Маълумки, Ислом дини аввалида мусулмонлар жамиятининг бошқаруви бевосита пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошқарувларида бўлган. У зот вафотларидан сўнг мусулмонлар жамияти халифалар бошқарувига ўтди. Кейинчалик Ислом сарҳадлари кенгайиб халифалик ҳам турли ҳудудларга бўлиниб кетди ва алалоқибат мусулмон ўлкаларида номи халифалик, бошқарув тузуми мулкчиликка, маълум бир ҳудудларга асосланган подшоҳликлар вужудга …
БатафсилАЛИШЕР НАВОИЙНИНГ ҲАЁТИ ВА ИЖОДИЙ ФАОЛИЯТИГА САМАРҚАНД МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ МУҲИТИНИНГ ТАЪСИРИ (тарихий-синергетик таҳлил)
Алишер Навоий 1464-1469 йилларда йирик илмий-маърифий ва маданий марказларидан ҳисобланмиш Самарқандда бўлиб, замонасининг машҳур олиму фузалолари билан учрашади ва улардан сабоқ олади. Ҳазрат Навоийнинг Самарқанддаги ҳаёти ва ижодий фаолияти атоқли навоийшунос олимлар В.Абдуллаев [1], Б.Валихўжаев [2] асарларида атрофлича ёритилади. Алишер Навоийнинг Самарқандда бўлиши тасодифми, заруратми? Навоий учун зарурат эди. Самарқанд …
БатафсилАДАШГАН ФИРҚАЛАР ВА УЛАРНИНГ СУННАТГА МУНОСАБАТИ
Адашган ва ҳақ йўлдан тойган ислом душманлари ҳамма даврларда ҳам бўлган. Улар турли гуруҳлар пайдо бўлиши учун асос вазифасини ўтаган ёки мавжудларини тўлдириб келган. Тарихдан маълумки, бундай кимсалар исломнинг тез тарқалаётганини кўра олмай, уни бузиш йўлига кирган. Макру ҳийлаларини динни ёмонотлиқ қилиш ва умматни адаштириш учун ишга солган. Ичи тўла …
БатафсилХХ АСР БОШЛАРИДА ТУРКИСТОН ХАЛҚ ТАЪЛИМИНИНГ ҲОЛАТИ
Буюк Турон замини тарих ва тақдирлари туташган турли халқларни бирлаштирган макон. Бунинг замирида ягона иқтисодий манфаат билан бирга, сиёсий ва маданий қарашларнинг муштараклиги туради, десак, ҳақиқатни айтган бўламиз. Чунки, Туркистон ўлкаси барча замонларда ҳам савдо маркази, ҳам илм-маърифат ва санъат ўчоғи вазифасини ўтаган. Маориф тизимининг асоси бўлмиш халқ таълими ХIХ …
БатафсилМАРКАЗИЙ ОСИЁДА МАЪРИФИЙ ИСЛОМ ТУШУНЧАСИ ВА УНИНГ РИВОЖЛАНИШ БОСҚИЧЛАРИ
X асрнинг охирида Мовароуннаҳр ҳаётида жуда муҳим воқеалар юз берди. Сомонийлар давлатининг қулашидан кейин бу минтақа устидан ҳокимиятни Қорахонийлар ўз қўлига олди (ҳукм дав. 999-1211 йй.). Қорахонийлар исломни қабул қилган турк қабилалари иттифоқини бошқарди. Минтақадаги туркий халқлар шаҳар-деҳқончилик минтақаларига аста-секин кириб келиши ва ўтроқ бўлиб қолиши араб истилоларидан анча илгари …
БатафсилАБУ НАСР ФОРОБИЙНИНГ ТАЪЛИМНИ РИВОЖЛАНТИРИШ БОРАСИДАГИ ҚАРАШЛАРИ
Ватан остонадан, инсон яшаб, нафас олиб турган гўшадан бошланади. Одамзот ўзи вояга етган она заминга доим меҳр-муҳаббат кўрсатиши, унинг муқаддас саналган ҳар бир ҳовуч тупроғини кўзига тутиёдек суриши, унга нисбатан бир умр фарзандлик садоқати билан яшаши ҳам фарз ҳам қарздир[1]. Абу Наср Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Узлуғ ибн Тархон Форобий …
БатафсилОта нидоси
Отанинг ҳаққи, меҳри, муруввати онаникидан кам эмас. Буни ота бўлгач биламиз, фарзандимиз бемор бўлгач, сезамиз. Болаларимиз очликдан бироз қийналганда, отани эслаймиз. Оила бошлиғи бўлиш машаққат эканини рўзғор ташвишлари бўйнимизга тушгач, ҳис этамиз. Ота бўлиш ҳам шараф, ҳам масъулият, ҳам бурчдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ота ҳақида бир гўзал ҳадис …
Батафсил“АБВАБ ТАСРИФ МАНЗУМА” АСАРИДА ЛЕКСИК ҚАТЛАМ
Араб тили грамматикасига бағишланган асарлар кўп бўлиб, улар ичида туркий тилга шеърий шаклда таржима қилингани саноқли. Шулардан бири “Абваб тасриф манзума” асаридир. У уч қисмдан иборат. Асар ҳақида 2014 йилда нашрдан чиққан “Ўзбек тилидаги тошбосма китоблар каталоги” китобида қуйидагича маълумот келтирилади: Биринчи китоб 3410/1 инвентар рақам билан сақланувчи اول علم …
БатафсилИЛМ ОЛИШ ФАЗИЛАТИ
Илм олиш динимизда энг улуғ ибодатлардан саналади. Чунки банда илм воситасида Раббини танишга, У Зотнинг фарзларини бажаришга, шунингдек, барча мавжудотларга тааллуқли ҳақларни адо этишга муваффақ бўлади. Бирор дин илм олишга исломчалик тарғиб қилмайди. Ислом жаҳолатга қарши илм-маърифат билан курашишга ҳам катта эътибор қаратади. Ўқиш илмнинг калитидир. Аллоҳ таоло Муҳаммад соллаллоҳу …
БатафсилЖАМИЯТ ҚЎШНИЛИК МАДАНИЯТИ БИЛАН ТАРАҚҚИЙ ТОПАДИ
Ҳар бир жамиятнинг тинчлигини таъминлашда қўшнилик маданиятига риоя қилишнинг ўрни беқиёсдир. Қўшнилар бир-бири билан аҳил ва иноқ бўлса, ўша жамиятда тинчлик-тотувлик ҳукм суради ва тараққиёт бўлади. Бордию акси бўлса, жамият парокандаликка юз тутади. Шунинг учун ҳам ота-боболаримиз “Ҳовли олма, қўшни ол”, “Қўшнинг тинч – сен тинч” деган нақлларни ўргатиш билан …
Батафсил