уларнинг устига тўда-тўда қушларни юборди. (Улар) сопол тошлар билан уларни отар эди. (Бас) уларни (Каъбани бузишга келганларни) еб (чайнаб) ташланган сомондек қилиб қўйди. Беш оятдан иборат мазкур сурада …

Ислом дунёсида “Ҳадис илмининг султони” дея шуҳрат топган Имом Бухорийнинг ҳаёти ва илмий мероси даврлар оша ўз қадру қийматига эга бўлган ҳолда, китобхонлар томонидан катта қизиқиш билан мутолаа қилиниб, тадқиқотчилар томонидан илмий изланишлар олиб борилмоқда. Зеро, инсоният тараққиёти тарихида ўчмас из қолдирган мўътабар зотларнинг асарлари ҳозирги кунга қадар ўз аҳамиятини …

Темурийлар ҳукмронлиги даврининг етакчи олими сифатида Саъдуддин Тафтазоний (722-792/1322-1390) эътироф этилган. Алломанинг тўлиқ исми Масъуд ибн Қози Фахруддин Умар ибн Мавло Азим Бурҳонуддин Абдуллоҳ ибн Имом Раббоний Шамс Ҳаққ, Дин Қорий Самарқандий Ҳаравий Тафтазоний Хуросоний Ҳанафий бўлиб, у Хуросоннинг Насо (ҳозирги Туркманистон, Ашхабод) шаҳридаги Тафтазон қишлоғида туғилган. Саъдуддин Тафтазоний наҳв, …